15 Temmuz’da Türkiye’yi sarsan darbe girişiminin yankıları sürmeye devam ediyor. Darbe girişimi sonrasında soruşturmalar devam ederken birçok ismin gözaltına alınmasıyla ilgili işlemler devam ediyor.
Kamuoyuna yansıyan görüntülerde rütbeli askerler dahil, darbe girişimine katıldıkları gerekçesiyle tutuklananların, işkenceye maruz kalmış görüntüleri tartışmalara yol açtı.
Uluslararası Af Örgütü Türkiye (Amnesty International) Araştırmacısı Andrew Gardner, gözaltındakilerin gözle görülür biçimde işkenceye maruz kaldığını, bunun kabul edilemez bir durum olduğunu belirtti.
Gardner, Af Örgütü olarak tutuklamaların ve soruşturmaların; hükümetle ilgili farklı düşüncelerini meşru şekilde dile getiren ve muhalefet eden kişilere yönelik bir “cadı avına” dönüşebileceğinden dolayı endişe duyduklarını dile getirdi. Af Örgütü yetkilisi, bu şiddet dolu darbe girişiminden sorumlu kişilerin adaletin karşısına çıkarılması gerektiğini dile getirdi ve bu yapılırken de, asıl sorumluların adil şekilde yargılanmasının, soruşturmanın titizlikle yürütülmesinin gerekliliğine değindi.
Gardner, “Gözaltındaki kişilerin kötü muamele görmesi kabul edilemez. Gözaltına alınan askerlerin bazılarının gözle görülür şekilde yaralanmış olmaları ciddi kaygılara yol açıyor,” dedi.
Darbe girişimi sonrasında gündeme gelen en önemli konulardan biri de, bu eyleme kalkışanlara idam cezasının getirilmesi talebi oldu.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, darbe girişimi sonrasında Kısıklı’daki evinin önünde toplanan vatandaşlara hitaben yaptığı konuşma sırasında, vatandaşların "İdam isteriz!" sloganları karşısında, “Bu konuyu hükümetimiz muhalefetle görüşecek, ‘Halkın talebini yok sayamayız,’” demişti. Ayrıca Erdoğan CNN International’a verdiği röportajda; “Açık bir vatana ihanet suçu var. İdam konusu parlamentoya gelir, parlamento ne karar verirse altına imzamı atarım,” demişti.
Mecliste, darbecilere idam cezasının uygulanması konusunda farklı görüşler söz konusu. İdam cezasına sıcak bakan milletvekillerinin yanısıra idama karşı çıkanlar da var. İdam cezasının gündeme getirilmesi hakkında Gardner, fikirlerini şu sözlerle dile getirdi: “İdam cezasının gündeme gelmesi, hem Türkiye anayasasına hem de uluslararası insan haklarına olan bağlılığa tamamen aykırıdır ve hiçbir durumda adaleti temsil eden bir yaklaşım değildir.”
Ayrıca Gardner, darbe girişimi sonrası başlatılan gözaltı operasyonlarıyla ilgili olarak da şunları söyledi: “Bu gözaltılar sivil toplumu da kapsıyor. Hükümetin uygulamalarından rahatsız olan gazeteciler, sivil toplum temsilcileri ve bu konudaki endişelerini dile getirenler zaten hali hazırda darbe girişimi öncesinde de baskı altındaydı. Onlar için de endişeliyiz.”
Uluslararası Af Örgütü Türkiye Araştırmacısı Andrew Gardner’a göre, gözaltı işlemleri kanıtlara dayanmıyor, kişiler siyasi görüşlerine göre hedef alınıyor: “Cuma günü girişilen darbe girişimi sonrası yetkililer soruşturmayı sürdürüyor olabilir. Ama yine de 6 binden fazla kişinin gözaltına alınmış olması, suçlandıkları konuyla ilgili bilinen açık ve net kanıtlar yerine, bu kişilerin bilinen siyasi görüşleri ya da bağlı oldukları kurumlardan dolayı gözaltına alındıklarına işaret ediyor. Eğer bu kişiler hakkında tanınabilir suç faaliyetinde bulunduklarına dair açık ve net kanıt yoksa serbest bırakılmalılar. Ve gözaltındaki hiçkimse, işkence ve kötü muameleye maruz kalmamalı.”
