Amerika’da yaşayan Türklerin sayısının kaç olduğu konusunda açıklanan farklı veriler kafa karıştırmaya devam ediyor. Uzun yıllardan beri başta ‘Amerikan Nüfus Sayım Dairesi - US Census’ olmak üzere Amerikan ve Türk kuruluşları, çeşitli sivil toplum örgütleri, araştırma kurumları, akademisyenler ve Türk hükümet kuruluşları, ABD’de yaşayan Türklerle ilgili gerçeğe en yakın rakamları bulmak için çalışmalarını sürdürüyor.
Amerika’da yaşadığı iddia edilen Türk nüfusun sayısıyla açıklanan resmi veriler arasında çok büyük farkların olduğu görülüyor.
Amerika’da yaşayan Türklerin sayısı, değişik kaynaklardan her ne şekilde açıklansa da, esas olarak kabul edilen ülkenin resmi kuruluşu olan Amerikan Nüfus Sayım Dairesinin verileri. Amerika’da yaşayan tüm etnik gurupların aldığı federal yardımlar bu rakamlara göre belirleniyor. Siyaset ve lobi çalışmaları, ülkeler arasındaki ikili ilişkiler bile bu veriler doğrultusunda şekilleniyor.
‘Türkleri saymak zor’
Amerikan Nüfus Sayım Dairesi’ne göre, ülkede yaşayan Türk nüfusun sayımı zor ve hata payı en yüksek etnik gruplardan biri. Geçtiğimiz yıllarda ‘Amerikan Nüfus Sayım Dairesi’, Türklerin ihmalkar olup formları doldurmadıklarını, formları doldursalar da tercihlerini doğru yapmadıklarını, çok hata yaptıklarını ve bir çoğunun sayılmaktan çekindiklerini saptamış, ülkede yaşayan Türkler’in nüfusunun gerçeğe yakın bir oranla saptanması için özel kampanyalar ve programlar uygulamıştı.
Amerikan Nüfus Sayım Dairesi, Türk nüfusu en az hata oranıyla saptamak için çok sayıda Türk – Amerikan sivil toplum örgütüyle işbirliği çalışmaları yaptı. Türkçe broşürler hazırlandı internet ve sosyal medya aracılığıyla sayılın kampanyası başlatıldı. Amerikan Nüfus Sayım Dairesi’nin Türk nüfusunu saymaktan sorumlu yetkilileri çeşitli Türk etnik organizasyonlara katıldı, sponsor oldu, hatta New York’ta ‘Türk Günü Yürüyüşü’ne bile katıldı.
Amerika’da yasadışı durumda olan Türk vatandaşlarını da saymak için özel çalışmalar yapan Amerikan Nüfus Sayım Dairesi, bu kişilere de, “Çekinmeden sayıma katılın, bu ülkede yaşayan kişilerin yasal veya kaçak olarak yaşamaları bizi ilgilendirmez” çağrısında bulunmuştu.
Son resmi araştırma açıklandı
Amerikan Nüfus Sayım Dairesi, ülkede yaşayan etnik nüfus bilgilerinin de yer aldığı son çalışmayı tamamlayıp yayınladı. 2014 Amerikan Toplumu Araştırmasında (American Community Survey) , Amerika’da yaşayan Türklerin nüfus bilgileri de açıklandı. Amerika’da yaşayan Türklerin hangi eyaletler de ve kaç kişi oldukları artı ve eksi hata paylarıyla yayınlandı.
Amerikan Nüfus Sayım Dairesi, tarafından yayınlanan son araştırmaya göre, Amerika’da 136 bin ile 182 bin arasında değişen sayıda Türk nüfus yaşıyor. Araştırmada, ankete katılıp tek bir etnik gruba ait olduklarını ve kimliğini Türk olarak beyan edenler esas alındı. Son araştırmaya göre Amerika’da Türklerin en fazla New York’ta yaşadığı ortaya çıktı.
Amerika’da yaşayan Türklerin New York’tan sonra yaşadığı eyaletler nüfus sayısına göre şöyle sıralandı. New Jersey, California, Florida, Texas, Massachusetts, Pennsylvania, Ohio, Virginia ve Maryland.
Özyurt: ‘Gerçeğe yakın veri yok’
Amerika’da yaşayan Türk nüfusuyla ilgili yaptığı araştırmalarla ve yayınlarla bilinen ‘Turk of America’ dergisinin yayıncısı Cemil Özyurt, Amerikan Nüfus Sayım Dairesi tarafından yayınlanan ve kendi yayınlarında da yer verdiği son verilerle ilgili görüşlerini Amerika’nın Sesi’ne anlattı. Yaklaşık 14 yıldır Amerika’da yaşayan Türk nüfusunla ilgili verileri değişik kaynaklardan araştırdığı belirten Özyurt, “Amerika'daki Türk nüfusunu merak eden ve araştıran biriyim. Maalesef bu konuda hiçbir kurum gerçeğe yakın bir veriye sahip değil” dedi.
Son verilerin daha önceki kayıtlara göre de çelişkili olduğuna ve Amerika’da yaşayan Türk nüfusunun azaldığına işaret eden Özyurt, “Amerikan Nüfus Sayım Dairesi 2000 yılı nüfus sayımında Amerika’da yaşayan Türkleri 117 bin, 2010 yılı nüfus sayımında 199 bin kişi olarak gösteriyor. Son verilere göre de [bu tahmin] 136 bin ile 182 bin arasında değişiyor”.
