Erişilebilirlik

ABD’de Silah Şiddeti: Güvensizlik Tehdit Algısı ve Yasalar


Amerika’da sırf yanlış adrese geldiği, yanlış arabaya bindiği ve yanlış yere aracını park etmeye çalıştığı için son bir haftada 3 kişi kurşunların hedefi oldu. Yaşanan olaylar ülkede bir kez daha silahlanma tartışmasını gündeme getirdi.

Ülkede bireysel silahlanma konusunu körükleyen son olay, ABD’nin North Carolina eyaletinde yaşandı. 6 yaşındaki kız çocuğu Kinsley White, mahallede komşunun bahçesine kaçan basketbol topunu almak için bahçeye girdi.

Evin sahibi 24 yaşındaki Robert Louis Singletary, içerden silahını alıp gelerek küçük kıza ve anne-babasına ateş açmaya başladı. Kurşun 6 yaşındaki Kinsley White’ın sol yanağını sıyırdı.

Olaydan iki gün sonra Florida’da yakalanan ve sabıkalı olduğu belirtilen Singletary Cuma günü mahkemede hakim karşısına çıktı.

Singletary birinci derece cinayet teşebbüsü, öldürücü silahla öldürme niyetiyle saldırıda bulunmak ve suç işleme amaçlı ateşli silah bulundurmakla suçlanıyor.

6 yaşındaki Kinsley White hastanedeki tedavisinin ardından taburcu edildi. Olay sırasında kızını kurtarmaya çalışırken sırtından vurulan baba Jamie White’ın durumu ciddi. Karaciğerinde hasar olduğu belirtiliyor. Anne Ashley Hilderbrand ise dirseğinden hafif yaralandı.

Yanlış evin ziline bastı

Missouri eyaletinde kardeşlerini almak için yanlış adrese giderek kapıyı çalan 16 yaşındaki siyah öğrenci Ralph Yarl, 84 yaşındaki beyaz Lester tarafından vurularak yaralandı.

Lester polise verdiği ifadede birisinin evine girmeye çalıştığını düşündüğünü, kendisini savunamayacağından korktuğunu ve o nedenle ateş açtığını söyledi.

Çarşamba günü hakim karşısına çıkan Lester birinci derece saldırıyla suçlanıyor. Suçunu kabul etmeyen 84 yaşındaki LEster kefaletle serbest kaldı, silah ruhsatını ve pasaportunu teslim etmesi istendi, eyalet dışına çıkması yasaklandı.

16 yaşındaki Yarl evde iyileşme sürecinde. Bass klarnet çalan Ralph Yarl yaralanması sebebiyle bir yarışmada çalamayacak. Beyaz Saray kendisine bir davet gönderdi.

Yanlış yola girdi, vurularak öldü

Bu hafta içinde New York kırsalında da benzer bir olay yaşandı. Cumartesi gecesi arkadaşlarının evini arayan iki genç kadın cep telefonları iyi çekmeyince arkadaşlarının sandıkları bir garaj yoluna girdi.

Yanlış yere girdiklerini anlayınca araçla geri geri gitmeye başladılar; ancak o sırada 65 yaşındaki evin sahibi ateş açmaya başladı. 20 yaşındaki Kaylin Gillis hayatını kaybetti.

Kevin Monahan ikinci derece cinayetle suçlanıyor ve suçlu bulunması halinde 15 yıl ila ömür boyu hapis cezası arasında bir ceza alabilir.

Kaylin Gillis’in cenazesi için GoFundMe üzerinden başlatılan kampanyada 135 bin dolar toplandı.

Yanlış arabaya bindi, vuruldu

Teksas eyaletinde geçtiğimiz Salı gecesi amigo takımı üyesi iki genç market çıkışı otoparktaki arabalarına binecekti. Heather Roth arkadaşının sandığı bir arabaya bindi; ancak bir adamın aracın içinde olduğunu anlayınca hemen indi.

Aracın 25 yaşındaki sahibi Pedro Rodriguez genç kızlar araçlarına bindikten sonra onlara yaklaştı. Heather Roth özür dilemek için camını açtı ancak Pedro Rodriguez ateş açtı.

Heather’ın arkadaşı Payton Washington sırtından ve bacağından vuruldu. Helikopterle hastaneye götürülen genç kızın durumunun kritik olduğu belirtiliyor.

