Demokrat Parti’nin iki Başkan adayı Hillary Clinton ve Bernie Sanders, gelecek hafta önseçimlerin yapılacağı New Hampshire’da tonu oldukça sert geçen bir tartışmaya katıldı. MSNBC televizyonu tarafından canlı yayınlanan tartışma programı, aynı zamanda Demokrat Parti’nin kalan iki adayı arasındaki bire bir ilk çekişme oldu.
New Hampshire’da 9 Şubat’ta yapılacak önseçimler öncesi yapılan kamuoyu yoklamasında, eski Dışişleri Bakanı Hillary Clinton’a eyalette verilen destek oranı, Bernie Sanders’ın yüzde 20 gerisinde bulunuyor. Bunun da en büyük nedeni Sanders’ın komşu Vermont eyaletinin senatörü olmasından kaynaklanıyor.
Clinton Iowa’da 1 Şubat’ta yapılan ilk önseçimleri binde 3 farkla Sanders’ın önünde kapatmıştı. Demokrat Parti’nin üçüncü başkan adayı eski Maryland eyaleti valisi Martin O’Malley, Iowa’da yüzde 0,6 oranında destek almasının ardından yarışı terk etti.
Normal koşullarda birbirlerine karşı sert söylemi tercih etmeyen 68 yaşındaki Clinton ve 74 yaşındaki Sanders arasında dün gece gerçekleşen tartışma oldukça yoğun ve gergin geçti. İki Demokat Başkan adayı, aralarından hangisinin daha ilerici, hangisinin büyük sermayeden destek aldığı, ya da Amerika’nın karşı karşıya kaldığı en büyük tehdidin ne olduğu konusunda sert tartışmalar yaşadı.
Kendisini “işleri yoluna koyan bir ilerici” olarak tanımlayan Clinton, Senatör Sanders’ın ücretsiz eğitim ve sağlık hizmetleri gibi vaatlerini tutamayacağını savundu. “Hesaplar yanlış” diyen Clinton, bu tarz fikirlerin yalnızca vergileri arttıracağını, Amerikalılar’ın hayatını daha da zorlaştıracağını savundu.
Sanders ise fikirlerinin radikal olmadığını, neredeyse kalkınmış tüm ülkelerde üniversite eğitiminin ücretsiz olduğunu ve devletin karşıladığı sağlık sigorta sistemine sahip olduğunu savundu. Vermont Senatörü, ücretsiz üniversite eğitiminin bedelini Wall Street’teki spekülatörlere uygulanacak vergilerin karşılayacağını söyledi. 2008’deki ekonomik krizde Wall Street’i orta gelirli sınıfın kurtardığını hatırlatan Sanders, şimdi orta gelirli sınıfı kurtarma sırasının Wall Street’te olduğunu belirtti.
Clinton’un kendini zamanında “ılımlı” olarak tanımladığını hatırlatan Bernie Sanders, hiç kimsenin aynı anda ılımlı ve ilerici olamayacağını savundu.
Wall Street
Sanders’ın Clinton’un büyük sermayenin ve mevcut siyasi düzenin etkisi altında olduğunu iddia etmesinin ardından eski Dışişleri Bakanı’nın bu iddiadan rahatsız olduğu gözden kaçmadı. Sanders, siyasette büyük sermayenin ve Kongre’nin, ülkede ilaç fiyatlarının yüksek olmasına ve enerji politikalarının fosil yakıtlarına, petrol şirketlerine bağımlı olmasına yol açtığını öne sürdü.
Clinton “büyük sermaye tarafından satın alındığı” iddialarını reddederken Bernie Sanders’ı “sanatkarane bir üslupla kendisine çamur atmakla” suçladı, hiçbir zaman aldığı seçim bağışlarının siyasi görüşlerini etkilemediğini savundu.
MSNBC moderatörlerinin Wall Street bankacılarına yaptığı konuşmaların deşifrelerini yayınlamasını istediği Clinton, önce duraksama yaşadı ve ardından bununla ilgileneceğini söyledi. Medya kuruluşları, özellikle Clinton’un ekibi tarafından yazıldığı iddia edilen bu konuşmaların deşifrelerini ele geçirmeye çalışsa da başarılı olamadı. Clinton kampanya ekibi de da bu konuşmaları kamuoyuna açmama konusunda büyük özen gösteriyor.
Sanders konuşmasında küçük bağışlarla milyonlarca dolar topladığını, Demokrat ya da Cumhuriyetçi hiçbir aday gibi dev kampanya bağışlarına ihtiyacı olmadığını savundu.
Dış politika
Dış politika konusundaysa Bernie Sanders, Hillary Clinton’un daha deneyimli olduğunu reddetmedi, ancak 2002’de New York senatörüyken Irak Savaşı’na destek verdiği için Clinton’u eleştirmekten de geri durmadı.
