Son zamanlarda AB ile Türkiye arasında tırmanan gerilim, iki tarafın da karşılıklı sert açıklamalarıyla devam ediyor.
Son olarak Avrupa Parlamentosundan, Türkiye ile AB müzakerelerinin geçici olarak dondurulması kararının çıkması Türkiye’de sert karşılık bulmuş ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan AB’ye seslenerek “Daha ileri giderseniz sınır kapıları açılır” şeklinde açıklamada bulunmuştu.
Peki Türkiye ile AB arasında son zamanlarda gerilen ilişkilerin karşılıklı olarak restleşmeye varan açıklamalarla devam etmesinin altında yatan sebepler neler? Türkiye’de yaşayan sığınmacıların Avrupa’ya gönderilmesi mümkün mü? Bu soruların cevabını bulmak için görüşlerine başvurduğumuz bir dönem Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği UNHCR’ın sözcülüğünü de yapan, İltica ve Göç Araştırmaları Merkezi Yönetim Kurulu Başkanı Metin Çorabatır Amerika’nın Sesi’ne açıklamalarda bulundu.
AB ve Türkiye’nin yüksek bir tonda, karşılıklı olarak birbirlerine tehditler savurmasını biraz da kendi iç politikalarına bağlayan Metin Çorabatır, sözlerine şöyle açıklık getirdi:
“AB’de kritik seçimler var. Müzakerelerin dondurulması konusu biraz iç politika kokuyor. Göçmen ve Müslümanlık aleyhtarlığı, aşırı sağ partiler için oy yapan, kredi yapan bir noktaya geldi. Türkiye de, Suriye topraklarındaki askeri varlığıyla, Güneydoğu’daki olaylarla sıkışmış durumda. Dolayısıyla her iki taraf için de, iç politikada kendi halklarına yönelik belli mesajlar verme ihtiyacı var. Bu yüzden bu alan biraz kullanılıyor.”
Çorabatır: “Mültecileri bir meta, eşya gibi görmek yanlış”
“Kapıları açarım, gidin veya duvarlar ördüm, gelmeyin” şeklinde açıklamalarda bulunmanın doğru olmadığına vurgu yapan İltica ve Göç Araştırmaları Merkezi Yönetim Kurulu Başkanı Çorabatır’a göre, mültecileri bir meta, bir eşya gibi görmek yanlış bir yaklaşım.
Metin Çorabatır, hem AB’nin hem de Türkiye’nin birbirlerini suçlarken kendi öz eleştirilierini de yapmaları gerektiğini ifade etti.
Avrupa Parlamentosu Türkiye Raportörü Kati Piri’nin, AB müzakereleriyle göçmen anlaşmasını birarada tutmamak lazım şeklindeki açıklamasına katılmadığını da belirten Çorabatır, bu konuların birarada ele alınması gerektiğini savunuyor.
AB ülkelerinin birçoğunda mültecilerin istenmemesi, AB ilkelerine ve Uluslararası Mülteci Hukuku’na aykırı diyen Çorabatır, sözlerine şöyle devam etti:
“Avrupa Birliği, Türkiye’yi gazetecilerin tutuklanması, OHAL kapsamındaki uygulamalar, insan hakları ihlalleri konusunda eleştirirken, kendileirinin Mülteci Hukuku ile ilgili eleştirilmelerini istememesi mantıklı değil. Her iki tarafın da, insan hakları konusunda -bu konunun içinde mülteci hakları önemli bir yer tutuyor- bir bütün olarak kendi açıklarını kapatmaları lazım.”
Çorabatır: “Mültecileri kucaklayabilecek üçüncü ülke yok”
İltica ve Göç Araştırmaları Merkezi Yönetim Kurulu Başkanı Metin Çorabatır, Türkiye’nin sınır kapılarını açma yönündeki açıklamalarını ise şöyle değerlendirdi:
“Türkiye, bu insanları Batı’ya gitmeye teşvik ederse veya zorlarsa, bu göçmenleri alacak bir ülke yok. Yunanistan kapılarını kapatmış durumda. Bulgaristan, Slovakya, Macaristan, Polonya hepsi kapılarını kapatmış durumda. Gidin demek, suya gidin boğulun demek. Türkiye bunu yapmaz. Pratikte mültecileri alabilecek, onları kucaklayabilecek üçüncü bir ülke şu anda yok. Türkiye anlaşmadan bu yana AB’den gelen kaynakları da kullanarak birçok güvenlik tedbirleri aldı ve Avrupa’ya geçişler radikal bir şekilde azaldı. Şimdi bu tedbirleri gevşetirse, geçen yıldan beri uygulanan vize uygulamasını tekrar kaldırırsa bu insanlar yine büyük bir ölçüde heba olacaklar, büyük bir kaos olacak. Bunun pratikte bir uygulanabilirliği yok.”
Cenevre Sözleşmesi’nin coğrafi kısıtlama maddesinden ötürü, Türkiye’de yaşayan göçmenlere statü verilemediğini ifade eden Çorabatır, Türkiye’de bu konunun iyileştirilmesi gerektiğine ve AB’nin de bu konularda Türkiye’yi desteklemesi gerektiğine değindi.
Çorabatır, “Türkiye ve AB arasında yaşanan ve kamuoyuna yansıyan karşılıklı tehditlerin, suçlamaların bir kenara bırakılıp AB’den gelen kaynaklarla Türkiye’deki sığınma sisteminin geliştirilmesine yönelik çalışmaların kuvvetlendirilmesi lazım” dedi.
