Radyo Televizyon Üst Kurulu’nun VOA (Amerika’nın Sesi), Deutsche Welle ve Euronews’un Türkçe yayın bölümlerinin üç gün içinde lisans başvurusu yapmaması durumunda internet yayınlarının engellenmesi için mahkemeye başvuru yapma kararı almasına, uluslararası sivil toplum kuruluşlarından tepkiler gelmeye başladı.
Gazetecileri Koruma Komitesi (CPJ) Avrupa ve Orta Asya Direktörü Gulnoza Said, kararın Türkiye’de 2023’te yapılması beklenen genel seçimler öncesinde bağımsız haberciliği kontrol etmeye yönelik bir girişim olarak değerlendirdi.
Said, VOA Türkçe’ye yaptığı açıklamada, Türk makamlarının şimdiye kadar yaptığı her şeyin özgür bilgi akışının üzerinde sıkı bir kontrole sahip olma niyeti olduğunu ifade etti. Said, “Şimdiye kadar gazeteciler, sadece geleneksel medyadaki haberleri nedeniyle değil ayrıca sosyal medya paylaşımları ve yorumları nedeniyle hapse atıldı, yargılandı. VOA, DW ve Euronews'a koşulan şart, özellikle 2023 yılında yapılacak seçimlerle bağlantılı bağımsız haberciliği kontrol etmeye yönelik bir başka girişim” dedi.
Said, RTÜK’ün medya kuruluşunun tarafına göre karar verdiğini belirterek, ”RTÜK'ün siciline baktığımızda, yönetim kurulunun iktidara yakın yayın kuruluşlarını uyarma veya cezalandırma konusunda isteksiz davrandığını ve muhalif medya kuruluşlarına karşı oldukça sert davrandığını görüyoruz” diye konuştu.
Uluslararası basın kuruluşlarında çalışan gazetecilerin de Türkiye’deki medya baskısının kurbanı olabileceğini belirten Said, “Pek çok eleştirel gazeteci artık uluslararası medya kuruluşlarında çalışıyor çünkü son yıllarda ana akım medya kuruluşlarından kovuldular veya sansür nedeniyle o kuruluşlarda çalışmak imkansız olmasa da zorlaştı. VOA, DW ve Euronews'un yayınları Türkiye'de devam edemezse, bu yüksek nitelikli profesyonel çalışanlar yeni düzenlemelerin kurbanı olacaklar” ifadelerini kullandı.
“RTÜK uluslararası medya kuruluşlarını taciz etmemeli''
CPJ, internet sitesinden yaptığı açıklamada da RTÜK’ün almış olduğu son kararla, Türkçe yayın yapan uluslararası medya kuruluşlarını taciz ettiğini kaydetti. Gazetecileri Koruma Komitesi, Türk yetkili makamlarına tüm haber kuruluşlarının özgürce çalışmalarına izin vermeleri, lisans düzenlenmesini de uluslararası kuruluşları taciz etmek ya da sansürlemek amacıyla kullanmamaları çağrısında bulundu.
Gulnoza Said, internet sitesindeki yazılı açıklamada da, RTÜK’ün kararını bir ültimatom olarak değerlendirdi ve endişe verici olduğunu belirtti. Said, “Haber kuruluşları, hükümetin lisanslama gerekliliklerini tahmin etmek zorunda kalmamalı. RTÜK, bu yayıncıları etkileyen değişiklikleri derhal açıklamalı ve onlara yeni politikalara uymaları için yeterli zaman vermelidir'' çağrısında bulundu.
‘’RTÜK Yabancı Medyaya Baskı İçin Lisans Yetkilerini Kullanmamalı’’
Uluslararası Basın Enstitüsü de (IPI), karara tepki gösteren ilk hak gruplarından biri oldu. RTÜK’ün eleştirel medyayı cezalandırma konusunda bir sicile sahip olduğunu belirten IPI, ‘’Türkiye Radyo Televizyon Üst Kurulu'nun (RTÜK) çok sayıda uluslararası haber kuruluşunun yayın lisansı başvurusunda bulunmasını talep eden kararının medyanın daha fazla taciz edilmesine yol açmaması gerek’’ açıklamasında bulundu.
IPI’ın yazılı açıklamasında, ‘’RTÜK, hükümetin, müttefiklerinin ve politikalarının eleştirel bir şekilde ele alınması konusunda bağımsız medyayı taciz ettiğini kanıtlayan bir eylem modeline sahip olduğundan, bu karar Türkiye'de çevrimiçi faaliyet gösteren uluslararası bağımsız medyayı devlet denetimine sokuyor ve onları para cezalarının ve hatta yayın yasaklarının hedefi haline getirme riskini taşıyor’’ denildi.
IPI Türkiye Program Koordinatörü Renan Akyavaş, “RTÜK Başkanı Ebubekir Şahin'in yayıncılara hükümete yönelik hassas konuları ele almamaları yönünde düzenli olarak yaptığı uyarılar, çevrimiçi yayıncılığa yönelik yeni yetkilerin genişletilmesinin ülkedeki haberleri tarafsız bir şekilde kapsayan uluslararası medyaya daha fazla ceza verilmesiyle sonuçlanabileceği konusunda ciddi endişeler için zemin oluşturuyor. RTÜK, yerli ve yabancı tüm yayıncıların çalışmalarını özgür ve bağımsız olarak yapma hakkına saygı göstermelidir” dedi.
