Türk Girişim ve İş Dünyası Konfederasyonu (TÜRKONFED), Türkiye’de güneydoğusunu vuran depremin 72 binden fazla can kaybına neden olabileceği ve Ankara'ya 84 milyar dolardan fazla bir yıkım bırakacağı öngörüsünde bulundu.
TÜRKONFED, 1999 Marmara ve 2023 Kahramanmaraş depremlerinin gerçekleştiği dönemdeki verilere 2021 dolar verisini kullanarak yapılan karşılaştırma ile can kaybı ve mali hasara yönelik öngörüler hazırladı.
‘’2023 Kahramanmaraş Depremi Afet Durum Raporu’’ başlıklı raporda, ‘’Marmara Depremi verilerinin kullanıldığı metodoloji ile Kahramanmaraş Depremi’ni 2021 yılı dolar verileriyle sınarsak 72 bin 663 can kaybı, 84,1 milyar dolar mali hasar hesaplanmaktadır. Şu aşamada elimizde bulunan verilere göre 193 bin 399 kişi yaralı’’ denildi.
Rapora göre Marmara Depremi’nde can kaybı 18 bin 373 kişi, mali hasar 1999 dolar verisiyle 17,1 milyar dolardı.
Raporun öngörüsüne göre 84 milyar dolarlık hasarın, 70,75 milyar doları konut zararı, 10,4 milyar doları milli gelir kaybı ve 2,91 milyar doları işgünü kaybı olması bekleniyor.
İllerin milli gelire katkılarındaki azalmaya paralel olarak afete maruz kalan 10 ilin ihracatının, ihracatı göğüsleyen liman altyapısının bozulmasının da etkisiyle, 15 milyar dolar düzeyinin altına düşebileceği tahmin ediliyor.
''Bütçe açığı 1 trilyon liranın üzerine çıkabilir''
Raporda, 2023 yılı bütçe açığının 659,6 milyar TL olarak hedeflendiği hatırlatıldı ve ‘’Mevcut şartlar altında bütçe açığının en azından 1 trilyon TL’nin üzerine çıkması beklenebilir’’ denildi.
Raporun alt yapı hasarı başlığında 7 maddeye yer verildi. Ulaşım, elektrik, doğalgaz, petrol hatları, iletişim, hastaneler ve okullar.
Bu yedi alanda alt yapı hasarının örneklendirildiği raporda, ana maliyetlerin konutların, iletişim hatlarının ve altyapının yeniden inşa edilmesi, evsiz kalan yüz binlerce kişinin kısa, orta ve uzun vadeli barınma ihtiyaçlarının karşılanması olacağı belirtildi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, devletin konutların yeniden inşasını bir yıl içinde tamamlayacağını ve hükümetin ülkeyi yeniden ayağa kaldırmak için bir program hazırladığını söylemişti
Depremin vurduğu 10 ilde yaklaşık 13,4 milyon kişi, yani Türkiye nüfusunun yüzde 15'i yaşıyor ve gayrisafi yurtiçi hasıladan (GSYİH) aldığı pay yüzde 10’a yakın.
IMF yetkilisi: ''GSYİH etkisi 1999 depremi kadar büyük olmayabilir''
Öte yandan Uluslararası Para Fonu’nun (IMF) İcra Direktörü Mahmoud Mohieldin, Arap Mali Forumu çerçevesinde yaptığı açıklamada, depremin GSYİH üzerindeki etkisinin sanayinin kalbinin attığı Marmara Bölgesi’ndeki 1999 depremi kadar büyük olmayacağını söyledi.
Mohieldin, önümüzdeki birkaç ay içinde yaşanacak ilk etkinin ardından, yeniden inşa için yapılacak kamu ve özel sektör yatırımlarının ileriye dönük olarak GSYİH büyümesini artırabileceğini de kaydetti.
Bununla birlikte, ekonomistler ve yetkililer depremin bu yıl ekonomik büyümeyi yüzde iki puan azaltacağını tahmin ediyor.
Hükümet 2022 yılında yüzde 5 büyüme öngörürken, depremden önce 2023 yılında yüzde 5,5 büyüme tahmininde bulunmuştu.
Depremden etkilenen 10 ilde üç aylık olağanüstü hal ilan edildi ve Merkez Bankası bazı kredilerin ödemelerini erteledi. Hazine, Temmuz sonuna kadar mücbir sebep ilan etti ve bölge için vergi ödemelerini erteledi.