Clinton ise 2002’deki oylamanın IŞİD’i yenilgiye uğratma planı olmadığını savundu ve bugüne bakılması gerektiğinin altını çizdi. Dış politikanın asıl siyasi gücü olduğunu gizlemeyen Clinton, diplomatik krizlere yönelik çözümler önerdi.
Clinton ve Sanders, İran’la ilişkilerin normalleştirilmesi konusunda görüş ayrılığına düştü. Clinton yaptırımların kaldırılmasını savunurken, Sanders da İran’la ilişkilerin hemen normalleşmemesi gerektiğini, Tahran’dan ileri adım atmasının beklenmesi gerektiğini söyledi.
Ortadoğu’da Amerikan askerleri
İki adayın uzlaştığı bir nokta Ortadoğu’daki Amerikan askerlerinin danışmanlık ve yardım rolleri üzerineydi. Clinton bölgeye muharip birlik gönderilmesine karşı çıkarken, Sanders da IŞİD’le kara mücadelesini “Müslüman ülkelerin askerlerinin” yürütmesi gerektiğini savundu.
İki aday da başkan seçilmeleri durumunda göçmenlik, bireysel silahlanma ve iklim değişikliği konularına ağırlık vereceklerini söyledi.
Sanders ayrıca seçim kampanyalarına yapılan mali bağışlara odaklanacağını, sağlık sistemi ve “arızalı” ceza hukuku sisteminde reforma gideceğini açıkladı.
Aralarındaki sert tartışmalara rağmen iki aday da birbirlerine saygıda kusur etmedi. MSNBC moderatörü Chuck Todd’un Clinton’a yönelttiği, “Adaylığı kazanırsanız Sanders’ı yardımcınız olarak seçer misiniz?” sorusuna Clinton, şu anda haddini aşmak istemediğini ama adaylığı garantilemesi durumunda Sanders’ın “ilk arayacağı kişi olacağını” söyledi.
Sanders da Clinton’a, “Bazen bu kampanyalarda bazı şeyler kontroldan çıkabiliyor, ama ben de Sayın Bakan’a saygı duyuyorum. Umarım bu karşılıklıdır” diye hitap etti.
Bernie Sanders ayrıca, Clinton’la rekabeti hakkında “En kötü günlerimiz, Cumhuriyetçi adaylarınkinden 100 kat daha iyidir” diye konuştu. Cumhuriyetçi Başkan aday adayları arasındaki tartışmalar, saygı ortamından oldukça uzak ve çoğunlukla kişisel saldırıların sıklıkla yaşandığı bir ortam haline gelmiş durumda.
Sanders ayrıca Clinton'un bakanlık yaptığı dönemde devlet sırları içeren mesajlarını özel e-postasında paylaşmış olmasından kaynaklanan skandalı rakibine karşı koz olarak kullanmayı reddediyor.
Bernie Sanders ve Hillary Clinton, tartışma programından el sıkışarak ayrıldı.
MSNBC tarafından sunulan tartışma programı New Hampshire eyaletinin Durham kentindeki New Hampshire Üniversitesi kampüsünde düzenlendi. Tartışmayı oldukça coşkulu bir kitle izledi.
Sanders New Hampshire’da Clinton’un yüzde 20 önünde
Eyalette yapılan son kamuoyu yoklaması iki Demokrat Partili aday arasında büyük fark olduğunu ortaya koyuyor. Komşu Vermont eyaletinin senatörü Sanders, eyaletin Demokrat seçmenleri arasında yüzde 58, Clinton ise yüzde 38 desteğe sahip.
Clinton ve Sanders, önseçimler sırasında beş kez daha tartışma programlarında karşı karşıya gelecek. İki aday, Nisan ve Mayıs aylarında Wisconsin ve Florida eyaletlerinde karşı karşıya gelecek. İkili ayrıca Mart ayında Michigan eyaletinin Flint kentinde de tartışacak. Flint, son dönemde içme suyuna endüstriyel kurşun karışmasıyla öne çıkan bir yerleşim bölgesi. Michigan’daki önseçimler 8 Mart’ta yapılacak. Clinton Flint’teki seçim kampanyasında kurşunlu suyu içerek zehirlenenlerin tedavi masraflarını eyalet yönetiminin karşılaması çağrısında bulunacak.
Bernie Sanders da Michigan Valisi Rick Snyder’ın istifasını istedi. “Flint’in çocukları zehirleniyor” diye konuşan Sanders, kentin nüfusunun çoğunluğunun siyahlardan oluştuğunu hatırlatarak, “Bu beyazların yaşadığı bir banliyöde olsaydı ne olurdu?” yorumunda bulundu.
