G-20 maliye bakanları, çok uluslu şirketlere daha adil bir vergi dağıtımı sağlamayı hedefleyen ve şirketlerin vergi cennetlerine kaçmalarını önleyecek reformlar konusunda anlaştı.
Venedik'te siyasi olarak onaylanan reform iki ana ayağa dayanıyor: Cirosu 750 milyon Euro'dan fazla olan şirketler için en az %15'lik bir küresel asgari verginin oluşturulması ve en büyük ve en karlı yüz çokuluslu şirketin “artı” karlarının %20 ila %30'unun, orada varlık göstermeden iş yaptıkları ülkelerin yararına yeniden dağıtılması. Bunların arasında, istisnasız tüm GAFA (Google, Apple, Facebook, Amazon) şirketleri var. Tek başına küresel asgari vergi, devletlerin kasasına yılda 150 milyar dolar ek gelir getirecek.
ABD Maliye Bakanı Janet Yellen, “yenilmeye mahkum uluslararası vergi rekabeti” politikalarına son vereceğini açıkladı. Birçok ülke uluslararası yatırımcıları çekebilmek için vergi oranlarını indirmeye çalışıyordu. Bu durumun “kimsenin kazanmadığı bir mücadeleye döndüğünü“ söyleyen Yellen, sonuçta ülkelerin kendi insanına, iş gücüne ve altyapısına yatırım yapmasını engellediğini savundu.
Anlaşmanın ardından bir sonraki adım Paris merkezli Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) tarafından ayrıntıların belirlenmesi olacak. Nihai karar da 30-31 Ekim’de Roma’da yapılacak G-20 devlet ve hükümet başkanları zirvesinde alınacak.
Vergi reformunun 2023’te yürürlüğe girmesi hedefleniyor. Ancak bu ülkelerin ulusal düzeyde atacağı adımlara ve vergi mevzuatlarına uyarlamalarına bağlı. Taslak öneri 1 Temmuz’da OECD toplantısında onaylanmıştı.
Dünya ekonomisinin yüzde 80’ine sahip G-20’nin dönem başkanlığını yürüten İtalya, maliye bakanları toplantısını Venedik’te düzenledi. Kentte toplanan bin kadar protestocu, çevreci ve sosyal adalet yanlısı eylemler düzenledi. Ayrıca kente kalabalık turist grupları taşıyan dev yolcu gemilerinin Venedik’te demirlemesi de protesto edildi. İzinli gösteri alanından çıkan bir grup eylemci polisle çatıştı.
Denizaşırı şirketlere en düşük vergiyi ABD uyguluyor. Ancak Başkan Joe Biden bu rakamı yaklaşık iki kat arttırarak yüzde 21’e çıkartmayı önerdi. Biden, yeni istihdam ve altyapı planı çerçevesinde şirket vergilerinin arttırılmasını hedefliyor.
Yellen da, Biden’ın bu planının G-20 toplantısında belirlenen asgari vergi oranıyla uyuşacağını söylüyor. Ancak Kongre’deki Cumhuriyetçi muhalefet, OECD planının Amerikan ekonomisinin Çin, Avrupa ve diğer dünya ülkelerine teslim olmak anlamına geleceğini savunuyor.
Uluslararası vergi reformu, çok uluslu olarak adlandırılan büyük şirketlerin gelirlerini, vergilerini düşük tutarak yatırımları teşvik eden ülkelere kaydırmayı önlemeyi amaçlıyor. Ayrıca vergi cennetlerine kaçan şirketler, ödemedikleri vergileri asgari belirlenen oranda kendi ülkelerinde ödemek zorunda kalacak.
2000 ve 2018 yılları arasında kaynaklarını dışarıya taşıyan şirketlerin çoğu kazançlarının yarısını Bermuda, Cayman Adaları, İrlanda, Lüksemburg, Hollanda, Singapur ve İsviçre gibi ülkelerden elde etti.
