ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, transatlantik müttefikler arasında gerilimi arttıran ve AUKUS olarak bilinen Avustralya, İngiltere ve ABD arasındaki gelişmiş üçlü güvenlik ortaklığının ardından ilk kez Fransa'da.
Uzmanlar, Fransa ile güçlü kişisel bağları olan Antony Blinken'ın bu geziyi ABD-Fransa ilişkilerini iyileştirmeye çalışmak için kullanmasını beklediklerini söylüyor.
Blinken, 5-6 Ekim'de gerçekleşmesi planlanan Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) Bakanlar Konseyi Toplantısı'na başkanlık edecek. Toplantı kapsamında örgütün 60’ncı yıldönümü kutlanacak.
Blinken, Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian ile Paris'te ikili bir görüşme yaptı. ABD Dışişleri Bakanı'nın Fransa Ulusal Güvenlik Danışmanı Emmanuel Bonne'la Elysee Sarayı'nda biraraya gelmesi bekleniyor. Fransa, 1 Ocak - 30 Haziran 2022 tarihleri arasında Avrupa Birliği Konseyi başkanlığını üstlenecek.
Bakan Blinken, OECD toplantısına katılmak üzere Paris'e giderken paylaştığı Twitter mesajında, “Bir dizi konuda hayati önem taşıyan ABD-Fransa ilişkilerini daha da güçlendirmeye yönelik görüşmelere devam etmek için Fransız mevkidaşımla görüşmeyi sabırsızlıkla bekliyorum” dedi.
Dışişleri Bakanlığı’ndan Cuma günü yapılan açıklamada "Bakan Blinken, ABD-Fransa ilişkisini daha da güçlendirmeye yönelik görüşmeleri sürdürmek, Hint-Pasifik bölgesindeki güvenlik, iklim krizi, COVID-19 pandemisi kaynaklı ekonomik sıkıntıların iyileştirilmesi gibi bir dizi konuda, transatlantik ilişki ve küresel zorlukları ve fırsatları ele almak, müttefiklerimiz ve ortaklarımızla birlikte çalışmak için Fransız mevkidaşlarıyla bir araya gelecek" denmişti.
AUKUS Paktı tansiyonu yükseltti
Biden yönetimi 15 Eylül'de Avustralya ve İngiltere ile yeni bir güvenlik anlaşması yapıldığını açıkladı. Anlaşma kapsamında Avustralya, ABD teknolojisi kullanılarak yurt içinde inşa edilecek en az sekiz nükleer enerjili denizaltı alacak. Söz konusu anlaşmanın, Avustralya'nın dizel-elektrikli denizaltılar için Fransa ile daha önce yaptığı bir anlaşmadan çekilmesinin ardından yapılması, Paris'i kızdırmıştı.
Fransa, açıklamadan sonraki iki gün içinde ABD ve Avustralya'daki büyükelçilerini geri çağırdı. Le Drian, Amerika’ya yönelik bir "güven krizi" olduğunu açıkladı.
Başkan Joe Biden ile Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron arasında 22 Eylül'de denizaltı anlaşması üzerindeki gerilimi azaltmayı amaçlayan telefon görüşmesinden sonra, her iki lider de "güven" sağlamak için "derinlemesine bir istişare süreci başlatmaya" karar verdi. Bunun üzerine Macron, Fransa Büyükelçisi Philippe Etienne'in ertesi hafta Washington'a dönmesine karar verdi.
Biden'ın Ekim ayı sonunda Avrupa'da Macron ile yapacağı görüşmeden önce 30 Eylül'de ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, Etienne ile Beyaz Saray'da "ortak gündemi ilerletmeye devam etmek" için bir araya geldi. Her iki liderin de o tarihte Roma'da yapılacak G-20 Zirvesi’ne katılması planlanıyor.
Yeni onay alan Avrupa ve Avrasya işlerinden sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı Karen Donfried 1 Ekim'deki telefon brifinginde "Güven olduğundan emin olmamız gerekiyor" dedi.
ABD-Fransa ilişkisi her iki taraf için de önemli bir ilişki olmaya devam ederken, merkezi Washington'da bulunan Brookings Enstitüsü'nün kıdemli araştırmacı James Goldgeier, Biden yönetiminin Fransa’nın AUKUS anlaşmasına gösterdiği öfkeli tepkiye biraz şaşırmış gibi göründüğünü" söyledi.
