İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog'un Washington ziyareti sürüyor. Herzog'un programında hem Başkan Joe Biden ile Beyaz Saray'da görüşme var hem de ABD Kongresi'ne hitap.
Başkan Biden ve Herzog Beyaz Saray'da Ekim ayında da biraraya gelmişti. İki isim işbirliği mesajlarını sürdürdü; ancak Biden yönetimi İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'ya politikaları nedeniyle mesafeli.
Tel Aviv Üniversitesi’nden Dr. Hay Eytan Cohen Yanarocak'a göre de, ‘’İsrail ve ABD arasında yaşanan gerilim, iki devletin yaşadığı gerilimden öte Biden ve Netanyahu arasında yaşanan gerilim.’’
VOA Türkçe yayınına katılan Yanarocak, Tel Aviv Üniversitesi Moshe Dayan Orta Doğu ve Afrika Çalışmaları Merkezi’nde görev yapıyor. Yanarocak, ABD Başkanı Joe Biden ile İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog’un Beyaz Saray’daki görüşmesinin, iki ülke arasındaki buzları eritip eritmeyeceğini değerlendirdi.
Yanarocak, ‘’Sorun aslında Barack Obama döneminden bu yana devam ediyor. Biden ve İsrail Başbakanı Netanyahu arasındaki kara kedinin adı kesinlikler Barack Obama’dır’’ dedi.
Netanyahu, Biden'ın başkan yardımcısı olarak görev yaptığı Obama yönetimiyle, İsrail'in Filistinliler’e yönelik politikaları ve İran'ın nükleer programı nedeniyle birçok kez kamuoyu önünde tartıştı.
2015 yılında Kongre'ye hitap ederek dünya güçleri ile İran arasında ABD öncülüğünde imzalanan nükleer anlaşmaya karşı çıkarak Beyaz Saray'ı kızdıran Netanyahu’nun, eski Başkan Donald Trump ile olan yakın ilişkisi de Demokratlar’ın tepkisini çekmişti.
Yanarocak, Herzog’un Biden ile biraraya gelmesi öncesi Beyaz Saray’ın, Başbakan Binyamin Netanyahu ile görüşmenin yıl sonuna kadar yapılacağını açıklamasının önemine de değindi.
Göreve Aralık ayında dönen İsrail Başbakanı Netanyahu, Beyaz Saray’dan resmi bir davet almamıştı. Beyaz Saray, Biden’ın Netanyahu'yı ABD’ye davet ettiğini doğruladı; ancak görüşmenin nerede ve hangi formatta olacağıyla ilgili detay paylaşmadı. Görüşmenin Eylül ayında New York'ta yapılacak Birleşmiş Milletler Genel Kurulu toplantısında gerçekleşebileceği de belirtiliyor.
''Önemli olan Şeyh'le hangi çadırda görüştüğünüz''
Amerikalılar’ın nasıl bir plan açıklayacağının dikkat çekeceğini belirten Yanarocak, ‘’İsrail’de Arapça’dan İbranice’ye geçen güzel bir atasözü vardır. ‘Önemli olan Şeyh ile görüşmeniz değildir, önemi olan Şeyh ile hangi çadırda görüştüğünüzdür.’ Onun için Netanyahu, Biden’ın kendisini Beyaz Saray’a davet etmesini bekleyecektir. Netanyahu’yu biraz tanıyorsam Beyaz Saray dışında bir görüşmeyi kabul etmeyecektir’’ diye konuştu.
Öte yandan 4 aylık bir aranın ardından 17 Temmuz’da Biden ile telefonda görüş Netanyahu'nun, Yahudi yerleşim yerlerindeki inşaatın 2023'ün sonuna kadar durdurulacağını taahhüt ettiği, İsrail basınında yer almıştı.
İsrail ise iddiayı yalandı. İsrail Başbakanlığı’ndan yapılan yazılı açıklamada, Netanyahu'nun böyle bir taahhütte bulunmadığı kaydedildi; "Yerleşim yerlerinde inşaatlar durmadı, durmayacak" denildi.
Washington, İsrail’in Yahudi yerleşimleri politikası ve yargı reformu nedeniyle Netanyahu hükümeti ile görüş ayrılıkları yaşıyor. Biden, yakın zamanda verdiği bir demeçte yeni İsrail hükümetini "en aşırılıkçı kabine" şeklinde tanımlamıştı.
İsrailliler yargı reformunu aylardır protesto ediyor. Plana karşı çıkanlar değişikliğin, anayasası olmayan ve hükümetin hakim olduğu bir parlamentoya sahip olan İsrail’de, sivil hak ve özgürlüklerin korunmasında kritik bir role sahip olan Yüksek Mahkeme'yi zayıflatacağını söylüyor. Yargı reformu planını destekleyenlerse Yüksek Mahkeme’nin çok müdahaleci hale geldiğini ve değişikliğin etkili yönetimi kolaylaştıracağını savunuyor.
Forum