Dışişleri Bakanı Hakan Fidan Çin’de temaslarda bulunuyor.
Fidan’ın temaslarıyla ilgili Dışişleri Bakanlığı’nın resmi sosyal medya hesabından yapılan paylaşımlara göre, Hakan Fidan bugün ilk olarak Çin Komünist Partisi (ÇKP) Merkez Komitesi Politbüro Üyesi ve Devlet Başkanı Yardımcısı Han Zheng ile Pekin’de görüştü.
Hakan Fidan Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi ile de biraraya geldi.
Dışişleri Bakanı Fidan, Çin Dışişleri Bakanı Vang Yi ile görüşmesinin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında, "Çin'in toprak bütünlüğüne, siyasal egemenliğine desteğimiz tamdır. Çin'e yönelik silahlı terör hareketlerine karşı desteğimiz tamdır. İçeride iç karışıklık çıkarmaya çalışan olayları da burada desteklemediğimizi ifade etmek istiyorum" ifadelerini kullandı.
Fidan, "Özellikle Çin'i karıştırmaya yönelik, Çin'in ekonomik gelişmesini durdurmaya yönelik uluslararası girişimleri doğru bulmadığımızı buradan ifade etmek istiyoruz. Çin'in ortaya koyduğu ekonomik rekabet edebilirlik yeterliliğinin başka şekilde uluslararası kamuoyuna yansıtılması, buradan farklı bir küresel mücadele üretilme çabası, gerçekten dünya barışı, istikrarı ve kalkınması için son derece alarm zilleri çalan bir olaydır" dedi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Çin Devlet Başkanı Xi Jinping'in ortak anlayışları ve vizyonları doğrultusunda ikili ilişkilerin ilerlemeye devam ettiğini belirten Fidan, "Egemen güçlerin önceki yüzyılda kurmuş oldukları pazarların daha adil, rekabet edilebilir pazar şartlarında yeniden el değiştiriyor olması kabul edilmesi gereken bir sonuçtur. Buradan savaşa varan, daha farklı yıkımlara varan neticelerin üretilmemesi gerekiyor. Dünyamızdaki refah, herkese yetecek kadar vardır" diye ekledi.
Fidan, "Özellikle aramızdaki ticaret hacmindeki büyüklüğü biz memnuniyetle karşılıyoruz ama bununla beraber dengesizliğin de bir şekilde giderilmesi gerekiyor. Bu dengesizlik nasıl giderilebilir? Bu konudaki somut önerilerimizin Çinli mevkidaşım tarafından ve makamlar tarafından karşılık bulmuş olmasını bu seyahatte görmekten özellikle memnuniyet duyduğumu ifade etmek istiyorum" diye konuştu.
"Çin'in Yol Kuşak Projesi'ni ortaya koyduğu andan itibaren gerçekten büyük bir çaba ve emek var. Bölgede bir mobilizasyon var. Bu konunun deniz ayağı var, kara ayağı var. Burada belli ilerlemeler sağlandı. Türkiye burada nasıl tamamlayıcı rol oynayabilir?" diye soran Fidan, sözlerine "Bu konuda Türkiye-Çin arasında yaklaşık 10 yıldır devam eden ileri düzey çok emekli teknik çalışmalar var, proje taslakları var. Sonuca yaklaştırılmış fizibilite çalışmaları var. Bunların somut olarak hayata geçirilmesi konusundaki beklentilerimizi ilettik" diye devam etti.
"Yabancı güçlerin demokrasi ve insan hakları gibi bahaneler adı altında iki ülkenin içişlerine karışmasına karşı çıkmalıyız"
Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi de görüşmede tarafların birbirlerinin temel çıkarlarına ve hassasiyetlerine saygı gösterme, karşılıklı siyasi güveni pekiştirme, karşı tarafın egemenliğini ve kalkınma çıkarlarını korumasını destekleme konusunda hemfikir olduklarını ifade ederek, "Yabancı güçlerin demokrasi ve insan hakları gibi bahaneler adı altında iki ülkenin içişlerine karışmasına karşı çıkmalıyız" dedi.
"İki ülke kadim İpek Yolu’nun iki ucunda bulunuyor. Çin ve Türkiye, Kuşak ve Yol Girişimi’nin doğal ortaklarıdır” ifadelerini kullanan Wang Yi, Türkiye’nin Çin ile Kuşak ve Yol Girişimi kapsamında ilk hükümetler arası işbirliği anlaşmasını imzalayan ülke olduğunu hatırlattı.
