Almanya, ABD'li Lockheed Martin şirketi tarafından üretilen F-35 savaş uçaklarını almak için harekete geçti. Hükümet kaynaklarına dayandırılan ve Alman basınında büyük yankı bulan habere göre, Almanya önümüzdeki yıllarda 35 adet F-35 almayı planlıyor.
F-35‘lerin Alman hava kuvvetlerinin envanterinde bulunan Tornado model savaş uçaklarının yerine geçmesi hedefleniyor. Almanya Savunma Bakanlığı, 1980'den bu yana kullanılan Tornado'ların 2025 ve 2030 arasında kademeli olarak kullanımdan çıkarılacağını açıklamıştı. Alman hükümetinin F-35 kararının, Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısı nedeniyle savunma harcamalarını büyük ölçüde arttırma planı ile ilişkili olduğu da tahmin ediliyor.
Başbakan Olaf Scholz, Alman ordusunun modernizasyonu ve güçlendirilmesi için 100 milyar Euro’luk özel bir fon oluşturacaklarını ve savunma harcamalarının arttırılacağını duyurmuştu. Scholz, yeni nesil savaş uçaklarının başta Fransa olmak üzere Avrupalı ortaklarla üretilmesinin öncelikleri olacağını açıklamıştı. Bu açıdan F-35 kararı Almanya’nın bu bağlamda keskin bir strateji değişikliği anlamına geliyor.
2019’da Almanya ve Fransa arasında, Başbakan Angela Merkel döneminde varılan bir anlaşmayla, iki ülkenin ortak bir şekilde yeni nesil savaş uçakları üretmesi konusunda imzalar atılmış, söz konusu uçağın en geç 2040’da hizmet vermeye başlaması hedeflenmişti. Almanya'nın F-35 almaya karar vermesiyle, Fransa’yla yapılan anlaşmanın tartışmaya açılacağı, F-35'lerin Almanya açısından ortak uçak üretimini gereksiz kılacağı tahmin ediliyor. Almanya’nın filosunda halihazırda 714 savaş uçağı bulunuyor.
Radara takılmama özelliğinin yanı sıra nükleer silah taşıma ve elektronik savaş kabiliyetleriyle dünyanın en modern savaş uçakları arasında yer alan F-35’ler, Türkiye ve ABD arasında gerginliğe neden olan S-400 kriziyle gündeme oturmuştu. Ankara’nın Rusya’dan S-400 füze savunma sistemi ısmarlaması üzerine, dönemin ABD Başkanı Donald Trump, Türkiye’nin sipariş verdiği F-35 savaş uçaklarının Türkiye'ye teslimatını geçici olarak durdurma kararı almıştı. Amerikan askeri uzmanları, S-400’lerin üzerindeki radarların F-35'leri kolaylıkla yakaladığını öne sürüyor.
Erdoğan Scholz görüşmesi
Başbakan Olaf Scholz’un F-35 konusunda ne zaman resmi açıklama yapacağıysa henüz bilinmiyor. Berlin’deki uzmanlar, Scholz’un bugün Ankara’da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile biraraya geleceğini, konunun kapalı kapılar ardındaki görüşmede de ele alınabileceğini tahmin ediyor.
İki liderin görüşme sonrasında ortak basın toplantısı yapması bekleniyor. Alman hükümeti tarafından yapılan açıklamada, Scholz’un öğle saatlerinde Ankara’ya uçacağı, Anıtkabir’i ziyareti ve Erdoğan ile görüşmesinin ardından, iki liderin akşam yemeğinde biraraya gelecekleri ve Alman başbakanın daha sonra Berlin’e geri döneceği bildirildi.
Bir hükümet sözcüsü, iki lider arasındaki görüşmede ağırlıklı olarak Rusya’nın Ukrayna’da başlattığı savaşın durdurulması için atılması gereken adımların ele aldıklarını söylerken Alman hükümetinin, Cumhurbaşkanı Erdoğan ve diğer Türk yetkililerin barış sağlanması konusundaki girişimlerini takdir ettiklerini belirtti ve geçen Perşembe günü Rusya ve Ukrayna Dışişleri Bakanları'nın yaptığı görüşmeye atıfta bulunarak, diplomatik çözüm çabalarına Berlin’in destek vereceğini bildirdi. 8 Aralık 2021 tarihinde göreve başlayan Sosyal Demokrat Partili (SPD) Scholz’un Türkiye’ye başbakan sıfatıyla yapacağı ilk resmi ziyaretin, Almanya’nın Rusya’dan Almanya’ya doğal gaz aktarması planlanan Kuzey Hattı 2 projesini savaş nedeniyle durdurmasından sonra, enerji ihtiyacını gidermek için alternatif arayışı içinde olduğu bir dönemde gerçekleşmesi de dikkat çekti. Erdoğan-Scholz zirvesinde bu konunun ayrı bir parantez kapsamında ele alınacağından yola çıkılıyor.
Geride kalan günlerde çok sayıda Alman siyasetçi, Türkiye'nin Ukrayna krizinde üstlendiği arabuluculuk rolünü öven açıklamalar yapmıştı. Alman basınında çıkan yorumlarda da Türkiye'nin Rusya ve Ukrayna ile kurduğu iyi ilişkiler nedeniyle olası bir arabulucu olarak avantajlı konumda olduğu vurgulanmış, Berlin’in bu gerçeği gözardı etmemesi değerlendirmesi yapılmıştı. Berlin’de yapılan yorumlarda, Scholz’un yarınki ziyaretinin önceden planlı bir ziyaret olmadığına dikkat çekilirken, yaşanan son gelişmeler ve Ankara’nın aldığı diplomatik inisyatifler sonrasında Scholz’un olağandışı bir seyahat kararı aldığı belirtiliyor.
