Birkaç yıl önce, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nda dünya liderlerinin konuşmalarında, yapay zekanın neredeyse hiç bahsi geçmiyordu.
Ancak geçen sonbaharda ChatGPT'nin piyasaya sürülmesinin ardından yapay zeka hakkındaki heyecan ve endişelerin artmasıyla birlikte, yeni teknoloji bu sene, diplomasinin en büyük yıllık toplantısında hararetli bir konu haline geldi.
Çeşitli ünvanlardaki siyasetçiler, hükümetlerin yapay zeka hakkında düzenlemeleri değerlendirdiği veya bu düzenlemeleri uygulamaya koyduğu bir dönemde biraraya geldi.
Endüstrinin ağır topları düzenlemelerin gerekli olduğunu kabul ederken, teknolojinin öngörülen faydalarını korumak istiyor.
Teknolojiye dışarıdan bakanlar ve hatta sektörün içindeki bazı kişiler, yapay zekanın potansiyel olarak felaket risklerinin de olduğu konusunda uyarıyor. Düzenlemeler konusunda herkes kaybedecek zaman olmadığını savunuyor.
Pek çok kişinin gözü, belki de bu konuyu geniş çapta çözebilecek tek yer olan Birleşmiş Milletler'de.
Uluslararası kuruluşun, küresel konularda kapsamlı aracılık anlaşmaları yapma geçmişi var. Kuruluş, bu sonbaharda bir yapay zeka danışma kurulu oluşturmaya hazırlanıyor.
BM teknoloji politikası elçisi Amandeep Gill bir röportajda yapay zeka teknolojisi hakkındaki düzenlemeler için, "Bir yakınlaşmaya sahip olmak, riskler konusunda ortak bir anlayışa sahip olmak çok önemli bir sonuç" dedi.
Gill, riskleri en aza indirmek ve olumlu fırsatları en üst düzeye çıkarmak için ne tür yönetimin işe yaradığı veya işe yarayabileceği konusunda ortak bir anlayışa ulaşmanın çok değerli olacağını ekledi.
Düzenlemelerde ivme
2017’de sadece üç dünya lideri konuşmalarında yapay zekayı gündeme getirirken bu sene aralarında Namibya, Kuzey Makedonya, Arjantin ve Doğu Timor’un liderlerinin yer aldığı yirmi katılımcı konuşmalarında bu teknolojiden bahsetti.
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, bu ay danışma kuruluna üye atama planlarını açıkladı.
BMGK’daki konuşmalarına göre Lesotho'nun başbakanı Sam Matekane yapay zekanın mahremiyet ve güvenliğe yönelik tehditlerinden rahatsızlık duyarken, Nepal Başbakanı Pushpa Kamal Dahal teknolojinin olası kötüye kullanımından ve İzlanda Dışişleri Bakanı Thordis Kolbrun R. Gylfadottir, teknolojinin "bir yıkım aracı haline gelmesinden" endişe duyuyor.
İngiltere yaklaşmakta olan "Yapay Zeka Güvenliği Zirvesi"ni gündem maddesi haline getirirken, İspanya potansiyel bir uluslararası yapay zeka ajansına evsahipliği yapma konusunda ne kadar istekli olduğunu anlattı. İsrail de ülkedeki teknolojik becerilerini, ileride işe yarayan bir yapay zeka geliştiricisi olarak lanse etti.
ABD’li senatörlerin kapalı kapılar ardında teknolojinin ileri gelen isimleriyle ve şüphe duyan kişilerle yapay zekayı tartışmasından günler sonra ABD Başkanı Joe Biden, "Washington bu teknolojinin bizi değil bizim onu yönettiğimizden emin olmak için çalışıyor" dedi.
Geçen hafta New York'ta Genel Kurul’un çevresinde o kadar çok yapay zeka politikası paneli ve buluşmaları gerçekleşti ki, katılımcılar bazen birinden diğerine koştu.