Amerika’nın Sesi’ne (VOA) konuşan Goldgier, "Biden ve Macron’un ilerlemenin yollarını araması güzel. Biden yönetiminin Hint-Pasifik'i ana odak noktası olarak gördüğüne şüphe yok. ABD'nin Avrupa gibi bölgelere yönelik politikasına bu mercekten bakılıyor" dedi.
Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, OECD'nin Ekim ayındaki toplantısında ABD heyetinde ayrıca Başkanlık İklim Özel Temsilcisi John Kerry ve ABD Ticaret Temsilcisi Katherine Tai'nin de yer alacağı belirtildi.
Çin OECD toplantısına gözlemci olarak katılacak
OECD toplantısında iklim krizi ele alınacak; net sıfır emisyona geçiş ve piyasa ekonomisi ilkeleri teşvik edilirken demokrasi, hukukun üstünlüğü ve insan hakları gibi ortak değerlere olan bağlılığa vurgu yapılacak.
Üst düzey bir Dışişleri Bakanlığı yetkilisi, yaklaşmakta olan OECD toplantısında bir diğer odak noktasının, sağlam uluslararası kalite standartlarını karşılayan altyapı projelerini onaylayan bir mekanizma olan Mavi Nokta Ağı olduğunu söyledi.
ABD, Japonya ve Avustralya tarafından 2019'da başlatılan ve adını, Dünya'nın uzaydan yalnızca bir "mavi nokta" olarak görülmesinden alan bu ağ, pazar odaklı, şeffaf ve çevresel açıdan sürdürülebilir küresel altyapıya yönelik kamu-özel sektör yatırımlarını onaylayarak kalkınmayı teşvik ediyor.
Dışişleri Bakanlığı Ekonomik ve Ticari İşler Dairesi'nden üst düzey yetkili Matt Murray, "Yönetim, Çin de dahil olmak üzere piyasa dışı ekonomilerin davranışları hakkında görüşmek üzere benzer düşünen ortaklar ve müttefiklerle bağlantıda olmakla yakından ilgileniyor," dedi.
Murray, Amerika’nın Sesi’ne, Çin'in yaklaşan OECD toplantısına gözlemci olarak katılacağını söyledi.
Blinken Meksika'ya gidiyor
Blinken’ın bir haftalık ziyareti kapsamındaki duraklarından biri, Stanford Üniversitesi olacak. Blinken, 7-8 Ekim tarihleri arasında Mexico City'de düzenlenecek ABD-Meksika Üst Düzey Güvenlik Diyaloğu toplantısına katılacak.
Meksika Dışişleri Bakanı Marcelo Ebrard bu hafta yaptığı açıklamada, ABD İç Güvenlik Bakanı Alejandro Mayorkas ve ABD Adalet Bakanı Merrick Garland'ın da güvenlik konularının ele alınacağı görüşmelerde Blinken’a eşlik edeceğini söyledi.
Bu üst düzey toplantı, geçen ay on binlerce Haitili göçmenin ABD-Meksika sınırında toplandığı göç krizinin yankılarının sürdüğü bir dönemde yapılacak.
Biden yönetimi, 15 bin Haitili göçmenin ABD-Meksika sınırında umutsuz koşullara sığındığı derme çatma kampın artık boş olduğunu doğruladı.
Eylül ayı sonlarında Meksika da Haitili göçmenleri anavatanlarına geri götürmeye başladı.
Blinken- Stoltenberg görüşmesi
Bu arada ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ve NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’ün, yaptıkları telefon görüşmesinde mevcut ve yeni ortaya çıkan küresel sorunları ele aldıklarını açıkladı.
Price yaptığı yazılı açıklamada, transatlantik bağın ve ittifak birliğinin önemini ele alan Blinken ve Stoltenberg’ün yeni NATO Stratejik Konsepti’nin NATO'nun önümüzdeki on yılda devam eden uyumu için gerekli olacağı konusunda anlaştıklarını kaydetti. Price, Bakan Blinken ve Genel Sekreter Stoltenberg’ün, NATO'nun Avustralya, Japonya, Yeni Zelanda ve Kore Cumhuriyeti ile olan ortaklıklarının değerinin altını çizdiğini ve Amerika’nın Afganistan'la ilgili gelişmelere yönelik yaklaşımında müttefiklik birliğinin önemini ele aldıklarını belirtti.
