Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Türkiye ziyaretinde Güney Akım Projesi’nden vazgeçtiklerini ve yeni doğalgaz boru hattının Türkiye üzerinden geçeceğini açıklamasına, Rus Gazprom’un başındaki isim olan Alexei Miller’in projenin “öldüğünü ve bunun resmi karar olduğunu” açıklamasına rağmen Avrupa Birliği ülkeleri projeye son verildiğine inanmakta zorluk çektikleri izlenimi veriyor.
Kararın açıklanmasının ardından hem Avrupa Birliği Komisyonu Başkanı Jean Claude Juncker hem de Avrupa Birliği Komisyonu’nun Enerji Birliği’nden Sorumlu Üyesi Maros Sefcovic projenin hala hayata geçirilebileceği yönünde açıklama yapmıştı. Önceki gün de Güney Akım kararından doğrudan etkilenen Avusturya, Bulgaristan, Hırvatistan, Yunanistan, İtalya, Romanya ve Slovenya, Rusya’nın kararının gayriresmi niteliğine dikkat çekerek Avrupa Birliği Komisyonu’ndan Rus tarafıyla durumu netleştirmesini talep etti.
Bu ülkeler tarafından yapılan açıklamada, Avrupa Birliği’nin Orta ve Güneydoğu Avrupa gaz pazarlarını entegre etme ve gaz sağlayıcılarını, kaynaklarını ve yollarını çeşitlendirme konusunda güçlü kararlılık göstermesi gerektiği üzerinde tüm üye ülkelerin anlaştığının altı çizildi.
Miller hafta sonunda bir Rus kanalına yaptığı açıklamada Rusya’nın kararının anlık olmadığını, Türkiye’nin de Rusya’nın Güney Akım’dan vazgeçme niyetinden haberdar olduğunu belirterek, “Bu karar nihai” demişti.
Yunanistan ve Kıbrıs Rum Kesimi’nin İsrail’i de aralarına alarak Türkiye’yi by-pass etme amaçlı bir projeyi ısıtmaya başladıkları bir dönemde yapılan ortak açıklamada “bölgesel projelerin” öneminin altının çizilmesi dikkat çekti.
Avrupa Birliği Komisyonu, “üçlü proje” hakkındaki kararını Mart 2015’te verecek. Henüz gerek teknik gerekse ekonomik açıdan fizibilite çalışmaları tamamlanmamış projeye Brüksel de çok soğuk bakmıyor.
Sefcovic’le Brüksel’de bir araya gelen Yunanistan Enerji Bakanı Yiannis Maniatis ve Rum Kesimi Enerji Bakanı Yiorgos Lakkotrypis görüşmeden oldukça umutlu ayrıldı.
İki bakan projenin tüm fizibilite çalışmalarının tamamlanabilmesi için şu aşamada Avrupa Birliği Komisyonu’ndan 3-4 milyon Euro tutarında mali destek talep etti. Bakanlar proje için destek ararken Türkiye’nin transit ülke olma özelliğini de kullanarak Rum Kesimi, Yunanistan ve İsrail ile hayata geçirilecek ortak projenin sadece Avrupa Birliği ülkelerinden geçeceğini ve sağlanacak faydanın Birlik içinde kalacağı tezlerini işledi. Projenin Avrupa Birliği’nin enerji kaynaklarını çeşitlendirme politikasına uygun olduğu da bakanların vurguları arasında yer aldı.
İsrail doğalgazını da Avrupa ülkelerine taşıyacak ve tamamına yakın bölümü su altından geçirilecek “East Med Enerji Koridoru” adı verilen projenin Kıbrıs, Yunanistan ve İtalya bağlantılı olması planlanıyor.
