Dünya gündeminin odağı savaştan kaçan Ukraynalılar’a kaymış olsa da Taleban’ın iktidarı ele geçirmesinden bu yana Afganistan’dan kaçanların sayısı da yüzbinlerle ifade ediliyor.
Araştırma şirketi Gallup’un anketine göre, milyonlarca Afgan fırsat bulmaları halinde ülkeyi terk etmek istediğini söylüyor.
Gallup geçen yıl 9 Ağustos ve 29 Eylül arasında Afganistan’da rastgele örneklemle seçilen 15 yaş ve üstü iki binden fazla kişiyle telefon mülakatı gerçekleştirdi.
Araştırmada bir daha dönmemek üzere, kalıcı olarak ülkelerini terk etmek istediklerini söyleyen Afganlar’ın oranı anketin yapıldığı tarihlerde yüzde 53 olarak belirlendi.
Gallup’un araştırma sonuçlarına dayanarak hazırladığı raporda, Taleban’ın kontrolü ele geçirmesinden bu yana milyonlarca kişinin açlığın eşiğinde olması sebebiyle, bu oranın şu anda daha yüksek olabileceğine dikkat çekildi.
Raporda bir önceki araştırmaya dayanarak, gerçekten ülkeyi terk edenlerin sayısından daha fazla kişini, ülkeyi terk etmek istediğinin bilindiği hatırlatılıyor.
Ancak ülkeden ayrılmak istediğini söyleyen Afganlar’ın oranında görülen yüzde 15’lik yükselişle, bölgede ve Avrupa’da 2015’tekine benzer bir göçmen krizinin yaşanabileceğine ilişkin endişelerin artmasının olası olduğunun altı çiziliyor.
Hangi nüfus grupları ülkeyi terk etmek istiyor?
Afganlar’ın ülkelerinden ayrılma isteğindeki artış hemen hemen bütün nüfus gruplarında açık bir şekilde görülüyor; ancak özellikle Afgan erkekler ve ilköğretim üzerinde eğitime sahip olanlarda bu isteğin daha güçlü olduğu gözlemleniyor.
Araştırmaya göre 2018 ile 2021 yılları arasında ülkeyi terk etmek istediğini belirten Afgan erkeklerin oranı yüzde 35’ten yüzde 56’ya yükseldi. Aynı dönemde ilköğretim üzerinde eğitime sahip olan ve ülkeyi terk etmek istediğini söyleyen Afganlar’ın oranı da yüzde 40’tan yüzde 62’ye çıktı.
Afganistan’dan kadınların göç etme isteğinde daha az bir artış yaşandığı belirtiliyor; ancak bu oranın 2018’de yapılan araştırmada hayli yüksek olduğuna dikkat çekiliyor. Afganistan’ı terk etmek istediğini söyleyen kadınların oranı 2018 yılında yüzde 47’ydi. O dönemki araştırmada bu bir rekordu. Bu oran 2021 yılında yüzde 50.
Araştırmaya göre kentsel bölgelerde yaşayan Afganlar arasında ülkeyi terk etme isteğinde az bir artış yaşanırken; kırsal alanda yaşayanlar arasında ülkeden ayrılmak istediğini söyleyenlerin oranında büyük bir artış gözlendi.
Afganlar hangi ülkelere göç etmek istiyor?
Anket kapsamında Afganlar’a ülkeyi terk etme imkanı olsa hangi ülkeye göç etmeyi tercih edecekleri soruldu. Afganlar’ın tercihleri 2018’den bu yana bir miktar değişim gösterse de Türkiye, Almanya, Kanada ve ABD hala en çok göç etmek istedikleri ülkeler listesinde üst sıralarda yer alıyor.
Gallup anketine katılan Afganlar’ın yüzde 25’i Türkiye’ye, yüzde 15’i Almanya’ya, yüzde 12’si Kanada’ya taşınmak istediklerini söylüyor. Kanada’ya taşınmak istediklerini söyleyenlerin oranı 2018 yılındaki araştırmada yüzde 7’ydi.
Anketin yapıldığı sırada ABD, Afganistan’dan çekilme sürecinde olmasına rağmen, bu ülkeye göç etmek istediklerini söyleyen göçmenlerin oranı yine yüzde 10’da kaldı.
Gallup’un Afganistan araştırma tarihinde bir rekor
Gallup’un iki binden fazla Afgan’la yüz yüze yaptığı mülakat sonucu toplanan verilere dayanan bir diğer araştırmaya göre de katılımcıların yüzde 94’ü hayatlarını “acı çekme seviyesinde kötü” ifadesiyle tanımlıyor.
Bu oran yalnızca Afganistan için bir rekor değil aynı zamanda 2005 yılından bu yana Gallup’un bir ülke için gözlemlediği en yüksek oran.
Ankete katılan dört Afgan’dan üçü yani yüzde 75’i, ailelerinin ihtiyaç duyduğu gıdayı almaya maddi gücünün yetmediğini söylüyor.
10 Afgan’dan altısı yani ankete katılanların yüzde 58’i, ailelerine yeterli barınma imkanı sağlayamadığını belirtiyor.
Afgan erkeklerin çoğu ilk kez kadınlara saygılı davranılmadığı görüşünde
Araştırmaya göre ülkede kadınlara saygılı ve onurlu bir şekilde davranıldığını söyleyen Afganlar’ın oranı Taleban’ın kontrolu ele geçirmesinin ardından rekor bir seviyeye düşerek yüzde 31’e indi.
Gallup’un Afganistan’da yaptığı araştırmaların tarihinde ilk kez ülkedeki erkeklerin çoğunluğu, kadınlara saygılı ve onurlu bir şekilde davranılmadığını düşünüyor.
Ankete göre Afganistan’dan çekilmenin ardından ABD’ye onayın düştüğü de belirtiliyor. Çekilme öncesinde de çok az sayıda Afgan’ın ABD yönetimini onayladığına dikkat çekilen araştırmada, ABD’yi onaylamadığını belirtenlerin oranının yüzde 84 gibi rekor bir seviyeye yükseldiği kaydediliyor.
