Konut kredisi (mortgage) oranlarındaki keskin yükseliş, artan fiyatlar ve piyasada satıştaki ev sayısının sürekli olarak düşük seyretmesi birçok Amerikalı için ev sahibi olmayı ulaşılamaz hale getirirken; ABD'de daha önce sahip olunan evlerin satışları 2023 yılında neredeyse son 30 yılın en düşük seviyesine geriledi.
Ulusal Emlakçılar Birliği (NAR) Cuma günü yaptığı açıklamada, ABD'deki mevcut konut satışlarının geçen yıl 4 milyon 90 bine ulaştığını ve 2022 yılına kıyasla yüzde 18,7'lik bir düşüş yaşandığını belirtti. Bu, 1995'ten bu yana konut satışları için en zayıf yıl ve 2000'lerin sonundaki konut çöküşünün başlangıcı olan 2007'den bu yana en büyük yıllık düşüş olarak kayıtlara geçiyor.
NAR, geçen yılın tamamı için ortalama ulusal ev fiyatının yüzde 1'in biraz altında bir artışla 389 bin 800 dolar gibi rekor bir seviyeye yükseldiğini de bildirdi.
Geçen yılki konut satışlarındaki düşüş, mortgage oranlarının yükselmeye başladığı 2022'de yıllık yaklaşık yüzde 18'lik düşüşü yansıtıyor. Bu gerileme, yıl sonuna kadar iki kattan fazla arttı. Bu eğilim 2023 yılında da devam ederek Ekim ayı sonunda 30 yıllık ipotekli konut kredisi ortalama faiz oranını 2000 yılı sonundan bu yana en yüksek seviye olan yüzde 7,79'a çıkardı.
Konut kredisi borçlanma maliyetlerindeki keskin artış, yıllardır yükselen fiyatların üzerine konut satın alma arayışındaki tüketicilerin alım gücünü sınırladı. Satılık evlerin sayısının az olması da birçok müstakbel ev alıcısını ve satıcısını caydırdı.
Mortgage oranları Kasım ayından bu yana çoğunlukla gevşedi ve kredi verenlerin kredileri fiyatlandırmak için bir rehber olarak kullandıkları 10 yıllık Hazine getirisindeki geri çekilmeyi yansıttı. Getiri büyük ölçüde, enflasyonun ABD Merkez Bankası'nın (FED) bu yıl faiz oranlarını düşürmeye geçmesi için yeterince soğuduğu umutlarıyla düştü.
Mortgage firması Freddie Mac'e göre 30 yıllık bir konut kredisinin ortalama oranı bu hafta yüzde 6,6'ydı. Birçok ekonomistin beklediği gibi faiz oranları düşmeye devam ederse, bu durum geleneksel olarak Şubat sonunda başlayan ilkbahar ev satın alma sezonuna doğru talebi arttırmaya yardımcı olabilir.
Yine de ortalama mortgage faiz oranı, yüzde 3,56 olduğu iki yıl öncesine göre keskin bir şekilde yüksek kalmaya devam ediyor. O zamanki ve şimdiki oranlar arasındaki bu büyük fark, piyasadaki ev sayısını sınırladı ve daha önce çok düşük faiz oranlarını garantileyerek konutlarını satın alan evsahiplerini satış yapmaktan caydırdı.
NAR'ın baş ekonomisti Lawrence Yun, "Piyasanın hareketlenmesi için daha fazla envantere ihtiyacımız var" dedi.
NAR, mortgage oranlarındaki gevşemeye rağmen, mevcut konut satışlarının Aralık ayında bir önceki aya göre yüzde 1 düşerek mevsimsel etkilerden arındırılmış yıllık 3 milyon 780 bine gerilediğini ve Ağustos 2010'dan bu yana en yavaş satış hızına ulaştığını açıkladı.
Aralık ayı satışları bir önceki yıla göre yüzde 6,2 düştü. Veri yazılımı firması FactSet'e göre, geçen ayki satış hızı ekonomistlerin beklediği yaklaşık 3,83 milyonun altında kaldı.
Yun, "Son ayın satışları, yeni yılda kaçınılmaz olarak yükselişe geçmeden önce dibe vurmuş gibi görünüyor. Mortgage oranları sadece iki ay öncesine kıyasla anlamlı ölçüde düşük ve önümüzdeki aylarda piyasaya daha fazla konutun çıkması bekleniyor" dedi.
Konut fiyatları Aralık ayında art arda altıncı kez yükseldi. NAR, ulusal ortalama konut satış fiyatının Aralık ayında bir önceki yıla göre yüzde 4,4 artarak 382 bin 600 dolara yükseldiğini açıkladı.
Forum