“Amerika’da pandemi sırasında 60 milyon silah alındı”

ABD’de bir hafta içinde yaşanan bu saldırılar ülkenin kronik sorunu haline gelen silahlanma konusuna ilişkin tartışmayı hararetlendirdi.

Bireysel silahlanmaya ilişkin verileri değerlendiren The Trace adlı kar amacı gütmeyen kuruluşun araştırmasına göre, Amerikalılar pandemi sırasında 60 milyon silah satın aldı.

Bu verilere göre ABD’de 2020-2022 arasında her beş evden birinde yeni silah alındı.

Farklı bir eğilim

Uzmanlara göre ülkede son yıllarda bireysel silahlanma konusunda farklı bir eğilim dikkat çekiyor.

The Hill internet sitesinde konuya ilişkin bugün yayımlanan habere göre, Chicago Üniversitesi’ndeki NORC araştırma merkezinden John Roman, “Alınan silahlar yılda iki kez sakladığınız yerden çıkarıp da avlanmaya gittiğiniz tüfekler değil. Yatağınızın kenarında tuttuğunuz veya üzerinizde taşıdığınız tabanca veya yarı otomatik silah” diyor.

Araştırma şirketi NORC’un yaptığı bir ankete göre, Amerika’da 2020 ve 2022 Mart arasında hanelerin yüzde 18’i silah satın aldı. Amerikalılar’ın yüzde 5’i de ilk kez pandemi sırasında silah aldıklarını söylüyor.

Araştırmalara göre çoğu kişi silahı kendisini ya da ailesini evlerine izinsiz girilmesi ihtimaline karşı korumak için satın aldığını belirtiyor.

Ancak uzmanlara göre bu durum, pandemi sırasında alınan silahların çoğunun neden halihazırda silah sahibi olan kişiler tarafından alındığını açıklamıyor.

ABD’de 2021 yılında toplam 48 bin 830 silahlı şiddet bağlantılı cinayet ve intihar vakası yaşandı.

Gun Violance Archive’ın araştırmasında da, 2022 yılında ülkede 646 toplu silahlı saldırı düzenlendiği belirtiliyor.

“Küçük hatalar, büyük korku ve ateş”

Associated Press’in ABD’de silahlanma ve silah şiddeti konusunda son olaylardan yola çıkarak hazırlanan haberin başlığı dikkat çekici. “Amerika’da güvensizlik: Küçük hatalar, büyük korku ve ateş.”

Haberde silah şiddetindeki artışta, insanların birbirine duyduğu güvende azalma ve tehdit algısı gibi faktörlerin oynadığı rol irdeleniyor.

Haberde atıfta bulunulan bir araştırmaya göre, 1970’lerde ABD’lilerin yarısı çoğu insanın güvenilir olduğunu düşünürken, bu oran 2020 yılına gelindiğinde üçte bire düşüyor.

Uzmanlar bu güvensizlik ve tehdit algısının, yasalarla ilgili kafa karışıklığı, silaha kolay erişim, ateşli silah kullanımında eğitim sorunu ve kimi zaman da doğrudan ırkçılık gibi faktörlerle birleştiğinde, silah şiddeti sarmalına yol açtığı görüşünü dile getiriyor.

Stand-your-ground yasaları

Haberde ABD’de bazı eyaletlerde yürürlükte olan ve kişinin tehdit altında kendisini savunma hakkının kapsamını genişleten stand-your ground adı verilen yasalara değiniliyor.

Amerika’da son 25 yılda yaygınlaşan ve silaha başvuran kişilerin savunmalarını dayandırdıkları bu yasaların silah şiddetini arttırmış olabileceği görüşüne yer veriliyor.

Tıp dergisi JAMA Network Open’da 2022’de yayımlanan bir araştırmada, ABD’de bu yasaların yürürlükte olduğu eyaletlerde her ay yaşanan cinayet oranlarının yüzde 8 ve yüzde 11 arasında arttığı belirtiliyor.

AP’ye konuşan Texas Tech University Hukuk Fakültesi’nden Geoffrey Corn, bu yasaların kamuoyu tarafından önemli ölçüde yanlış anlaşıldığı görüşünü dile getiriyor.

XS
SM
MD
LG