Türkiye’nin yönetim sistemini değiştirecek Anayasa değişiklikleri TBMM Anayasa Komisyonu’nda görüşülüyor. 26 üyesinden 15’inin iktidar partisine mensup olduğu komisyonda anayasa değişiklik paketinin komisyonda kabul edilmesine kesin gözüyle bakılıyor.
Anayasa değişiklik paketinde ikinci raunt, elbette Genel Kurul’da olacak. Ancak MHP’nin büyük ölçüde desteğini alan Adalet ve Kalkınma Partisi’nin anayasa değişikliklerini referanduma götürmesi sürpriz olmayacak.
Çünkü 317 milletvekiline sahip AKP’nin referandum için 13 oya ihtiyacı var.
Kemal Can: “Meclis’te anahtar parti MHP değil AKP”
MHP’yi yıllardır yakından takip eden Kemal Can’a göre, Bahçeli referandum için gereken 13 oyu temin etmekte zorluk yaşamaz ama asıl konu AKP’nin oylamadan firesiz ayrılması olacak.
“Şu ana kadar altı milletvekili hayır oyu vereceğini açıkladı. Fire ona çıkabilir belki katılmayanlarla 15’i bulur ama 39 milletvekilinden en az 20’sine MHP lideri Bahçeli evet oyu verdirir. Bu nedenle sanılanın aksine anahtar parti MHP değil AKP olacak. Bakalım AKP oylamadan firesiz ayrılabilecek mi? Eğer 330 yakalanamazsa bu MHP kaynaklı değil AKP kaynaklı olur.”
Faruk Acar: “Başkanlığa destek şu anda iki puan önde”
Andy Ar Araştırma Yönetim Kurulu Başkanı Faruk Acar, TBMM’de 330’un bulunmaması halinde AKP’nin derhal seçime gitmesinin ve buradan da anayasayı değiştirecek bir sonuç elde etmesinin mümkün olduğunu söylüyor.
15 günlük periyotlarla gündem araştırmaları yapan Andy Ar, 15-17 Kasım tarihlerinde yaptığı anketlerin sonuçlarını 30 Kasım’da Habertürk gazetesinde yayınlamıştı. Bu araştırmada katılımcıların yüzde 45.8’i yönetim sisteminin başkanlık sistemiyle değişmesini yüzde 44.5’i ise parlamenter sistemin devamını istiyordu.
Amerika’nın Sesi’ne konuşan Acar, “15 Temmuz öncesinde %60’lık blok başkanlığa karşı çıkıyordu. Ancak darbe girişimi sonrası bu oran %40’lara geriledi. Habertürk’te yayınladığımız araştırmadan sonra da biz aynı eğilimin sürdüğünü görüyoruz. Referandumda evet verecekler araştırmalarda iki puan (44-42, 46-44 gibi) önde tespit ediyoruz. Ancak bana sorarsanız bu pazar yani 1 Ocak’ta referandum yapılsa %55 evet beklerim” dedi.
Faruk Acar: “Şu anda bıçak sırtı bir durum var hiçbir şey garanti değil”
Bu pazar referandum oylaması yapıldığı taktirde evetlerin ağır basacağı tahmini yapan Andy Ar yöneticisi yine de ihtiyatı elden bırakmıyor.
“Trend şu an itibariyle kesin olarak evet yönünde olsa da hiçbir şey garanti değil. Bıçak sırtı durum kendini gösteriyor. Araştırmalarda bulunan %10’luk 15’lik farkı biz bulmuş değiliz. Tabii burada MHP’nin durumu ilginç. MHP liderliği 2010 referandumunda ‘hayır’ı destekledi, cumhurbaşkanlığı seçimlerinde de İhsanoğlu’nu tercih etti. O oylamalarda parti yönetiminin gösterdiği istikamet aleyhinde hareket eden MHP’li seçmen yine aynı durumda. Biz araştırmalarda MHP seçmeninin %35’inin evet lehinde olduğunu görüyoruz. Ama yine de oylama günü MHP seçmeninin önemli bölümü HDP’nin yanında görünmemek için oy kullanmayabilir.”
Kemal Can: “Doğu ve güneydoğuda seçmeni sandığa motive etmek zor olacak”
Faruk Acar, referanduma katılım oranının da önemli olduğunu vurgu yapıyor. Gazeteci Kemal Can da bu konuda Acar ile aynı fikirde. MHP uzmanı gazeteci, seçmeni sandık başına götürebilecek motivasyonu sağlayan bloğun avantaj sağlayacağı görüşünde.
“MHP açısından Meclis’tekine benzer bir tablo çıkması muhtemel. MHP oyları ikiye bölünür. İktidar partisinin seçmenini sandığa götürecek bir motivasyon üretmesi şart. Bence özellikle burada doğu ve güneydoğudaki oy verme motivasyonu negatif etkilenecek. 7 Haziran seçimlerinden sonra seçmenin iradesine saygı gösterilmiyor algısı hakim. Bir de buna OHAL’den kaynaklanan baskı uygulamaları ekleyin. Güvenlik endişesi de motivasyonu düşürebilir. Cumhurbaşkanı, referandumu milli meseleye dönüştürme atakları yaparak oyunu bir kez daha konsolide etmek isteyecektir. Ancak aynı motivasyonu yaratabileceği yönünde tereddütlerim var.”
Murat Sarı: “Türkiye ilk kez bu kadar etkin bir şiddet ortamında referanduma gidecek”
3 Eylül’de tamamladığı araştırmasında başkanlığa desteği %59 bulan Konsensus Araştırma’nın genel müdürü Murat Sarı, Türkiye’nin uzun zamandır ilk kez bu kadar ciddi bir şiddet ortamında sandık başına gideceğine işaret ediyor.
Amerika’nın Sesi’ne konuşan Sarı, “ beş seçimde AKP bir kez %40’ın altına düştü. O da 2008-2009’daki ekonomik krizin ertesinde oldu. Bugün yanında her ne kadar tabanda tam desteği sağlamış olmasa da MHP de var. Bu iki partinin oy oranları %62’nin üstünde. Ama Türkiye’de şiddet bitmediği gibi büyüyor. Böyle bir durum AKP’nin iktidar olduğu süreçte hiç yaşamadık. Ama iki şey söyleyebilirim. Bir,seçmen yeni anayasayı oylayacağı kanısında. İki, burada başkanlık sistemi değil Erdoğan oylanacak. Ve 15 Temmuz sonrası Cumhurbaşkanı halk nezdinde önemli bir itibar kazandı. Ama tabii şu an net bir söylemek için çok erken” dedi.
