Associated Press (AP) haber ajansının araştırmasına göre, IŞİD ve El Kaide, Corona virüsü salgınını her zamankinden daha sert saldırılar düzenlemek için bir fırsat olarak görüyor.
AP’ye göre IŞİD, üyelerinden merhamet göstermemelerini ve salgına rağmen saldırılarını sürdürmelerini istedi. Öte yandan veriler ABD, İngiltere ve diğer ülke ordularının salgın nedeniyle aşırılık yanlısı gruplarla mücadelelerinde geri adım attıklarını gösteriyor. Bu da örgütlerin saldırıları için açık kapı bırakıyor. AP’ye konuşan uzmanlar salgının Orta Doğu ve Afrika’da aşırılık yanlılarıyla mücadelede kilit olan küresel dayanışmayı tehlikeye soktuğunu söylüyor.
IŞİD ve El Kaide savaşçılarından bazıları virüsü bir tehdit olarak görürken bazılarıysa sert mesajlar vererek virüsü hem taraftar kazanmak hem de eskiden olduğundan daha sert saldırılar düzenlemek için bir araç olarak görüyor.
El Kaide, Mart ayı ortasında yayınlanan El Neba haber bülteninde, üyelerine merhamet göstermemeleri ve kriz döneminde saldırılarına devam etmeleri çağrısı yaptı.
‘Salgın aşırılıkla mücadelede dayanışmayı baltalıyor’
Uluslararası Kriz Grubu ise Salı günü yaptığı açıklamada salgının aşırılık yanlılarıyla mücadelede kilit olan küresel dayanışmayı tehdit ettiğini söyledi.
Açıklamada, ‘‘Covid-19’un cihatçılara büyük terör saldırılarına daha iyi hazırlanmaları için fırsat vereceği, bazı güvenlik çabalarıyla IŞİD’e karşı verilen uluslararası mücadeleyi baltalayacağı neredeyse kesinlikle doğru’’ dendi.
Uzmanlar hangi saldırıların Corona salgınını fırsat bilen militanlar tarafından düzenlendiğini anlamak için henüz erken olduğunu söylese de aşırılık yanlıları Mart ayında Çad ordusuna karşı en sert saldırılarından birini düzenledi. Çad, Afrika’nın büyüyen terörle mücadelesine önemli katkı veren ülkelerden. Nijerya ve Nijer sınırı yakınındaki saldırıda en az 92 asker öldü.
Mısır’da iki askeri yetkili Mart ayında isyan hareketinin hakim olduğu kuzeydeki Sina Yarımadası’nda IŞİD saldırılarının arttığını bildirdi. Üç büyük saldırıysa güvenlik güçlerince engelledi.
‘Suriye ve Irak’ta IŞİD saldırıları henüz artmadı’
Suriye ve Irak’ta ise salgının başlamasından bu yana IŞİD tarafından düzenlenen saldırılarda artış görülmedi. Salgın ABD liderliğindeki koalisyonun Irak’ta güvenlik güçlerine verdiği eğitim faaliyetlerini durdurmasına ve birçok üsten planlı olarak çekilmesine neden oldu.
AP’ye göre ABD, İngiltere ve diğer ülke ordularının geri çekilerek aşırılık yanlıları için açık kapı bırakıyor olma ihtimaline işaret eden başka göstergeler de var.
AP’ye göre bu durum Çad Gölü ve Somali gibi bazı sorunlu bölgelerde tehlike oluşturuyor. ABD ordusu geçen aylarda bu bölgelerde Çin ve Rusya’dan gelen tehditlere odaklanmak üzere varlığını azaltmıştı.
Dünya genelinde aşırılık yanlılarının eylemlerini izleyen Silahlı Çatışma Lokasyon ve Olay Bilgisi Pojesi yöneticisi Clionadh Raleigh, ‘‘Afrika’dan çekilmeyi isteyen ülkeler bu fırsatı değerlendirecektir. Bu da inanılmaz kötü sonuçlar doğuracak’’ ifadelerini kullandı.
