ABD Temsilciler Meclisi Mevzuat Komisyonu, borç tavanı tasarısını görüşmek üzere yarın öğleden sonra toplanacağını açıkladı.
ABD Kongresi üyeleri, önümüzdeki günlerde yapılması beklenen oylama öncesinde ülkenin borçlanma limitini arttırmaya yönelik anlaşmanın ayrıntılarını inceliyor. Başkan Joe Biden ve Temsilciler Meclisi Başkanı Kevin McCarthy anlaşmanın onaylanması için bastırıyor.
Teklif, mevcut 31,4 trilyon dolarlık borçlanma tavanının 2025 Ocak ayına kadar geçici olarak kaldırılmasını ve federal harcamaların Ekim ayında başlayacak mali yılda sabit tutulmasını, sonraki 12 ayda da 2025'e kadar yüzde 1 oranında arttırılmasını öngören, iki yıllık bir bütçe anlaşmasını içeriyor.
Olası bir borç tavanı krizini önlemek için borçlanma limitini geçici olarak yükseltmek veya askıya almak, Kongre üyelerinin geçmişte de başvurduğu yöntemlerdendi.
Uzlaşma paketinin diğer parçaları arasında ülkenin vergi toplama kurumunda daha fazla memurun işe alınmasının azaltılması, eyaletlerin harcanmamış 30 milyar dolarlık Corona virüsü pandemisi yardımını federal hükümete iade etme zorunluluğu ve gıda yardımı almak için çalışması gerekenler için üst yaş diliminin 50'den 54'e çıkarılması yer alıyor.
99 sayfalık tasarı, 2024 mali yılında güvenlik harcamaları için 886 milyar dolardan fazla ve güvenlik dışı harcamalar için 703 milyar dolardan fazla kaynak sağlayacak. Ayrıca 2025 mali yılında güvenlik harcamaları için yüzde 1'lik bir artışa izin verecek.
Biden ve McCarthy haftalar süren müzakerelerin ardından Cumartesi günü geç saatlerde anlaşmaya varmıştı. Borç tavanının yükseltilmemesi halinde hükümetin Haziran ayı başında borçlarını ödeyecek kaynakları tükenecek.
Biden dün Beyaz Saray'da yaptığı açıklamada "Anlaşma, ulusumuzun tarihinde ilk kez olabilecek en kötü krizi, temerrüde düşmeyi önlüyor. Anlaşma, feci bir temerrüt tehdidini masadan kaldırıyor" dedi.
Kongre Binası'nda anlaşmayı değerlendiren McCarthy ise "Günün sonunda bu teklifi geçirebilmek için biraraya gelinebilir" dedi.
"Anlaşma bir uzlaşmayı temsil ediyor, bu da herkesin istediğini alamayacağı anlamına geliyor. Ancak bu da devlet yönetiminin gereğidir" diyen Biden, anlaşmayı "çalışan insanlar için kritik programları korurken harcamaları azaltan ve herkes için ekonomiyi büyüten önemli bir adım" olarak nitelendirdi.
McCarthy de dün katıldığı bir televizyon programında Cumhuriyetçiler açısından anlaşmada olumlu olan çok şey bulunduğunu söyledi; ‘’Herkesin beklentisini karşılamayacak ama bu doğru yönde atılmış bir adım" dedi.
İki lider anlaşmaya desteklerini ifade ederken, Demokrat Parti’nin ideolojik solundan ve Cumhuriyetçi Parti’nin sağcı kanadından Kongre üyeleri hemen muhalefetlerini dile getirdi.
Temsilciler Meclisi'nin 102 üyeli ilerici grubunun lideri Demokrat Partili Pramila Jayapal, Biden ve Demokrat Temsilciler Meclisi lideri Hakeem Jeffries'in, ilericilerin borç tavanının arttırılmasına verdikleri destek konusunda endişelenmeleri gerektiğini söyledi.
Jayapal, gıda yardımı alanlar için çalışma şartlarının genişletilmesini eleştirdi ve borç tavanının arttırılması için oy kullanıp kullanmayacağını bilmediğini söyledi.
CNN kanalına yaptığı açıklamada, ilke anlaşmaları ve çerçevelerinin taraftarı olmadığını belirten Jayapal, ‘’Eğer mevzuat metnini tam olarak göremiyorsanız, bu her zaman bir sorun teşkil eder. Şu anda hepimiz laf kalabalığını aşmaya çalışıyoruz; ancak bence her şey bu metnin ne olduğuna bağlı olacak" dedi.
Cumhuriyetçi Temsilci Bob Good da Twitter'da "Muhafazakar olduğunu iddia eden hiç kimse pakete EVET oyu verilmesini haklı gösteremez" diye yazdı.
Anlaşmayı eleştiren bir diğer Cumhuriyetçi Temsilci Ralph Norman ise "Bu 'anlaşma' delilik" şeklinde bir Twitter mesajı paylaştı.
Norman, ''Neredeyse hiç kesinti olmadan önümüzdeki iki yıl içinde borcun 4 trilyon dolar artması bizim kabul ettiğimiz bir şey değil. Ülkemizi iflas ettirmek için oy kullanmayacağım. Amerikan halkı daha iyisini hak ediyor" dedi.
Anlaşmanın bir başka bölümü de yeni enerji projelerinin onay sürecini hızlandıracak.
Anlaşma Biden'ın öğrenci kredisi borçlarını 20 bin dolara kadar silme planına da dokunmadı; ancak kredi alanların Corona virüsü salgını sırasında duraklatılan ödemeleri yapmaya başlamaları gerekecek. Anayasa Mahkemesi’nin, Haziran ayı sonuna kadar karara bağlanması beklenen bir davada Biden'ın borcu silme yetkisini iptal etmesi halinde ise bu hüküm tartışmalı hale gelecek.
Maliye Bakanı Janet Yellen, hükümetin daha fazla borçlanabilmesi için borç tavanının arttırılması gerektiği, aksi takdirde ABD hükümetinin mevcut faturalarını ödemek için 5 Haziran'da nakit parasının tükeneceği konusunda Kongre'yi uyarmıştı.
Yellen, borç tavanının arttırılmaması ya da borçlanma limitinin askıya alınmaması halinde, yabancı hükümetler ve Amerikalı bireysel yatırımcıların elindeki ABD tahvillerinin faizlerinin yanısıra emeklileri maaşlarının ve hükümet çalışanları ile müteahhitlerin ödemelerinin de tehlikeye gireceğini söylemişti.
ABD'nin kasasına faturalarını ödemeye yetecek kadar vergi girmediği takdirde, hükümet hangi ödemeleri yapacağına öncelik vermek zorunda kalacak.
Bu haber için Associated Press, Agence France-Presse ve Reuters haber ajanslarından yararlanılmıştır.
