AB Dönem Başkanı Slovenya'nın Başbakanı Janez Jansa ile AB liderleri, Avrupa Parlamentosu Başkanı David Sassoli ve Avrupa Parlamentosu üyelerini de içine alan bir tartışma patlak verdi. Jansa, ülkesinde denetime gelen Hollandalı vekilleri, "George Soros'un kuklaları" diye tanımlayınca, Hollanda Başbakanı Mark Rutte, Jansa'yı kınayan bir mesaj yayınladı.
Kısa süre içinde söz düellosuna dönüşen krize AB Konseyi Başkanı Charles Michel ve Parlamento Başkanı David Sassoli'nin müdahale etmesi de Jansa'yı yatıştırmaya yetmedi.
AB'nin en tepesine kadar sıçrayan kavga, Hollandalı AP milletvekili Sophie in't Veld'in de içinde olduğu Avrupa Parlamentosu heyetinin, "basın özgürlüğü ve hukukun üstünlüğü" konusundaki endişeleri incelemek üzere, Slovenya'yı ziyaret etmesiyle başladı.
Ziyaretten önce Başbakan Jansa, Perşembe günü, komplo teorisyenleri ve aşırı sağ tarafından "Doğu Avrupa'yı ele geçirmeye çalışmakla itham edilen George Soros'la AP milletvekillerinin yer aldığı bir fotoğraf yayınladı. Fotoğraftakiler arasında, Mark Rutte'nin partisinden Hans van Baalen ve heyet içinde yer alan Hollandalı vekil Sophie in't Veld de bulunuyordu.
"Soros'un 226 kuklasından 13'ü"
Twitter'ı yoğun şekilde kullanan ve eski Yugoslavya lideri Mareşal Tito’ya atfen "Mareşal Twito" olarak anılan 63 yaşındaki Jansa, fotoğrafın altına "Soros'un Avrupa Parlamentosu'ndaki bilinen 226 kuklasından 13'ü" mesajını paylaştı. Ancak akşam saatlerinde bu mesajı sildi. Jansa ile görüşmeyi bekleyen milletvekilleri, Başbakan yerine bu tweet'i görünce, AP Sosyal Demokrat grubu Twitter üzerinden "boş koltuk" fotoğrafı paylaşarak, Jansa'ya alaylı yanıt verdi.
Buna öfkelenen Janez Jansa, "Siz de kimsiniz? Bir Alman Şansölyesini, bir Hollanda Başbakanını veya bir Fransa Cumhurbaşkanını kaç kez ziyaret ettiniz?" mesajıyla karşılık verdi. Özellikle Hollandalı vekilleri hedef alan Jansa, 15 Temmuz'da hayatını kaybeden gazeteci Peter R. de Vries'e atıfta bulunarak, "AB'de bir gazeteci en son Hollanda'da öldürüldü. Bununla ilgili ne yaptınız?" diye yazdı.
Mark Rutte: "Şiddetle kınıyorum"
Milletvekiline sahip çıkan Hollanda Başbakanı Mark Rutte, Jansa'ya Twitter üzerinden "Janez Jansa'nın milletvekilleriyle ilgili tweet'i son derece tatsız. Bunu en güçlü şekilde kınıyorum. Hükümetim aynı duyguları Lahey'deki Slovenya büyükelçisine de iletti" dedi.
Jansa derhal bu mesaja yanıt vererek, "Pekala Mark, Slovenya'da büyükelçiler ve medya özgürlüğü ile vakit kaybetme. Sophie in't Veld ile birlik olun, gazetecilerinizi sokak cinayetlerinden koruyun" diye çıkıştı.
Sassoli ve Michel de tepki gösterdi
Kavganın büyüdüğünü gören Avrupa Parlamentosu Başkanı David Sassoli devreye girerek, yine Twitter üzerinden, "Jansa'yı acilen AP üyelerine karşı kışkırtıcı davranışlarına son vermeye çağırıyoruz. Bunlar aynı zamanda, vekilleri seçen Avrupa yurttaşlarına saldırıdır. AB Dönem Başkanlığı ancak karşılıklı güven ve saygıya dayalı yapıcı bir işbirliğiyle yürütülebilir" dedi. Geri adım atmayan Jansa, "Slovenya bir sömürge değildir" karşılığını verdi.
Bunun üzerine, Avrupa Konseyi Başkanı Charles Michel de Perşembe akşamı tartışmaya katıldı. "Avrupa Parlamentosu üyeleri herhangi bir baskı olmadan çalışabilmelidir. AB kurumları arasında ve Avrupa Konseyi içinde karşılıklı saygı, ilerlemenin tek yoludur" uyarısında bulundu.
Avrupa Komisyonu da, Cuma günü paylaştığı bir mesajla Janez Jansa'yı kınadı. Anti-semitizmin Avrupa Birliği'nde yeri olmadığını hatırlatan Komisyon Sözcüsü, "Sosyal medya, bahsi geçen tweet'te olduğu gibi, kamu veya özel kişileri hedef alan kişisel saldırıların yeri değil, yapıcı ve saygılı bir tartışma yeri olmalıdır" mesajını paylaştı.
Dönem Başkanlığı'nı Slovenya'dan devralacak Fransa'nın Avrupa İşlerinden Sorumlu Devlet Bakanı Clement Beaune da, "Parlamenterlere yönelik şüpheli saldırıların demokratik hayatımızda yeri yok" dedi.
Zirve gündemine geliyor
Konunun, her ne kadar öngörülen gündemde olmasa da, Brüksel'de 21-22 Ekim'de biraraya gelecek olan AB liderler zirvesinde masaya gelmesi bekleniyor. Polonya Anayasa Mahkemesi tarafından "AB hukukunun Polonya anayasası üzerinde olmadığı yönündeki" kararı ve Slovenya ile yaşanan tartışmaların ardından, liderlerin konuyu ele almasına kesin gözüyle bakılıyor. Nitekim, Hollanda Başbakanı Mark Rutte, bu kavgayı, Jansa'nın dönem başkanlığında toplanacak AB liderler zirvesinde masaya getireceğini duyurdu.