Çeşitli ülkelerden dört üst düzey yetkilinin katıldığı BM sponsorluğundaki bir etkinlikte Birleşik Arap Emirlikleri’nin Yapay Zeka Bakanı Ömer El Olama, "Yaptığımız en önemli toplantılar BM'deki toplantılar oldu. Çünkü kapsayıcı olan ve hepimizi buraya getiren tek organ BM" dedi.
Teknoloji sektöründen isimler BM'nin bu önemli haftasında kendilerinin de yer aldığından emin olmak için etkinliklere katıldılar.
Google’ın kıdemli başkan yardımcısı James Manyika, "Gerçekten cesaret verici olan şey, bunun nasıl doğru yapılacağına dair küresel ilginin çok fazla olması ve BM'nin tüm konuşmaların uyumlu hale getirilmesine yardımcı olacak ve tüm seslerin duyulmasını sağlayacak konumda olması" dedi.
Teknoloji devi Google, veri aramak ve dünyanın temel hedeflerine ilişkin ilerlemeyi izlemek için yapay zeka destekli yeni bir BM sitesinin geliştirilmesine yardımcı oldu.
Yavaş ilerleme
Her ne kadar Birleşmiş Milletler, uluslararası bir kuruluş olduğu için avantajlara sahip olsa da, fikirbirliği arayışında zorluklar yaşıyor.
Ayrıca BM üyeleri hükümetlerden oluşurken, AI bir dizi özel şirket tarafından yönlendiriliyor.
Siyasi risk danışmanlık şirketi Eurasia Group'un başkanı Ian Bremmer, yine de küresel bir meselenin küresel bir foruma ihtiyacı olduğunu düşünüyor ve "BM kesinlikle bu konuşmaların yapılacağı yer" diyor.
Gill, hükümetlerin teknolojiyi geliştirenlerden olmasalar bile "yapay zekanın gideceği yönü etkileyebileceklerini" belirtiyor.
Gill, "Bu yalnızca kötüye kullanıma ve zarara karşı düzenleme yapmak, demokrasinin ve hukukun üstünlüğünün zayıflatılmamasını sağlamakla ilgili değil, aynı zamanda çeşitlilik içeren ve kapsayıcı bir inovasyon ekosisteminin teşvik edilmesiyle de ilgili" dedi. Gill, bunu yapan çok sayıda teknoloji şirketinin bulunmadığını da ekledi.
Birleşmiş Milletler, bazı ulusal hükümetlerin ve Avrupa Birliği ve G20 gibi kuruluşların halihazırda zirveler, deklarasyonlar ve bazı durumlarda kendi düzenlemeleriyle belirledikleri alan üzerinde çalışmak zorunda kalacak.
Potansiyel bir küresel yapay zeka organının nasıl olması gerektiği konusunda fikirler farklılık gösteriyor. Oluşturulacak organın, sadece gözlemci mi yoksa standart koyucu bir kuruluş mu olacağı tartışılıyor.
Aynı zamanda, eşitsizlikleri ve yanlış bilgileri arttırmadan ya da daha kötüsü kontrolden çıkan robot felaketine yol açmadan, tıpta, afet tahmininde, enerji verimliliğinde ve daha fazlasında inovasyonun ve istenilen atılımların nasıl gerçekleşeceği sorusu da var.
Bu bilim kurgu senaryosu, aralarında ChatGPT yapımcısı OpenAI'nin CEO'sunun da bulunduğu yüzlerce teknoloji lideri ve bilim adamının Mayıs ayında "yapay zeka nedeniyle insan neslinin tükenme riski" konusunda bir uyarı yayınlamasıyla kulağa çok daha az abartılı gelmeye başladı.
Ayrıca OpenAI şirketinin eski yöneticilerinden biri, Temmuz’da BM Güvenlik Konseyi'ne yapay zekanın öngörülemezliği ve olası kötüye kullanımı nedeniyle "uluslararası barış, güvenlik ve küresel istikrara yönelik potansiyel tehditler" oluşturduğunu söylemişti.
Forum