Ortadoğu turunu sürdüren ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, İsrail ile Hamas arasında ABD, Mısır ve Katar'ın birkaç haftadır arabuluculuk yapmaya çalıştığı yeni bir ateşkes ve rehinelerin serbest bırakılması konusundaki dolaylı görüşmelerde görüş ayrılıklarının azaldığını söyledi.
Antony Blinken Kahire’de Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şükri ile beraber basın toplantısı düzenledi.
Blinken toplantıda, "Müzakereciler çalışmaya devam ediyor. Görüş ayrılıkları azalıyor ve Doha’da bir anlaşma için baskı yapmaya devam ediyoruz" dedi.
ABD Dışişleri Bakanı, "Anlaşmaya varmak henüz zor. Ama bunun mümkün olduğuna inanmaya devam ediyorum” diye ekledi. Blinken, "Görüş ayrılıkları azalıyor ama hala mevcut" ifadesini kullandı.
Cuma günü İsrail'e yapacağı ziyaret öncesinde Blinken, Şükri ile, Kahire'de önümüzdeki günlerde "yardım akışını arttırmak için atılabilecek acil, uygulanabilir ve somut adımları belirlemek üzere" uzmanları biraraya getirme konusunda anlaştıklarını söyledi.
Blinken, "İsrail'in insani yardım konusunda daha fazlasını yapması gerektiğini" de sözlerine ekledi.
Mısır Dışişleri Bakanlığı da bugün yayınladığı bir açıklamada, aralarında Filistinli bir yetkilinin de bulunduğu bazı Arap ülkelerinden bakanların, Kahire'de Blinken'a Gazze'deki mevcut durum, ateşkesin gerekliliği ve ateşkes sonrası iki devletli çözümün uygulanması yoluyla siyasi çözüme ilişkin görüşleri hakkında bilgi verdiklerini duyurdu.
Blinken Suudi yayın kuruluşu EL Hadath'a yaptığı açıklamada da, "Bence mesafeler daralıyor ve bir anlaşma çok mümkün. İsrail ekibi müzakerelerde mevcut ve bir anlaşmaya varmak için gereken yetkinliğe sahip" dedi.
"Rehinelerin serbest bırakılmasına bağlı olarak derhal ateşkes sağlanması için baskı yapıyoruz. Bu, Gazze'de acı çeken çocuk, kadın, erkek pek çok insanı, hızla rahatlatacaktır” diye konuşan Blinken, ABD'nin Birleşmiş Milletler'de bu yönde bir karar tasarısı hazırladığını da açıkladı.
Suudi Arabistan’dan Mısır’a geçen Blinken başkent Kahire’de İsrail-Hamas savaşında ateşkes sağlanması, Gazze'de tutulan rehinelerin serbest bırakılması ve yardıma muhtaç Filistinli sivillere yardım amacıyla bölgeye daha fazla insani yardım ulaştırılması konularını görüştü.
ABD Dışişleri Bakanlığı, Blinken'ın Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah El Sisi ile yaptığı görüşmede, çatışmaların en az 6 hafta süreyle durdurulması ve kalan tüm rehinelerin serbest bırakılması konularını ele aldığını bildirdi.
Açıklamaya göre görüşmede Blinken, ABD'nin Filistinliler’in Gazze'den zorla göç ettirilmesini reddettiğini yineledi ve ABD'nin İsrail'e güvenlik garantisi veren bağımsız bir Filistin devletinin kurulması dahil barış ve bölgesel istikrarın ilerletilmesi için Mısır ile birlikte çalışma taahhüdünü bir kez daha teyit etti.
Blinken Kahire’de ayrıca Ürdün, Suudi Arabistan, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri'nden bakanlar ve temsilcilerle de biraraya geldi.
"Suudi Arabistan-İsrail ilişkilerinde normalleşme sürecinde ilerleme"
Blinken bölge ziyaretine Çarşamba günü Veliaht Prens Muhammed bin Salman ve Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Farhan ile biraraya geldiği Suudi Arabistan'da başlamıştı.
Amerikalı bir yetkiliye göre Blinken'ın İsrail'le gelecekte yapılacak bir normalleşme anlaşmasının şartlarına ilişkin Suudi Arabistan'la yaptığı görüşmelerde önemli ilerlemeler kaydedildi ve geriye ele alınması gereken sadece birkaç konu kaldı.
Başkan Biden tarafından 7 Ekim'den önce gündeme getirilen, ABD'nin Riyad ile bir güvenlik anlaşması yapması karşılığında Suudi Arabistan'ın İsrail'i tanıması konusu artık daha geniş kapsamlı bir bölgesel anlaşmaya bağlanmış durumda.
Bu daha geniş bağlamda Washington, İsrail ve Filistinliler arasında iki devletli bir çözüme doğru ilerlemeyi hedefliyor.
Suudi Arabistan ile İsrail arasındaki ilişkilerin normalleşmesi olasılığı, Gazze'deki sivillerin çektiği acıların hafifletilmesi konusunda İsrailliler'i zorlamak için potansiyel bir koz olarak görülüyor.
