7 Ekim 2023’te Gazze Şeridi’nde yönetimi elinde bulunduran İslami Direniş Örgütü’nün (Hamas) İsrail’e karşı düzenlediği sürpriz saldırının ardından İsrail yaklaşık 2,5 milyon kişinin yaşadığı bölgeye yoğun bir askeri harekat başlattı.
VOA Türkçe, altı aydır süren savaşın dönüm noktalarını derledi.
7 Ekim 2023: Hamas militanlarının İsrail’e düzenlediği saldırılarda çoğu sivil yaklaşık bin 200 kişi öldürüldü. En az 240 kişi rehin alındı. İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu, İsrail’in savaşta olduğunu ve Gazze’ye yönelik misilleme saldırılarının başladığını söyledi.
13 Ekim 2023: İsrail yaklaşık 1 milyon kişinin yaşadığı Gazze şeridinde oturanların şehri boşaltarak güney Gazze’ye gitmelerini istedi. Yüzbinlerce Filistinli evini terk etmeye başladı.
19 Ekim 2023: Gazze’yle dayanışma amacıyla Yemen’deki Husilerin Kızıl Deniz üzerinden İsrail’e doğru fırlattığı füzeler bir ABD savaş gemisi tarafından engellendi. İran’ın desteklediği Husiler, daha sonra da İsrail’e ve Kızıl Demiz’den geçen gemilere yönelik saldırılarını sürdürdü.
21 Ekim 2023: Yardım kamyonlarının Gazze-Mısır sınırındaki Refah kapısından geçişine izin verildi. Ancak yiyecek, su ve ilaç kıtlığı çeken Gazze şeridine yönelik İsrail ablukası sonraki aylarda bölgedeki insani durumun daha da kötüleşmesine neden oldu.
27 Ekim 2023: İsrail, bir hafta süren sınırlı saldırıların ardından Gazze’nin kuzeyine kapsamlı bir kara harekatı başlattı. Bütün rehinelerin serbest bırakılacağını ve Hamas’ın yok edileceğini duyurdu.
1 Kasım 2023: Gazze’de yabancı pasaport taşıyan, çifte vatandaşlığı olan kişilerle yakınları ve acil tıbbi müdahale gereken yaklaşık 7 bin kişi Refah sınır kapısından tahliye edildi. Gazze’de yaşayanların bölgeden ayrılmasına ise izin verilmedi.
15 Kasım 2023: İsrail askerleri, günlerce süren kuşatmanın ardından Gazze’nin en büyük hastanesi olan Şifa’ya girdi. İsrail, hastanenin altında Hamas’ın bir yeraltı karargahı olduğunu öne sürerken hastane personeli bu iddiayı yalanladı. Birkaç hafta sonra Gazze’nin kuzeyindeki bütün hastaneler çalışamaz hale geldi.
21 Kasım: İsrail ve Hamas arasında ilk ve şu ana kadar tek ateşkes anlaşmasına varıldı. Anlaşma, Gazze’deki rehinelerle İsrail’deki tutuklu Filistinlilerin takas edilmesini ve bölgeye daha fazla yardım malzemesinin girişine izin verilmesini öngörüyordu. Hamas elindeki kadın, çocuk ve yabancı rehineleri serbest bırakırken, İsrail de 240 Filistinli kadın ve çocuk tutukluyu bıraktı.
4 Aralık 2023: Ateşkes sonra erdi ve İsrail, güney Gazze’nin en büyük kenti Han Yunus çevresine ilk büyük kara saldırısını başlattı. Uluslararası örgütler, savaşı Gazze’nin tamamına yayan bu saldırıların bölgedeki insani durumu daha da kötüleştirdiğini açıkladı.
12 Aralık 2023: İsrail’in en yakın müttefiki olan ABD’nin başkanı Joe Biden, Gazze’yi ayrımsız bombalamanın İsrail’e verilen uluslararası desteği azalttığını söyledi. İlerleyen aylarda ABD bir yandan İsrail’e silah desteğini sürdürürken bir yandan da İsrail’in sivilleri korumak için daha fazla çaba göstermesi konusundaki çağrılarını artırdı.
15 Aralık 2023: İsrail askerleri yanlışlıkla Gazze’de rehin tutulan 3 kişiyi öldürdü. Bu olay İsrail içinde savaşa yönelik eleştirileri artırsa da askeri operasyonlara verilen destek hala yüksek.
26 Aralık 2023: İsrail, Gazze’nin ortalarına yönelik büyük bir saldırı başlattı. Bu saldırı zaten evini terk etmek zorunda kalan binlerce kişinin bir kez daha kaçmasına yol açtı.
