Merkezi Diyarbakır’da bulunan Sosyo Politik Saha Araştırmaları Merkezi’nin 18 ilde yaptığı ankete göre seçmenlerin yüzde 9’u, yeni kurulan partilere yöneldi. Ankete göre AKP’nin oyu yüzde 30’lara kadar düştü.
Sosyo Politik Saha Araştırmaları Merkezi, seçmen davranışını belirlemek amacıyla 8-14 Haziran tarihleri arasında 1.248 kişiyle telefon ve online anket yaptı.
“Türkı̇ye’nı̇n temel sorunlarına ve çözümlerı̇ne dönük seçmen tutum, algı ve eğı̇lı̇mlerı̇ saha araştırması” adıyla yapılan anket; İstanbul, İzmir, Adana, Ankara, Diyarbakır, Van, Batman, Antalya, Bingöl, Erzurum, Antep, Hakkari, Konya, Mardin, Mersin, Samsun, Şırnak ve Tunceli’de gerçekleştirildi.
Türkiye’nin en büyük sorunu nedir?
Ankette ilk sorulan soru “Sizce Türkiye’nin en büyük sorunu nedir?” oldu. Soruya katılımcıların yüzde 35,7’si “ekonomi ve işsizlik”, yüzde 20’si “Kürt sorunu”, yüzde 14,7’si “Cumhurbaşkanlığı sistemi”, yüzde 10,6’sı “demokrasinin olmayışı”, yüzde 6,6’sı “hukuk sisteminin mevcut durumu” yanıtlarını verdi.
Sorunları Kim Çözebilir?
Peki bu sorunları hangi parti çözebilir? Katılımcılara göre Türkiye’nin önemli sorunlarını çözmeye en yakın ilk 5 parti şöyle sıralandı:” Yüzde 27,1’i AKP, yüzde 21,2 CHP, yüzde 10,3 HDP, yüzde 7,9 MHP, yüzde 7,2 İYİ Parti.” Katılımcıların yüzde 15,1’iyse “hiçbiri” yanıtı verdi. Türkiye’nin en önemli sorununun “ekonomi ve işsizlik” olduğunu düşünen katılımcıların yüzde 47,1’i çözümü “istihdam alanlarının arttırılması”nda görüyor.
“Kürt Sorunu”nu Türkiye’nin öncelikli meselesi olarak görenlerin yüzde 35,2’si, çözümü “hükümetin çözüm politikalarını benimsemesi”nde bulurken, Cumhurbaşkanlığı sistemini sorun olarak görenlerin yüzde 85,9’u çözümün, Cumhurbaşkanlığı sisteminin değişmesinde olduğunu söyledi.
Seçmen Milletvekilliklerinin Düşürülmesine Ne Diyor?
Araştırmaya katılanlara yöneltilen sorulardan biri de “CHP ve HDP’li milletvekillerinin vekilliklerinin düşürülüp tutuklanmalarını nasıl değerlendiriyorsunuz?" sorusu oldu. Bu soruya verilen yanıtlarda; yüzde 22 “yanlış buluyorum”, yüzde 15,3 “yasalar gereği”, yüzde 9,5 “demokratik olmadığını düşünüyorum”, yüzde 7,4 “destekliyorum”, yüzde 6,6 “halkın iradesine darbe”, yüzde 4,8 “hukuka aykırı”,- yüzde 4,6 “seçmen iradesinin gaspı”, yüzde 3 “AKP-MHP’nin sivil darbesi”, yüzde 2,1 “adaletsizlik”, yüzde 1,9 “diktatörlük-tek adam sistemi” olarak değerlendirdi.
Araştırmaya katılan ve 24 Haziran 2018’de gerçekleşen genel seçimlerde AKP’ye oy verdiğini söyleyenlerin yüzde 31,1’i de bunu yanlış bulduğunu belirtti. Ayrıca araştırmaya katılanların yüzde 57,9’u belediyelere kayyum atanmasını desteklemediklerini vurgularken,“destekliyorum” diyenlerin oranı yüzde 26,1 oldu.
"Türkiye'de demokrasiye kaç puan verirsiniz?"
Araştırmaya katılanlara “Türkiye’deki demokrasinin mevcut durumunu derecelendirmek isterseniz 1’den 10’a nasıl puanlarsınız? “sorusu da yöneltildi. “1 puan” verenlerin oranı yüzde 23,9 olurken, “çok iyi”ye denk gelen “10 puan” veren katılımcıların oranı yüzde 2,8’de kaldı.
Seçmenler Yeni Partilere Yöneliyor
“Bu Pazar günü bir genel seçim olsa hangi partiye oy verirdiniz?” sorusuna katılımcıların yüzde 30,9’u “AKP”, yüzde 21,2’si “CHP”, yüzde 10,4’ü “HDP”, yüzde 10,1’i “kararsızım” yüzde 7,9’u “MHP”, yüzde 7,2’si “İYİ Parti”, yüzde 5,3’ü “DEVA Partisi”, yüzde 3,7’si “Gelecek Partisi”, yüzde 1,9’u “oy kullanmayacağım” yüzde 1,4’ü “Saadet Partisi” yanıtı verdi.
Araştırma şirketinin bu tabloya yorumu, “Bu yanıtlardan anlaşılacağı üzere; tüm partilerde kısmi seçmen kaybı göze çarparken en büyük seçmen kaybı AKP’de görülmektedir (yüzde 4,6) ‘24 Haziran 2018’de gerçekleşen genel seçimlerde hangi partiye oy verdiniz?’ sorusunun ‘Bu pazar günü bir genel seçim olsa hangi partiye oy verirdiniz?’ karşılaştırması incelendiğinde ise; AKP’ye oy verdiğini bildirenlerin:
Yüzde 83,3’ü AKP’ye, Yüzde 9,5’i DEVA Partisi’ne, yüzde 6,3’ü Gelecek Partisi'ne
CHP'ye oy verdiğini bildirenlerin: Yüzde 84,2’si CHP’ye, yüzde 7,5’i HDP’ye, yüzde 4,8’i kararsız
HDP’ye oy verdiğini bildirenlerin: Yüzde 78,8’i HDP’ye, yüzde 9,1’i kararsız, yüzde 4,5’i DEVA Partisi'ne, yüzde 4,5’i AKP’ye
İYİ Parti ye oy verdiğini bildirenlerin: Yüzde 48,1’i kararsız, yüzde 44,4’ü İYİ Parti'ye, yüzde 5,6’sı Gelecek Partisi'ne
MHP ye oy verdiğini bildirenlerin: Yüzde 87,5’i MHP’ye, yüzde 12,5’i oy kullanmayacağını
‘Oy kullanmadım’ yanıtını veren katılımcıların: Yüzde 36,2’si İYİ Parti’ye, yüzde 36,2’si kararsızım, yüzde 12,1’i CHP’ye
Saadet Partisi’ne oy verdiğini bildirenlerin: yüzde 40,9’u Saadet Partisi'ne, yüzde 22,7’si Gelecek Partisi'ne, yüzde 22,7’si DEVA Partisi'ne oy vereceklerini bildirmişlerdir”
şeklinde oldu.