Wang Yi sözlerini şöyle sürdürdü:
"İki ülke ekonomileri birbirini tamamlıyor ve büyük işbirliği potansiyeli barındırıyor. Dünya ekonomisinin zorluklardan geçtiği bir dönemde ikili ticaret buna rağmen gelişti ve verimli sonuçlar elde edildi. Çin tarafı Türk tarafıyla, Kuşak ve Yol Girişimi ile Orta Koridor Girişimi’nin uyumlu hale getirilmesi için birlikte çalışmaya, her türlü hükümetler arası işbirliği mekanizmasından yararlanarak ekonomi, ticaret, altyapı, ileri teknoloji ve dijital ekonomi gibi alanlarda işbirliğini derinleştirmeye ve daha üst düzeyli karşılıklı yarar ve ortak kazanç sağlamaya hazırdır."
Sonraki durağı Uygur Özerk Bölgesi oldu
Dışişleri Bakanı Fidan'ın, Pekin'den sonraki durağı Sincan Uygur Özerk Bölgesi’ndeki Urumçi ve Kaşgar kentleri oldu.
Fidan X hesabından yaptığı paylaşımda, "Uzun yıllardır, Türk İslam medeniyetinin kuruluşuna katkı veren pek çok tarihi şehri ziyaret etme fırsatım oldu. Mâverâünnehir ve Fergana Vadisi’nin şehirlerini, tarihi Horasan kentlerini ve diğer coğrafyalardaki Selçuklu şehirlerini defalarca görme imkanı buldum. Urumçi ve Kaşgar, içimde hep ukde olarak kalmıştı. Nihayet, Çin’deki temaslarım vesilesiyle bu iki kadim şehri de ziyaret ettim" dedi.
Uygur Özerk Bölgesi’ne Türkiye’den son üst düzey ziyaret, o dönem Başbakan olan Recep Tayyip Erdoğan tarafından 2012’de yapılmıştı. Türkiye’nin bu ziyaretle, Uygur bölgesindeki Müslümanlar'a yönelik insan hakları ihlallerine duyarsız olmadığı mesajını vermesi bekleniyor.
"Çin'in toprak bütünlüğünü destekliyoruz"
Dışişleri Bakanlığı basın başdanışmanı Lütfullah Göktaş sosyal medya hesabından Fidan'ın Sincan Uygur Özerk Bölgesi'ne hareketinden önce Pekin’de, "Urumçi ve Kaşgar, Çin’in kültürel zenginliğine katkı sunan iki kadim Türk-İslam şehridir. Bu şehirler, Çin ile Türk ve İslam dünyası arasında da birer köprü. Çin’in toprak bütünlüğünü destekliyoruz" dediğini aktardı.
Hakan Fidan, Pekin ziyareti kapsamında Çin Komünist Partisi (ÇKP) Merkez Komitesi Politbüro Üyesi ve ÇKP Siyasi ve Hukuki İşler Komisyonu Başkanı Çen Vençing ile de biraraya geldi.
Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi'nin daveti üzerine gittiği Pekin'de Fidan ayrıca, "Çin ve Globalleşme Merkezi" adlı düşünce kuruluşunda "Değişen Dünya Düzeninde Türkiye-Çin İlişkileri" konulu bir konuşma yaptı. Türk Dışişleri Bakanı dün Türk işadamları ve vatandaşlarla da biraraya geldi.
Türkiye-Çin ilişkileri
Türkiye-Çin ilişkileri 2010 yılında “stratejik ortaklık” olarak tanımlanmış, Cumhurbaşkanı Erdoğan da 2019’da Çin’i ziyaret etmişti.
Çin, Türkiye’nin Asya’daki en büyük, dünyadaki ise üçüncü büyük ticari ortağı. İkili ticaret hacmi 2023’te 48 milyar doları aştı.
Çin’in son dönemde devam eden İsrail-Hamas savaşında Filistin’e verdiği destek ve Arap ülkeleriyle yakınlaşması dikkat çekiyor. Pekin’de 30 Mayıs’ta Çin-Arap Ülkeleri İşbirliği Forumu düzenlenmişti.
Forum