Ancak veliaht prens, İsrail'in belirli bir tarihe kadar bağımsız bir Filistin devletini kabul edeceğine dair açık bir taahhütte bulunmadığı sürece normalleşmenin gerçekleşmeyeceğini açıkça belirtti. Netanyahu ve aşırı sağcı hükümetinin pek çok üyesi bir Filistin devletine karşı çıkıyor.
Suudiler ayrıca, BM Filistinli Mültecilere Yardım Dairesi’ne "Gazze Şeridi'ndeki insani yardım çabalarını" desteklemek üzere 40 milyon dolar bağışta bulunduklarını açıkladı.
ABD Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre Blinken Veliaht Prens’le görüşmesinde, Gazze'deki insani ihtiyaçların acilen giderilmesinin öneminin altını çizdi.
Blinken, ABD'nin Gazze'deki krize kalıcı bir son verilmesi ve İsrail için güvenlik garantileri içeren gelecekteki bir Filistin devletinin kurulması yönündeki kararlılığını bir kez daha teyit etti.
İkilinin ayrıca Kızıldeniz'de seyrüsefer özgürlüğü ve Yemen barış sürecinde ilerlemeye zarar veren Husi saldırılarının sona erdirilmesini de görüştüğü kaydedildi.
Açıklamada, “Bakan ve Veliaht Prens, bölge ülkeleri arasında daha fazla entegrasyon ABD ile Suudi Arabistan arasında ikili işbirliğinin arttırılması dahil, kalıcı bölgesel barış ve güvenliğin sağlanmasına yönelik görüşmelere devam etti” denildi.
Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre Blinken ve Suudi mevkidaşı Prens Faysal bin Farhan da "Gazze'deki tüm sivillerin korunması ve ihtiyaç sahiplerine yönelik insani yardımın acilen arttırılması gereğini ele aldı."
Cuma günü İsrail’de hükümet yetkilileri ile görüşecek
Blinken Cuma günü İsrail'e gittiğinde İsrailli liderleri, görüşmelerindeki son gelişmeler hakkında bilgilendirecek.
ABD Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre Blinken İsrail’de, Hamas'ın sivil halkı koruyacak, insani yardımların ulaştırılmasını engellemeyecek ve İsrail'in genel güvenliğini sağlayacak şekilde Refah dahil bölgede yenilgiye uğratılması ihtiyacını görüşecek.
Açıklamaya göre bakan, yeterli gıda tedariki eksikliğinden muzdarip sivillere insani yardımın önemli ölçüde arttırılması ve sürdürülmesine yönelik ABD ve uluslararası çabaları ele alacak.
ABD, İsrail'in Gazze-Mısır sınırında yer alan Refah'ta bir kara harekatı gerçekleştirme planına karşı çıkıyor.
İsrail operasyonun Hamas'ı yenilgiye uğratma hedefine ulaşmak ve ABD tarafından terör örgütü olarak tanımlanan Hamas'ın 7 Ekim'de İsrail'e düzenlediği saldırıya benzer bir saldırı gerçekleştirememesini sağlamak için gerekli olduğunu söylüyor.
Refah'ta bir milyondan fazla Filistinli barınıyor ve bunların çoğu savaşın ortasında güvende olmak için Gazze'nin diğer bölgelerinden buraya sığınmış durumda.
ABD ve İsrail savunma bakanları görüştü
ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin'ın da Çarşamba günü İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant ile yaptığı görüşmede "Refah'ta büyük bir kara operasyonuna alternatifleri değerlendirme" ihtiyacını ele aldığı bildirildi.
Pentagon'dan yapılan açıklamada Austin'ın Gallant'a, ABD'nin Hamas'ı yenilgiye uğratma hedefini paylaştığını söylediği belirtildi.
Savunma bakanları ayrıca sivillerin korunması ve "kara geçişleri yoluyla Gazze'ye yardım akışının acilen arttırılması" gerektiğini konuştu.
7 Ekim'de Hamas'ın İsrail'e yönelik şok saldırısında 1200 kişi ve İsrail'in Gazze'ye operasyonlarında yaklaşık 32 bin kişinin hayatını kaybettiği bildiriliyor.
Savaşta ölenlerin yanısıra açlık çeken Filistinliler’e yardım için savaş bölgesine insani yardım ulaştırılması İsrail ile Batılı müttefikleri arasındaki en çekişmeli anlaşmazlık noktalarından biri haline geldi.
ABD Gazze'ye birkaç kez havadan yardım yaptı ve deniz yoluyla teslimat yapılması için çabalar sürüyor.
Uluslararası yardım kuruluşları, sınırlı kara geçişleri, devam eden şiddet ve savaşın geride bıraktığı yıkım nedeniyle Gazze'nin pek çok bölgesine erişimin olmaması nedeniyle bölgeye yardım ulaştırmanın zorluğuna dikkat çekiyor.
Bazı bilgiler Associated Press, Agence France-Presse ve Reuters haber ajanslarından alınmıştır.
Forum