Ortalama bir litre pet şişe suda, yaklaşık çeyrek milyon görünmez nanoplastik parçası tespit edildi.
Bilim insanları uzun zamandır bu mikroskobik plastik parçalardan çok sayıda olduğunu düşünüyordu. Ancak özel bir mikroskop kullanan Columbia ve Rutgers üniversitelerindeki araştırmacılar, hesaplamalarını yapana kadar sayıları ya da türleri hakkında bilgi sahibi değildi.
Proceedings of the National Academy of Sciences dergisinde yayınlanan çalışmaya göre, ABD’de üç yaygın pet şişe suyu markasından alınan beşer numuneyi inceleyen araştırmacılar, partikül seviyelerinin litre başına 110 bin ile 400 bin arasında değiştiğini ve ortalama 240 bin civarında olduğunu tespit etti.
Bunlar, boyutları bir mikrondan yani bir metrenin milyonda birinden daha küçük olan parçacıklar. Karşılaştırmak gerekirse bir tel insan saçının genişliği yaklaşık 83 mikron.
Önceki çalışmalar, görünür 5 milimetreden bir mikrona kadar değişen biraz daha büyük mikroplastikleri incelemişti. Bu çalışmada ise şişelenmiş suda mikroplastiklerden yaklaşık 10 ila 100 kat daha fazla nanoplastik keşfedildi.
Columbia Üniversitesi'nde fizikokimyacı olan çalışmanın başyazarı Naixin Qian, plastiğin çoğunun pet şişenin kendisinden ve diğer kirleticileri dışarıda tutmak için kullanılan bir filtreden geldiğini söyledi. Qian üç markayı açıklamadı çünkü araştırmacılar bir markayı açıklamadan önce daha fazla örnek ve daha fazla marka üzerinde çalışmak istiyorlar. Qian yine de bu suların yaygın olarak satıldığını söyledi.
Pet şişelerdeki suda bulunan nanoplastikler vücuda etkisi hakkında bilinenler
Ancak araştırmacılar hala büyük soruya cevap veremiyor: Bu nanoplastik parçalar sağlığa zararlı mı?
Rutgers'da toksikolog olan çalışmanın ortak yazarı Phoebe Stapleton bu soruya, "Bu şu anda inceleme altında. Tehlikeli olup olmadığını ya da ne kadar tehlikeli olduğunu bilmiyoruz. Dokulara (insanların ve diğer memelilerin) girdiklerini biliyoruz ve mevcut araştırma da hücrelerdeki etkilerine bakıyor" yanıtını veriyor.
Uluslararası Şişelenmiş Su Birliği yaptığı açıklamada, "Şu anda nano ve mikroplastik partiküllerin potansiyel sağlık etkileri konusunda hem standartlaştırılmış ölçüm yöntemlerinin eksikliği hem de bilimsel bir fikir birliği bulunmuyor. Bu nedenle, içme suyundaki bu parçacıklarla ilgili medyada yer alan haberler tüketicileri gereksiz yere korkutmaktan başka bir işe yaramaz" denildi.
Plastik üreticilerini temsil eden Amerikan Kimya Konseyi ise henüz açıklama yapmadı.
İnce plastik parçalar hangi ürünlerden okyanuslara karışıyor?
Birleşmiş Milletler Çevre Programı'na göre dünya, "yılda 430 milyon tondan fazla üretilen plastikle, plastik kirliliğinin ağırlığı altında boğuluyor" ve mikroplastikler dünyanın okyanuslarında, yiyeceklerinde ve içme suyunda bulunuyor; bunların bir kısmı giysilerden ve sigara filtrelerinden geliyor. Kasım ayında tıkanan görüşmelerin ardından küresel bir plastik anlaşması için girişimler devam ediyor.
Ancak çalışmanın dört ortak yazarı da çalışmayı gerçekleştirdikten sonra pet şişe su kullanımını azalttıklarını söylüyor.
Çalışmayı öven diğer uzmanlar, ince plastik parçacıklarının tehlikeleri konusunda genel bir tedirginlik olduğu konusunda hemfikir, ancak kesin bir şey söylemek için henüz çok erken.
Duke Tıp Fakültesi uzmanı: “100’den fazla kansere yol açtığı bilinen kimyasal madde bulduk”
Duke Üniversitesi tıp profesörü ve karşılaştırmalı onkoloji grubu direktörü Jason Somarelli, "Biz ve başkaları bu nanoplastiklerin hücreler tarafından içselleştirilebileceğini gösterdik. Nanoplastiklerin hücre stresine, DNA hasarına neden olabilecek, metabolizmayı ya da hücre işlevini değiştirebilecek her türlü kimyasal katkı maddesi taşıdığını da biliyoruz" dedi.
Somarelli, henüz yayınlanmamış kendi çalışmasının bu plastiklerde 100'den fazla "kansere yol açtığı bilinen kimyasal madde" bulduğunu söyledi.
Toronto Üniversitesi'nden evrimsel biyolog Zoie Diana da "küçük parçacıkların farklı organlarda ortaya çıkabilmesi ve kan-beyin bariyeri gibi geçmemeleri gereken zarları aşabilmeleri"nin rahatsız edici olduğunu kaydetti.
Araştırmacıların kullandığı yeni mikroskobun, çevre ve vücuttaki plastiklerin incelenmesinde heyecan verici bir gelişme olduğunu söyledi.
Deniz Eğitim Derneği'nde okyanus bilimi uzmanı olan Kara Lavender Law, "Bu çalışma nanoplastiklerin tespitinde önemli bir ilerleme olabilir" dedi ancak diğer analitik kimyagerlerin tekniği ve sonuçları tekrarladığını görmek istediğini söyledi.
Çalışmanın eş yazarlarından çevre kimyacısı Beizhan Yan, Boston, St. Louis, Los Angeles ve başka yerlerdeki diğer belediye su kaynaklarını incelemeye başladığını ve buralardaki musluk sularında ne kadar plastik olduğunu görmeye çalıştığını söyledi.
Mikroplastikleri mercek altına alan önceki çalışmalar ve bazı erken testler, musluk suyunda şişelenmiş suya göre daha az nanoplastik olabileceğini gösteriyor.
Yan, endişelenenlere ise tek kullanımlık plastikler yerine yeniden kullanılabilir şişeleri tavsiye ediyor.
Forum