Amerika’da başkanlık seçimlerine bir yıldan fazla zaman olmasına rağmen, konu gündemin üst sıralarında. Yanıtı bilinmeyen birçok soru var seçmenlerin önünde. Donald Trump’ın başkan adayı olma ihtimali ne kadar güçlü? Cumhuriyetçi Parti Trump’a ne kadar güveniyor? Milyarder emlak kralı siyasi gaflarıyla tepki çekmekle birlikte kamuoyu yoklamalarında neden önce gidiyor? Eski Dışişleri Bakanı Hillary Clinton’ın siyasi gücü bakanlığı dönemindeki eloktronik posta sorunuyla gölgelendi mi? Seçmenler ve siyasetçiler Clinton’ın özür dilemesini yeterli buldu mu? Başkan Yardımcısı Joe Biden, adaylığını koyacak mı?
Bu soruları, Amerika’nın kuzeybatı eyaletlerinden Washington’un Seattle kentindeki Washington Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü’nden Profesör Reşat Kasaba’ya yönelttik. Profesör Kasaba, Donald Trump’ın Cumhuriyetçi Parti’nin başkan adaylığını alıp alamayacağı konusunda olaya şöyle baktığını söyledi:
“Cumhuriyetçi Parti 1990’lardan beri üç siyasi hedefle politika izledi. Birincisi küçük hükümet ve az vergi. İkincisi muhafazakarların temel konuları olan silah edinme hakkını savunmak ve kişisel özgürlükler gibi birçok toplumsal konuda sertlik. Üçüncüsü de niteliksiz işçi dediğimiz göçmen veya kaçak işçilere ve göçmenlere karşı daha sert politikalar izlenmesi. Bu üç temel konuda muhafazakar seçmenin oyunu alıyor Cumhuriyetçiler. Trump daha çok üçüncü konuya ağırlık veriyor. Göçmenlerle ilgili sert söylemleri var. Bu yüzden bayağı ses getiren konuşmalar yaparak, toplantılarda bağırıp çağırarak insanları etkilemesiyle dikkati çekiyor. Fakat uzun dönemde bunun Cumhuriyetçi Parti’yi tamamiyle etkileyebileceğini ve Trump’ı aday yapabileceğini düşünmüyorum.”
Cumhuriyetçi Parti’nin aday adayları arasında Florida eski valisi Jeb Bush da var. Babası ve ağabeyi başkanlık yapmış olan Jeb Bush, beklediği çıkışı bir türlü yakalayamadı. Trump’ın önüne geçmesi mümkün olur mu? Amerikalı seçmenin Bush ailesinden yorulduğunu mu gösteriler geride kalması? Profesör Reşat Kasaba, Jeb Bush’a şans veriyor:
“Bu aslında yalnız Jeb Bush değil, Hillary Clinton için de geçerli çünkü o da hem First Lady olarak hem de Dışişleri Bakanı olarak uzun zamandır siyasetin içinde. Beklenenin çok altında bir aday olarak ortaya çıkıyor Jeb Bush. Seçmeni heyecanlandıracak konuşmalar yapmıyor. Ancak Cumhuriyetçi Parti’den aday sayısı çok yüksek. Hepsi Trump’a karşı mücadele ediyor ve zorlanıyorlar. Belki bir bıkkınlık var Bush ailesine karşı ama parti sonunda yine bu isim etrafında toplanacaktır. Jeb Bush, Cumhuriyetçi Parti’nin genelinin destekleyebileceği bir aday olarak bence öne çıkabilir.”
Demokrat Parti’de favori aday eski dışişleri bakanı ve First Lady Hillary Clinton. Clinton’ın Demokrat Partililer’den gördüğü destek oranı şu an yüzde 42. Bu, Nisan ayına göre yüzde 18’lik bir düşüş anlamına geliyor. Clinton’ın bakanken resmi yazışmalarda özel e-mail hesabını kullanması yüzünden başı dertte. Clinton geçtiğimiz günlerde bu konuda özür diledi ama bu seçmenler ve siyasetçiler açısından yeterli oldu mu? Şansı ne başkanlık açısından? Amerika kadın başkana hazır mı? Profesör Kasaba’nın beklentisi şöyle:
“Siyah başkandan sonra bir kadın başkan olması da mümkün görünüyor. Hillary Clinton bence hala çok güçlü bir aday. Desteğin yüzde 60’lardan 40’lara düşmesi doğal, çünkü çok aşırı artması seçimlere çok uzun zaman olduğu için beklenmiyordu zaten. Hillary Clinton çok tecrübeli bir siyasetçi ve bu yarışa çok iyi hazırlandığı görülüyor.”
Başkan Yardımcısı Joe Biden’ın yakında adaylığını açıklayacağı söyleniyor. Hala kararsız görünen Biden aday olur mu? Washington Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü’nden Profesör Reşat Kasaba, bunu mümkün görüyor ama Biden’in şansını fazla görmüyor:
“Olabilir ama Biden’ın asıl hedefi başkan olmaktı. İki kere denedi ancak başarılı olamadı. Çok sevilen bir siyasetçi. Sadece Demokratlar arasında değil, Washington’daki siyasetçiler arasında çok sevilen bir insan. Yine de ben 2016’da seçim kazanmaya yetecek bir potansiyeli olduğunu düşünmüyorum. Ancak Demokrat Parti Hillary Clinton’ın çok başarılı bir kampanya yürütmediğini ve desteğin iyice düştüğünü görürse, o zaman Biden gibi sevilen bir adayı destekleme yoluna gidebilir.”
