Erişilebilirlik

Almanya’da Çok Eşli Mültecilere Vatandaşlık Yasağı Tartışması


Federal Hükümet’in sosyal demokrat SPD’li Adalet Bakanı Katarina Barley’in ‘çok eşli Müslümanlara Alman vatandaşlığı yasağı’ getirilmesi konusunda alınan bir kararı taslaktan çıkardığının ortaya çıkması, koalisyon krizine yol açtı. Hristiyan Sosyal Birlik (CSU) üyesi İçişleri Bakanı Horst Seehofer’in daha önce hazırladığı yasa tasarısında, çok eşlilerin Alman vatandaşı olmasının yasaklanmasına yer verilmişti.

Geçen Nisan ayında Bakanlar Kurulu’na gelen ve onaylanan tasarıda söz konusu maddenin yer almadığı, Adalet Bakanı Katarina Barley’in yasağa karşı olduğu için maddeyi koalisyon partnerlerine haber vermeden tasarıdan sildiği ortaya çıktı. Birlik Partileri CDU ve CSU’nun sözcüleri, Barley’in tutumunu "Anlaşılır bir şey değil ve kabul edilemez" şeklinde eleştirirken, Adalet Bakanlığı’ndan yapılan bir açıklamada koalisyon sözleşmesinde çok eşliliğin yasaklanmasına yönelik ortak bir karar bulunmadığı, ilgili maddenin de bu yüzden İçişleri Bakanlığı’nın hazırladığı tasarıdan çıkartıldığı belirtildi.

Birlik Partili bakanların imzaya açılan tasarıyı bir daha kontrol etmedikleri için yasak maddesinin çıkarıldığını fark etmedikleri ve o şekliyle onayladıkları da anlaşıldı. CDU’nun içişleri politikaları sözcüsü Mathias Middelberg, çok eşli Müslümanlara Alman vatandaşlığı yasağı konusunda ısrarcı olduklarını ve en geç önümüzdeki sonbahara kadar özel bir yasa çıkarılmasını amaçladıklarını açıkladı. Alman yasalarında çok evlilik, diğer adıyla poligami yasak. Ancak çok eşlilik Almanya dışında yapıldıysa, Almanya’da sürdürülmesi şu ana kadar cezaya tabi değil. Sığınmacı kriziyle birlikte çok eşlilik, çocuk yaşta evlilik ve zorla evlendirme gibi Müslüman ülkelerde sıklıkla görülen uygulamalar Almanya’da tartışmalara neden oluyor.

Mahkemelerin poligami konusunda aldığı tek bir karar var, o da konuyu dolaylı olarak yorumluyor ve 2004 yılına uzanıyor. Söz konusu kararla, 1996 yılında Almanya’ya iltica eden iki eşli Irak vatandaşı, 1999 yılında Almanya’ya getirdiği iki eşi için mahkemeye başvurarak, oturma müsaadesi almış, karar hukuki olarak çok eşliliğin tanınması olarak yorumlanmıştı.

2016 sonrası çoğu Suriye, Irak ve Afganistan gibi Müslüman ülkelerden yüzbinlerce sığınmacının Almanya’ya gelmesiyle, konu değişik bir boyut aldı. Yetkililerin elinde somut bir sayı bulunmuyor; buna rağmen ilgili makamlar mültecilerin yüzde 20’sinin çok eşli olduğundan yola çıkıyor. Dışişleri bakanlığına gelmeden, 2016 yılında Adalet Bakanı olarak görevde bulunan Heiko Maas, "Hiç kimse kültürel kökenlerini ya da dini inançlarını kanunlarımızın üzerine koyamaz. Herkes kurallara ve kanunlara uyacak, burada doğmuş ya da doğmamış olsun" şeklinde konuşmuş ve poligaminin Almanya’da engelleneceğinin altını çizmişti.

Federal Hükümet, sığınmacılarla bağlantılı sorun haline gelen başka bir meselede, küçük yaşta evlendirilmiş kızlar konusunda 2017’de bir yasa çıkardı. Yasaya göre, eşlerden birinin 18 yaşından küçük olduğu evliliklere izin verilmezken, daha önce yapılmış evliliklerde ise eşlerden birinin yaşı 16'dan küçükse bu evlilikler de geçersiz sayılıyor. Hükümet, söz konusu yasanın tüm dinleri ve mezhepleri kapsayacağını açıklamıştı.

XS
SM
MD
LG