Amerika’da Başkan Joe Biden’a destek anketlere göre düşüşte. Ülke ekonomisi, resesyon, pandemi, silahlı şiddet ve kürtaj hakkının kaldırılmasının anketlerde etkisi yoğun. Ancak seçmenin aklında bir gerekçe daha var. O da başkan Biden’ın Kasım’da 80 yaşına basacak olması.
Seçmen bir dönem daha seçilmek için yarışmayı planlayan Biden’ın fiziki ve akli sağlığından endişe etmeye başladı. Ancak yaşlı başkanlar, Amerikan tarihinde yeni değil.
Joe Biden, Senatör olarak yemin ettiğinde Anayasa'nın izin verdiği minimum olan 30 yaşındaydı. 78 yaşında başkanlık yemini ettiğinde ise ABD’nin en yaşlı lideri oldu.
İlk döneminin sadece bir buçuk yılında olan Başkan Biden, Ronald Reagan'ın iki döneminin sonunda olduğundan bile daha ileri yaşta.
Bugün 80’ine merdiven dayayan ABD Başkanı, 2024'te yeniden aday olur ve kazanırsa, ikinci döneminin sonunda 86 yaşında olacak.
Amerikan anayasasını yazanlar, başkanların en az 35 yaşında seçilebilmesini öngörmüştü; ancak belki de yüzlerce yıl sonra insanların çok daha uzun yaşayacaklarını fark etmedikleri için bir tepe sınır belirlememişlerdi.
Anayasa yaşlı başkanlara izin verse de, Amerikan basını ve siyasi uzmanlar Biden'ın yeniden seçilmek için aday olmasının akıllıca olup olmadığını giderek daha yüksek sesle sorguluyor.
Sadece Cumhuriyetçi değil, liberal basında da “Biden Neden 2024'te Aday Olmamalı" başlıklı yazılar çıkıyor ve Başkan’ın çok yaşlı olduğuna dikkat çekiliyor.
Biden’ın geçen ay Delaware’de bisikletten düşmesi de fiziksel kapasitesinin sorgulanmasına yol açıyor.
Başkan'ın hafta sonlarının çoğunu Delaware'deki evinde geçirmesi ve programlarının özellikle uzun dış seyahatlerden kaçınarak ve akşam programlarını azaltılarak düzenlenmesi de Amerikan basınında yaşının getirdiği fiziksel zorluklarla açıklanıyor.
Amerika’da hiçbir başkan 100 yaşına kadar yaşamadı ancak son dönem başkanlarının hepsi çok uzun ömürlü oldu.
Jimmy Carter en uzun yaşayan eski Başkan. 97 yaşında, hala hayatta ve kanser atlatmış bir lider.
Ronald Reagan, George H.W. Bush ve Gerald Ford 90'lı yaşlarına kadar yaşadılar. Ancak tüm bu isimler uzun emeklilik dönemlerinin tadını çıkardılar.
En yaşlı başkanlar, genellikle siyasi rakiplerinin kampanyaları nedeniyle, zindelikleriyle ilgili sorularla karşı karşıya kalır.
Başkan olduğunda 70'li yaşlarında olan Donald Trump’ın mizacı sık sık sorgulandı. Reagan nihayetinde Alzheimer hastalığına yakalandı, ancak görevdeki son yıllarında semptomlar gösterdiğine dair iddialar hiçbir zaman kanıtlanamadı.
Yaşlanmayla ilgili akıllardaki soruları, Biden'ın aklı başında ve yetenekli olmadığı iddialarından ayırmak gerekiyor. Başkanlık zihinsel ve fiziksel olarak son derece yorucu bir iş. Ancak Biden’ın kekelemesi ya da yürüyemediği yorumları bir yana Başkan’ın işine odaklı ve zekasının hala kıvrak olduğunu söyleyen çok.
Biden, "Eskiden çok kötü kekelerdim. Ve Trump gibi zorbalar tarafından alay edilmeye alışkınım” diyor.
Anketlere bakıldığında ise Amerikalılar’ın çoğunluğunun Biden'ın ileri yaşının bir sorun olduğunu düşündüğüne dair birçok örnek var.
Geçen Kasım ayında muhafazakar televizyon kanalı Fox tarafından yapılan bir ankette, kayıtlı seçmenlerin yüzde 53'ü Biden'ın yaşının Başkan olarak etkili bir şekilde hizmet etmesine engel olduğunu söyledi; yüzde 40 engel olmadığı görüşündeydi.
Geçen Şubat ayında ABC News/Washington Post anketinde, Amerikalı yetişkinlerin yüzde 54’ü Biden'ın "başkan olarak etkili bir şekilde hizmet etmek için gereken zihinsel keskinliğe sahip olduğunu" düşünmediklerini söyledi. Tam tersini düşünenlerin oranı yüzde 40’tı.
Demokratlar içinde de bir sonraki başkanlık seçimleri için Biden'ın yaşından rahatsızlık duyanlar var.
Bu ay yayınlanan bir New York Times anketi, 2024 Demokrat önseçimlerinde oy kullanmayı düşünen seçmenlerin yüzde 64'ünün Biden dışında bir adayı tercih edeceğini ortaya koyuyor.
Farklı bir adayı tercih edecek olan grubun yüzde 33'ü farklı birini isteme nedenlerinin çoğunlukla Biden'ın yaşıyla ilgili olduğunu söylerken, yüzde 3'ü de zihinsel keskinliğini gerekçe gösteriyor.
Biden 2020'de adaylığı kazanmak için pek çok genç Demokrat adayın üstesinden geldi. Ancak pek çok seçmen için öncelik Trump'ı devre dışı bırakmaktı.
2024'te, özellikle de Trump'ın aday olmaması ya da Cumhuriyetçi Parti adaylığını kazanamaması halinde, Demokrat seçmenlerin daha genç bir adaya yönelmesi ise yüksek bir olasılık olarak görülüyor.