ABD-Afrika Komutanlığı (AFRICOM) Sözcüsü Christina Gibson AB’ye yaptığı açıklamada, AFRICOM’un bazı faaliyetlerinin ABD ve müttefik ülkelerin ihtiyaçlarına göre yeniden şekillendirildiğini söyledi, ancak ‘‘Afrika’ya bağlılığımız devam ediyor’’ diye konuştu.
İngiliz ordusunun terörle mücadele ve başka konularda eğitim veren Kenya görev misyonu da bu hafta virüsten dolayı ordu mensuplarının ailelerinin İngiltere’ye döneceklerini bildirdi.
Ancak Fransa Savunma Bakanlığı, batı Afrika’da Sahra Çölü’nün güneyinde Sahil bölgesinde yer alan Fransa’nın en büyük deniz aşırı misyonunun 5 bin 100 askerini burada tutmaya devam edeceğini açıkladı.
Afrika ülkelerinin askeri birimleri de koruyucu önlemler almaya başladı. Boko Haram örgütüyle ve IŞİD bağlantılı örgütlerle mücadele eden Nijerya’da ordu planladığı kalabalık etkinlikleri ve eğitimleri iptal etti.
Nijerya ordusundan sızan bir notta orduya ait araçların cenaze ve hastaların hastanelere taşınmasında kullanılabileceği belirtildi.
‘Az korunan cezaevleri de hedef olabilir’
Batı Afrika’daki aşırılık yanlısı hareketleri araştıran terörle mücadele danışmanı Laith Alkhouri’ye göre güvenlik güçleri gibi az korunan cezaevleri de hedef olabilir. AP’ye göre hem IŞİD hem de El Kaide bağlantılı savaşçılar Sahil bölgesini Afrika’nın en acil krizlerinden birinin merkezi haline getirdi. Bu gruplar arasında bazı beklenmedik işbirliklerine de gidildi.
Alkhouri bu grupların hükümetleri krizi kötü yönetmekle suçlayarak destekçi çekmeye çalışabileceklerini söylüyor.
Alkhouri’ye göre bir diğer senaryoysa kişilerin kendilerini virüsten koruyabilecek tek şeyin din olduğuna inandırılması ve bilimsel tavsiyeleri reddetmeleri. Bu da vakaların artmasına neden olabilir.
AP’ye göre bazı aşırıcı gruplarsa dünyanın geri kalanıyla birlikte Corona virüsünü anlamaya ve onunla mücadele etmeye çalışıyor gibi görünüyor.
‘Bazı örgütler salgını ciddiye alıyor’
Somali’de El Kaide bağlantılı El Şebab örgütü Mart ayında nadiren yaptığı beş günlük bir liderler toplantısı düzenledi ve virüsü görüştü. Yayınladıkları mesajda grup virüsün Müslümanlar’a ve dünyaya ‘‘acil tehdit’’ oluşturduğunu kabul etti.
El Şebab sözcüsü daha sonra AP’ye yaptığı açıklamada grubun BM’nin saldırıları durdurması ya da sağlık çalışanlarının kendi kontrolundaki bölgelere girmesine izin vermesi çağrılarına uyup uymama konusunda yorum yapmak için henüz erken olduğunu söyledi.
Afganistan’da Taleban biraz daha ileri giderek hijyen konusunda videolar yayınladı ve savaşçılarının maske ve sabunla çekilmiş fotoğraflarını dağıttı. Taleban ayrıca salgın kurbanlarına destek olan ve salgının yayılmasını önlemeye çalışan yardım gruplarına güvenlik garantisi de verdi.
Taleban sözcüsü Zabihullah Mücahid AP’ye yaptığı açıklamada ‘‘Allah korusun salgın bizim kontrolumuzdaki bir bölgede yayılırsa bu bölgede savaşmayı keseriz’’ ifadelerini kullandı.
