Arabulucu Katar'ın, Gazze'deki savaşı sona erdirmek için üzerinde görüşülen ateşkes ve rehine anlaşmasının “nihai” taslağını İsrail ve Hamas'a ilettiği bildirildi.
Reuters haber ajansına konuşan ve müzakereler hakkında bilgi sahibi bir yetkili, gece yarısından sonra Doha'da İsrail'in dış istihbarat şefi, ABD Başkanı seçilen Donald Trump'ın Ortadoğu temsilcisi ve Katar Başbakanı arasında yapılan görüşmelerin ardından bir sonuca ulaşıldığını söyledi.
Bu arada ABD Başkanı Joe Biden ve İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu, Pazar günü İsrail-Hamas savaşında ateşkes ve rehinelerin serbest bırakılmasını içeren bir anlaşmaya varma çabaları hakkında telefon görüşmesi yaptı.
ABD, Mısır ve Katar'ın arabuluculuk yaptığı görüşmeler, geçen yıl anlaşmaya yakın bir görüntü ortaya çıkmasına rağmen defalarca durmuştu. Buna karşın ABD'li yetkililer bir anlaşmaya varma umutlarını dile getiriyor.
Biden ve Netanyahu arasındaki görüşme, İsrail dış istihbarat teşkilatı Mossad’ın başkanı David Barnea ve Biden'ın üst düzey Ortadoğu danışmanı Brett McGurk'ün Katar'ın başkenti Doha'da bulundukları sırada gerçekleşti.
Barnea’nın Doha’da bulunduğunun Netanyahu'nun ofisi tarafından da doğrulanması, herhangi bir anlaşmaya imza atması gereken üst düzey İsrailli yetkililerin artık görüşmelere dahil olduğu anlamına geliyor.
Biden'ın ulusal güvenlik danışmanı Jake Sullivan, CNN'in “State of the Union” programına verdiği demeçte, McGurk'ün her iki tarafa da sunulacak bir metnin son detayları üzerinde çalıştığını söyledi. Ancak Sullivan, ABD Başkanı seçilen Donald Trump’ın göreve başlama günü olan 20 Ocak'a kadar bir anlaşmaya varılıp varılamayacağı konusunda bir tahminde bulunamayacağını belirtti.
Anlaşmaya “çok yakın” olduklarını aktaran Sullivan, “Ancak çok yakın olmamız hala uzak olduğumuz anlamına geliyor çünkü bitiş çizgisini gerçekten geçene kadar orada varmış değiliz” dedi.
Beyaz Saray ve Netanyahu'nun ofisi, iki lider arasındaki telefon görüşmesini doğruladı ancak ayrıntı vermedi.
Anlaşma taslağı taraflara teslim edildi
Söz konusu kişi arabulucuların anlaşma taslağını her iki tarafa da teslim ettiğini ve önümüzdeki 24 saatin çok önemli olacağını söyledi.
Mısırlı bir yetkili, gece boyunca iyi bir ilerleme kaydedildiğini ancak bunun birkaç gün daha süreceğini ve tarafların Trump'ın 20 Ocak'taki yemin töreninden önce bir anlaşmaya varmayı hedeflediklerini dile getirdi.
Üçüncü bir yetkili ise görüşmelerin iyi bir noktada olduğunu ancak henüz tamamlanmadığını söyledi. Bu yetkili de yemin töreninden önce bir anlaşmanın mümkün olduğu değerlendirmesinde bulundu.
Ancak bir Hamas yetkilisi, İsrail'in savaşı sona erdirme taahhüdü, İsrail askerlerinin geri çekilmesi ve rehine-tutuklu takasıyla ilgili ayrıntılar da dahil olmak üzere bir dizi tartışmalı konunun hala çözülmesi gerektiğini söyledi. Mısırlı yetkili bu konuların hala görüşülmekte olduğunu doğruladı.
Savaşın sürdüğü 15 ay boyunca sadece bir kez kısa süreli ateşkes sağlanmış, o da çatışmaların ilk haftalarında olmuştu.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, geçen hafta yaptığı açıklamada, bir anlaşmanın “çok yakın” olduğunu ve diplomasiyi yeni gelen Trump yönetimine devretmeden önce anlaşmanın tamamlanmasını umduğunu söyledi.
"Aşamalı ateşkes"
Mevcut durumda aşamalı bir ateşkes üzerinde duruluyor. Netanyahu çatışmaların haftalar boyunca durması karşılığında rehinelerin bir kısmının serbest bırakılacağı ilk aşamayı kabul ettiğinin sinyalini veriyor.
Hamas, İsrail askerlerinin büyük ölçüde harap olmuş bölgeden tamamen çekilmesinde ısrar ederken, Netanyahu Hamas'ın Gazze'de savaşma kabiliyetinin yok edilmesinde ısrar ediyor.
Görüşmelerdeki konular arasında aşamalı bir ateşkes anlaşmasının ilk bölümünde hangi rehinelerin serbest bırakılacağı, hangi Filistinli tutukluların serbest bırakılacağı ve İsrail askerlerinin Gazze'deki yerleşim merkezlerinden ne ölçüde çekileceği yer alıyor.
İsrail'in Gazze'de yürüttüğü harekâtta, Gazze’deki Sağlık Bakanlığı'na göre çoğunluğu kadın ve çocuk 46 binden fazla Filistinli hayatını kaybetti. Bakanlık savaşçılar ve siviller arasında bir ayrım yapmıyor. İsrail'in harekâtı Hamas'ın 7 Ekim 2023'te düzenlediği ve militanların yaklaşık 1200 kişiyi öldürüp 250 kadarını da kaçırdığı saldırıyla tetiklenmişti.
Halen Gazze'de tutulan yaklaşık 100 rehinenin aileleri, Netanyahu'ya sevdiklerini eve getirecek bir anlaşmaya varması için baskı yapıyor. İsrailliler Cumartesi gecesi Tel Aviv'de rehinelerin fotoğraflarının sergilendiği bir miting düzenledi.
Gazze'de ise Filistinliler, İsrail'in bölgenin büyük bölümünü harap eden ve 2,3 milyonluk nüfusun yüzde 80'inden fazlasını evlerinden eden saldırılarını durdurma umutlarını koruyor.
Güneydeki Han Yunus kentinde yaşayan Mazen Hammad, “Her gün müzakereler olduğunu duyuyoruz ama hiçbir şey görmüyoruz. Sahada gördüğümüz zaman bir ateşkes olduğuna inanacağız” dedi.
Forum