Türkiye'de yaşayan Uygurlar, Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Dairesi'nin Çin'in Uygurlar ve diğer Müslüman azınlıklara yönelik muamelelerinin insanlık suçu olarak değerlendirilebileceğini yazdığı Şincan raporundan hayal kırıklığına uğradı
Reuters haber ajansının İstanbul'da konuştuğu Uygurlar, dün yayınlanan BM raporunun gecikmeli olduğuna ve Şincan'daki Uygur toplumuna yönelik muamelesi hakkında Çin'in üzerine daha çok gidilmesi gerektiğine söyledi.
50 bin civarında Uygur'ın yaşadığı tahmin edilen Türkiye, Orta Asya dışında en büyük Uygur diasporasına sahip ülke.
2017 yılında en küçük kızıyla Türkiye'ye gelen Mükerrem Abitoğlu, raporun Uygurlar’a fazla yararı olmadığını söyledi.
"15 ülkeye şikayette bulunduk. Gazeteciler geldi. Onlarla konuştuk ama işe yaramadı" diyen Abitoğlu, Uygur kültürüne özgü hediyelik eşya sattığı küçük dükkanında ağladığını anlattı.
Son beş yıldır eşinden ve iki çocuğundan haber alamadığını söyleyen Abitoğlu, "Çin gençlerimizi öldürüyor; çocuklarımızı yetimhanelere terk ediyor. Bu nedenle Birleşmiş Milletler'in şimdi yaptıkları yeterli değil" şeklinde konuştu.
Çin'e karşı yumuşak duruş sergilediği gerekçesiyle bazı diplomatlar ve insan hakları örgütleri tarafından eleştirilen BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Michelle Bachelet, raporu, dört yıllık görev süresinin dolmasına dakikalar kala açıkladı. Bachelet, Mayıs ayında Çin'i ziyaret etmişti.
Rapor, Çin'in Şincan bölgesindeki Uygurlar ve diğer Müslüman azınlıklara yönelik "gelişigüzel ve ayrımcı gözaltı" uygulamasının insanlığa karşı işlenmiş suç kategorisine girebileceğini ifade ediyor. ABD, Çin'i Şincan'da soykırım yapmakla suçlamıştı.
Şincan'da insan hakları ihlallerinde bulunduğu suçlamalarını şiddetle reddeden Çin, BM'nin 48 sayfalık raporuna karşılık 131 sayfalık karşı rapor yayınladı.
Sivil toplum örgütü Doğu Türkistan Yeni Nesil Hareketi Başkanı Abdüsselam Teklimakan, Uygurlar Şincan'daki sevdiklerinin akıbeti hakkında yıllardır endişe içindeyken, raporun geciktiğini söyledi.
Teklimakan, "Bir ulus yok edilirken insanlığın birkaç yıl boyunca bunu izlemesi yakışık almaz. Bu açıdan rapor bir hayalkırıklığı" dedi.
BM İnsan Hakları Ofisi raporunda Şincan'da ciddi insan hakları ihlalleri yaşandığını belirterek, Çin hükümetine eğitim merkezlerinde, cezaevlerinde ve gözaltı tesislerinde tutulan herkesin serbest bırakılması için derhal adım atmasını tavsiye etti.
