ABD Anayasa Mahkemesi, kamuya açık alanlarda bireylerin gizli silah taşınmasını kısıtlayan yasaya Ulusal Silah Birliği’nin de (NRA) desteklediği itiraza ilişkin bir davayı gündemine alıp-almayacağını görüşüyor.
ABD’de bir hafta içinde Georgia ve Colorado eyaletlerinde düzenlenen ve 18 kişinin hayatını kaybettiği iki silahlı saldırının ardından, Anayasa Mahkemesi’nde görevli dokuz yargıç basına kapalı haftalık toplantıda bu davayı görüşüp görüşmemeyi tartışacak.
New York yasalarına göre, eyalette yaşayanlar evleri dışında gizli silah taşıma izni alabilmek için “uygun bir sebep” göstermek zorunda. Ancak bireysel silahlanma haklarını savunan iki silah sahibi kişi ve Cumhuriyetçiler’e yakın olduğu bilinen NRA’in New York şubesi, eyaletteki bu uygulamayı mahkemeye taşımıştı. Konuya ilişkin davaya bakan alt mahkeme ise yapılan itirazı reddetmişti.
Bireysel silahlanma haklarını savunan iki kişi ve etkili silah lobisi grubu NRA’in New York şubesi, Anayasa Mahkemesi yargıçlarının alt mahkemenin kararına yapılan itirazı değerlendirmesini istiyor.
Alt mahkemeler davacıların söz konusu kısıtlamaların ABD Anayasası’nın İkinci Ek Maddesi’nde güvence altına alınan silah sahibi olma ve taşıma hakkını ihlal ettiği yönündeki itirazını reddetmişti.
Anayasa Mahkemesi’nin alt mahkemelerin bu kararına yapılan itiraz konusunda harekete geçip geçmeyeceğine ilişkin kararı en erken Pazartesi günü alabileceği belirtiliyor.
Yargıçların itirazı görüşme yönünde karar alması halinde, diğer zengin ülkelere kıyasla silah kaynaklı can kayıplarının sayısı çok daha yüksek olan ABD’de Anayasa Mahkemesi bireysel silahlanma hakkı konusuna ilişkin hararetli tartışmaya dahil olmuş olacak.
Demokrat Başkan Joe Biden Salı günü Beyaz Saray’da düzenlediği ilk basın toplantısında, bireysel silahlanmada sicil kontrolunun kapsamını genişleten ve 11 Mart’ta Demokratlar’ın çoğunlukta olduğu Temsilciler Meclisi tarafından kabul edilen iki yasa tasarısını Senato’nun da onaylaması çağrısında bulundu.
Başkan Biden saldırı tipi silahların ülke genelinde yasaklanması çağrısı yaptı. Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada ise Başkan Biden’ın silahlı saldırılar konusunda Kongre onayı gerektirmeyecek şekilde bir başkanlık kararnamesi seçeneğini değerlendirdiği belirtildi.
ABD’de bugüne kadar yaşanan sayısız silahlı saldırıya rağmen Kongre Demokratlar’ın uzun süredir istediği silah kontrolu yasalarını kabul edebilmiş değil. Bunun da büyük ölçüde sebebi Kongre’deki Cumhuriyetçiler ve silahlanma lobisinin önemli temsilcilerinden biri olarak görülen NRA’den gelen itirazlar.
Anayasa Mahkemesi’nde 3 liberal yargıca karşı 6 muhafazakar yargıçla denge muhafazakarlardan yana. Muhafazakar yargıç çoğunluğunun ABD Anayasası’nın İkinci Ek Maddesi’nde yer alan hakları geniş bir şekilde yorumladığı belirtiliyor.
New York davası, Anayasa Mahkemesi tarafından görüşülmesi halinde, İkinci Ek Madde’nin kapsamına ilişkin önemli sonuçları olan bir kararın çıkmasına yol açabilir. Anayasa Mahkemesi 2008 yılında aldığı emsal kararda ilk kez bireylerin kendini savunması için evinde silah bulundurma hakkını tanımış ve 2010 yılında da bu hakkı eyaletlere uygulamıştı.
New York davasında davacılar, ev dışında da silah bulundurma hakkının olmasını talep ediyor. Bu yönde alınabilecek bir karar, alt mahkemeleri var olan ya da yeni çıkacak olan silah kontrolü yasalarına ilişkin şüpheyle bakmaya zorlayabilir.
New York’ta gizli silah taşınmasına ilişkin uygulanan yasa gereği, bireyler avcılık ya da atış talimiyle sınırlı tutulan silah ruhsatı alabiliyor ya da banka kuryesi veya cezaevi görevlisi gibi belirli işlerde çalışıyorlarsa silah ruhsatı sahibi olabiliyor.