‘Rakamlar abartılıyor’
Türk nüfusuyla ilgili açıklanan bazı rakamları abartılı bulduğunu ifade eden Özyurt, “Amerika'daki sivil toplum kuruluşlarının ve resmi temsilciliklerin verdiği 500 bin sayısı var. Bunu neye dayandırarak veriyorlar bilmiyorum. Kaçak ve kendini Türk olarak tanımlamayanları da varsayarak bu sayıya ulaşmak mümkün değil. Benim kişisel Amerika'daki Türk nüfusu ile ilgili tespitim başka verilere dayalı: Mesela 2014 Cumhurbaşkanlığı ve 2015 Genel seçimlerindeki seçmen sayısı neydi? Bu sayı 90 bin kişi olarak açıklandı. Her bir oy sahibi hanesinde dört kişi olduğunu var sayılırsa, bu rakam 360 bin kişi yapar. Bulunan bu rakam bile abartılı bir rakam olur. Oy kullananlar içinde eş olanlar ve aynı evde yaşayanlar da var. Başka kıstaslar da var kıyaslama yapmamıza yardımcı olacak. Mesela dijital yayınlar başlamadan, DFH'in kaç abonesi vardı, Amerika’da uzun süre yayınlanan Hürriyet Gazetesi günde kaç kişiye ulaşıyordu? İlk kez Türk milli takımı New Jersey gibi Türkler’in yoğun olduğu bir eyalette 2010'da milli maç yapmaya geldi. 18 bin kişilik stadın ne kadarı doldu? Ya da Central Park'ta Türkiye'nin en ünlü sanatçılarının katıldığı gün boyu gerçekleştirilen konserleri takip eden kişi sayısı neydi?” diyor.
‘New York’a bakıp tahmin etmek yanlış’
Amerika’da Türkler’in sayısı konusunda yapılan bir başka hatanın da, sadece New York, New Jersey, California gibi eyaletlere bakarak tahminde bulunmak olduğunu belirten Özyurt, “Türklerin yoğun yaşadığı eyaletler Amerika genelinde beş veya altı bölgede. Amerika'nın iç kesimlerinde çok fazla Türk nüfusu yok. New York'ta çok Türk var, öyleyse Amerika'nın her yerinde vardır anlayışı yanlış. 14 yıldır her gittiğim şehirde bölgenin önde gelenlerine ne kadar Türk nüfusu olduğunu sorarım. Verilen bu rakamları alt alta topladım da da beş yüz bin sayısına ulaşamadım. Benim kişisel tahminim ve görüşüm 300 ile 350 bin arası Türk olduğu. Bu sayıya kaçaklar ve öğrenciler de dahil. Nitekim resmi rakamlarda verilen 200 bin sayısı bize genel nüfusumuz hakkında bir fikir veriyor. Bu konuda asıl yapılması gereken konsolosluklar kanalı ile bir araştırma yapılması. Nihayetinde herkes bir şekilde konsoloslukla iş yapmak zorunda. Hiç yolu düşmeyenlere de bir oran vererek gerçek sayıya ulaşmak mümkün” şeklinde konuşuyor.
500 bin Türk şehir efsanesi mi?
Başbakanlık Yurtdışı Türkler ve Akraba Toplulukları eski Başkanı Kemal Yurtnaç, ellerinde bulunan verilere göre, Amerika’da 500 bin civarında Türkün yaşadığını, ancak gerçek rakamın 500 bin kişinin de üzerinde olduğunu iddia etmişti. New York eski Başkonsolosu Levent Bilgen de Amerika'da resmi rakamlara göre 350 bin Türkün yaşadığını, konsolosluklarda kayıtlı olmayan Türk vatandaşlarıyla birlikte, Amerika'daki Türk nüfusunun yarım milyonun üzerinde olduğunu ifade etmişti.
Amerika’ya gelip giden ve bu ülkede yaşamasına rağmen konsolosluklarına yolu düşmeyen çok sayıda Türk vatandaşının olduğunu belirten Bilgen, konsolosluklarda kayıtlı olmayan vatandaşlarla birlikte, Amerika'daki Türk nüfusunun yarım milyonun üstünde olduğunu düşündüğünü söylemişti.
Türkiye Çalışma Bakanlığı verilerine göre Amerika’da yaşayan Türkler’in sayısı ise 250 bin kişi.
Türk vatandaşlarına yurtdışında oy kullanma hakkının verilmesinin ardından Amerika’da yaşayan Türk vatandaşlarının sayısıyla ilgili başka bir resmi veriye daha ulaşıldı. Yüksek Seçim Kurulu’nun en son geçtiğimiz yıl yapılan milletvekili genel seçimlerinde, Amerika’da oy kullanacak 18 yaş üstündeki Türk seçmen sayısını da, 91 bin 304 kişi olarak açıklamıştı.
ABD’ teki Türk nüfus ile öne sürülen farklı görüşler ve saptanan farklı rakamlar açıklanıyor. Ancak, ‘Amerika’da Kaç Türk Var?’ sorusuna genelde verilen cevap,’500 bin kişi’. Amerika’da yaşayan Türklerle ilgili neredeyse genelleşen “ABD’de 500bin Türk var” ifadesi kimilerine göre bir şehir efsanesinden başka bir şey değil.
Türkler en fazla hangi eyalette yaşıyor?
Amerikan Nüfus Sayım Dairesi tarafından yayınlanan son verilere göre Amerika’da yaşayan Türk vatandaşlarının sayısı ve eyaletlere göre nüfus dağılımı şöyle:
Amerika’ da Türklerin yoğun olarak yaşadıkları on eyalet ise şöyle sıralanıyor:
