ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Katar ziyaretinin ardından Almanya’ya geçerek, ülkenin güneybatısında, Rheinland-Pfalz eyaletindeki Ramstein Hava Üssü'nde Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas ile görüştü.
Blinken ve Maas, ABD ordusu tarafından Afganistan’dan tahliye edilen binlerce Afgan için sığınmacı merkezine dönüşen Ramstein Hava Üssü’nde geçici olarak barınan Afganlar’la biraraya gelirken, burada bulunanların durumları ve yaşam koşulları hakkında bilgi aldı.
Alman Dışişleri Bakanı Maas görüşme sonrasında, Afganistan’da bulunan Alman, Amerikan ve diğer ülke vatandaşlarının tahliyesini organize edebilmek için Taleban’la diyaloğun sürmesi gerektiğine inandıklarını açıkladı. Antony Blinken, Almanya ve ABD arasında Afganistan konusunda "dikkate değer bir koordinasyon" olduğunu söyleyerek, iki ülkenin bundan sonra da ortak hareket edeceğini belirtti.
Blinken, Taleban konusunda, "Nasıl konuştukları değil, ne yaptıkları önemli. Söz verdikleri gibi terör saldırılarını engelleyeceklerini umut ediyoruz" dedi.
Blinken, “Taleban’ın yeni geçici hükümeti kapsayıcı görünmüyor. Kabinedeki bazı kişiler hakkında kaygılıyız” ifadesini de kullandı.
Heyetlerden sızan haberlere göre, Blinken’in Maas’la ikili görüşmesinin ana konularından biri, askeri tahliye operasyonların sona ermesinden sonra Afganistan'da bulunan ABD’li ve Alman vatandaşlarla, iki ülke için çalışan yerel personelin nasıl tahliye edilebileceği oldu.
Bu arada Maas’ın bir sözcüsü, Ramstein’daki hava üssünün 12 bin kişiyi barındırabilecek kapasiteye sahip olduğunu, Afganistan’dan tahliyelerin
başlamasından bu yana 34 bin kişinin üsse getirildiğini, 20 bininin buradan ABD’ye götürüldüğünü ve şu anda Ramstein’de 14 bin Afgan bulunduğunu, 90’nın ise Almanya’ya iltica başvurusu yaptığını açıkladı.
Bakanlarla sanal toplantı
Dışişleri Bakanı Maas ve ABD Dışişleri Bakanı Blinken, Ramstein ziyareti sonrasında Taleban'a yönelik yaklaşımı değerlendirmek üzere 20'den fazla ülkenin dışişleri bakanlarının katıldığı çevrimiçi ve basına kapalı bir konferans düzenledi. Toplantıya NATO, AB ve BM temsilcileri de katıldı.
Konferans öncesinde bilgi veren Maas, Afganistan konusunda izlenecek stratejinin Taleban'ın davranışına bağlı olacağının altını çizdi ve “Diğer grupların katılımı olmadan geçiş hükümetinin ilan edilmesi, Kabil'de kadın göstericilere ve gazetecilere karşı şiddet olayları, iyimserlik için sebep veren işaretler değil" şeklinde konuştu.
Blinken, “Taleban uluslararası alanda meşruluk kazanmak istiyorsa, bunu hakedecek şekilde hareket etmeli” dedi.
Amerikan heyetinden yapılan açıklamada da, hükümette sadece Taleban üyelerinin bulunması eleştirildi ve birçok bakanın geçmişlerindeki bağlantıların kaygı verici olduğu dile getirildi. Konferansta, Afganistan'da temel insan haklarının korunması, insani yardım sevkiyatı, ülkeden ayrılmak isteyenlerin seyahat hakkının korunması, El Kaide ve IŞİD gibi terör örgütlerine karşı mücadele gibi konuların ele alındığını aktaran Maas, "Afganistan halkı Taleban'ın yönetimi ele geçirmesinden sorumlu değil ve uluslararası toplumun şu anda yüz çevirmesini hak etmiyor" ifadesini kullandı. Blinken de, Taleban ile "önemli konularda" taahhüt kanallarını korumaya devam ettiklerini açıkladı.
Blinken ve Maas öncülüğünde yapılan toplantıya Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da katıldı. Çavuşoğlu, toplantıyla ilgili olarak, “Afganistan’daki siyasi gelişmelere ve giderek büyüyen insani krize dair görüşlerimizi paylaştık” ifadesini kullandı.
Ancak Türk Dışişleri Bakanlığı tarafından toplantı konusunda bilgi paylaşımı yapılmadı.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg de Taleban’ın terörü önleme, insan hakları, ülkeden ayrılmak isteyenlere kolaylık sağlanması yolundaki taahhütlerine bağlı kalmasını istedi.
Doha’da gizli görüşmeler
Taleban’ın iktidarı ele geçirmesinden sonra önce sert bir tavır koyan Berlin‘in, askeri tahliye operasyonunun sona ermesinden sonra Afganistan'da çalışan yerel personeli tahliye etmek için Taleban ile Doha’da gizli görüşmelere başladığı ortaya çıkmıştı. Dışişleri Bakanı Maas, Afganistan’daki çatışmalar sürerken Taleban’ın iktidara geçmesi halinde Almanya’nın Afganistan’a verdiği insani ve ekonomik yardımı donduracağını açıklamış, geçen hafta Ankara’ya yaptığı ziyaretteyse, "Bölgedeki sorunlara karşı Almanya'nın yapıcı ve aktif bir katkıda bulunmaya hazır olduğunu, bu yüzden Taleban’la müzakerelere de olumlu baktığını" söyleyerek tavrını yumuşatmıştı.
Pazar günü Taleban Sözcüsü Zabihullah Mücahid’in, bir Alman gazetesine verdiği demeçte, "Almanya’nın Afganistan’da hoş karşılanacağını ve Berlin‘le güçlü, resmi diplomatik, ekonomik ilişkiler istediklerini" söylemesini yorumlayan Maas, "Siyasi açıdan mümkün olursa ve güvenlik sağlanırsa, Kabil'deki Alman Büyükelçiliği tekrar açılabilir" dedi.