1 Ocak 2024: Gazze’nin güneyinde yoğun çatışmalar sürerken, İsrail bölgenin kuzeyindeki askerlerini geri çekmeye başlayacağının sinyallerini verdi.
11 Ocak 2024: Husilerin Kızıl Deniz’den geçen gemilere saldırmasına misilleme olarak ABD ve İngiltere savaş uçakları, denizaltılar ve savaş gemileriyle saldırılar düzenledi.
Ocak 2024 sonu: İsrail güçleri Han Yunus’u kuşatma çabalarını artırdı. Bu da çok ayıda Filistinlinin bölgeden kaçmasına neden oldu. Gazze nüfusunun yarısından fazlasının Refah’ta toplanması sonucunu getirdi.
23 Ocak 2024: İsrail, 24 askerin Gazze’de öldüğünü açıkladı. Bu, Gazze savaşında İsrail’in verdiği en büyük kayıp oldu.
26 Ocak 2024: Lahey’deki Uluslararası Adalet Divanı, İsrail'in Filistinlilere yönelik soykırım eylemlerini önlemesi ve sivillere daha fazla yardım etmesi gerektiğine hükmetti; ancak Güney Afrika'nın talep ettiği gibi ateşkes kararı vermekten kaçındı.
7 Şubat 2024: ABD öncülüğünde Katar ve Mısır’ın arabuluculuğuyla haftalarca süren diplomatik çabaların sonunda Netanyahu, Hamas’ın ateşkes konusundaki önerisini reddetti. Hamas, İsrail’in Gazze’den tamamen çekilmesi karşılığında rehineleri bırakmayı önermişti. İsrail ise Hamas’ı yok etmeden çekilmeyeceğini söyledi. İsrail ayrıca Refah’a saldırma tehdidinde de bulundu.
29 Şubat 2024: İsrail askerleri, yardım kuyruğundaki Filistinlilere ateş açarak 100’den fazla Filistinliyi öldürdü. Filistinli yetkililer, kurbanların büyük bir kısmının ağır makineli tüfeklerle öldlrüldüğünü söyleyerek olayı katliam olarak tanımladı. İsrail ise sadece “yağmacılara” ateş açtığını savunarak ölümlerin büyük bir kısmının izdihamdan kaynaklandığını öne sürdü.
10 Mart 2024: Ateşkes sağlanamadan Ramazan başladı. Görüşmelere Kahire ve Doha’da devam edilecek.
12 Mart: 200 metre ton yardım malzemesi taşıyan bir gemi, Gazze’ye denizden ikmal hattı sağlama projesinin bir parçası olarak Kıbrıs’tan bölgeye hareket etti. Ancak yardım kuruluşları denizden ve havadan yapılan yardımların karadan yapılan yardımların yerinin tutmayacağını söyledi.
18 Mart 2024: Hemen ateşkes sağlanamaması ve yardımların artırılmaması halinde Gazze’de Mayıs ayında kıtlık başlayacağı uyarısı yapıldı. Özellikle kuzey Gazze’de açlık ve hastalık nedeniyle kitlesel ölümlerin yakın olduğu belirtildi. İsrail ise Gazze’de gıda sıkıntısı olduğunu reddediyor.
18 Mart 2024: İsrail, Şifa hastanesine yeni bir saldırı başlattı. Sonraki günlerde hastanede yüzlerce militanı öldürdüğünü açıkladı. Tıbbi personel ve Hamas ise hastanede militan olmadığını ve çok sayıda sivilin öldürüldüğünü duyurdu. Operasyon, Gazze’deki en büyük tıbbi tesisin tamamen imhasıyla sonuçlandı.
25 Mart 2024: Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi İsrail ile Hamas arasında derhal ateşkes ilan edilmesini öngören bir kararı kabul etti. ABD’nin oylamada çekimser kalması müttefiki İsrail’le arasında tartışma yarattı.
1 Nisan 2024: Gazze'de gıda dağıtımı yapan hayır kurumu World Central Kitchen’a bağlı yedi yardım görevlisi İsrail hava saldırısında öldürüldü. İsrail özür diledi ve soruşturma başlatacağını duyurdu.
7 Nisan 2024: Altıncı ayını dolduran savaşta 33 bin Filistinli öldürüldü, 75 binden fazla Filistinli yaralandı. 1 milyon 900 bin Filistinli ise yerinden edildi. Yaklaşık bin 500 İsrailli öldü. 10 binden fazla İsrailli yaralandı.
Forum