Amerika Başkanı Donald Trump, gazeteci Cemal Kaşıkçı cinayetindeki sorumluluğuna rağmen Suudi Arabistan’ı dışlamanın kötü bir hata olacağını savundu.
Trump, insan haklarına dair herhangi bir kaygının, Amerika’nın ulusal güvenlik ve ekonomik çıkarlarından daha ağır basmadığını söyledi.
Trump gazetecilere yaptığı açıklamada, “Suudi Arabistan'la yola devam ediyoruz” dedi. Amerika Başkanı, Suudi Arabistan ve Amerika’nın İran’a karşı ortak duruşu ve Suudilerin Amerika’ya verdiği milyarlarca dolarlık askeri ekipman, silah siparişi ve bunun yarattığı istihdama atıfta bulundu.
Şükran günü tatili nedeniyle Beyaz Saray’daki törende gazetecilerle biraraya gelen Trump, Rusya ve Çin’inse aynı tavizlere sahip olmayacağını belirtti.
Eğer Amerika-Suudi Arabistan ilişkileri bozulursa petrol fiyatlarının yükseleceğini söyleyen Trump, “Petrol fiyatlarını aşağıda tutacağız” dedi.
Trump, “Suudi Arabistan konusunda akılsızca davranıp dünya ekonomisini ve ülkemizin ekonomisini yok etmeyeceğim” diye konuştu.
''Selman belki yaptı belki de yapmadı''
Trump, CIA’in Suudi Veliaht Prens Muhammed bin Selman’ın gazeteci Cemal Kaşıkçı cinayetinin talimatını bizzat verdiği ya da cinayetten haberdar olduğu şeklindeki raporuyla ilgili sorulara da yanıt verdi. Trump, “Belki yaptı, belki de yapmadı” dedi. CIA’in raporuyla ilgili olarak da “Kesin, net olan bir şey yok” diye konuştu.
Başkan Trump söz konusu cinayetle ilgili Suudilere ceza vermeme kararının, kendi kişisel iş ilişkileriyle de alakalı olduğu yorumlarını ise reddetti.
Trump, “Suudilerle iş yapmıyorum. Suudi Arabistan’dan para kazanmıyorum. Başkan olmak beni ciddi bir servetten kazanmaktan mahrum bırakıyor” diye konuştu.
Sabah saatlerinde Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada da Başkan Trump’ın bazı Kongre üyelerinin siyasi ya da farklı nedenlerle Suudi Arabistan’a yaptırımlar uygulanmasını istemelerini anladığını ve “Kendileri istediklerini yapmakta serbestler” dediği belirtildi.
Trump, “Amerika’nın güvenliği konusuna kesin şekilde uygunlarsa bana sunulan önerileri değerlendirmeye alacağım” diye konuştu.
Ancak Senato Dış İlişkiler Komisyonu Başkanı Cumhuriyetçi Bob Corker ve Demokrat Bob Menendez, Başkan Trump’a gönderdikleri mektupta bazı hatırlatmalarda bulundular. Corker ve Mendez Trump’a Amerika yasalarına göre başkanın, veliaht prensin Kaşıkçı’nın öldürüldüğü talimatını verip vermediğini soruşturması gerektiğini hatırlattılar.
Küresel Magnitsky İnsan Hakları Sorumluluk Yasası’na göre Amerika Başkanı’nın yabancı bir hükümetin insan hakları konusunda ihlali olup olmadığını belirlemesi gerekiyor.
Söz konusu yasa 2009 yılında Rus Sergei Magnitsky’nin Rus yetkilileri vergi kaçakçılığıyla suçladıktan sonra Rusya’da bir hapishanede dövülerek öldürülmesi sonrasında hazırlanmıştı.
Senatör Bob Corker Twitter’dan yayınladığı mesajında, “Bir gün gelip Beyaz Saray’ın Suudi Veliaht Prens’in halkla ilişkiler şirketi gibi davranacağı asla aklıma gelmezdi” diye yazdı.
Öldürülen Suudi asıllı gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın yazılarını kaleme aldığı Washington Post gazetesindeki editörü Karen Attiah da Trump açıklamalarıyla ilgili bir değerlendirme yaptı. Attiah, “Kendi istihbarat kurumlarını takmama ve yalanlarla dolu bir açıklama. Bu ayrıca rejimi eleştiren Suudilerin hayatlarının ne kadar önemsiz olduğunu gösteriyor. Gördüğümüz en alt seviye artık bu” ifadelerini kullandı.
Amerika istihbarat camiasından tepkiler
Amerika istihbarat kurumlarından emekli olan kişiler de Başkan’ın istihbarat raporlarıyla ilgili açıklamalarından duydukları rahatsızlığı dile getiriyorlar.
Trump’la daha önce defalarca ters düşen eski CIA Başkanı John Brennan da Twitter’dan yaptığı açıklamada Başkan’ın tavrına tepki gösterdi ve şimdi artık Kaşıkçı cinayetiyle ilgili bulguları değerlendirmek ve adım atma görevinin Kongre’ye kaldığı yorumunu yaptı.
Brennan, “Suudi Arabistan’da Veliaht Prens de dahil hiç kimse bu korkunç cinayetin sorumluluğundan kaçamamalı” dedi.
Eski CIA çalışanı Ned Price, da Başkan Trump’ın açıklamalarıyla ilgili değerlendirmesinde, “Bu ihanetin ardından nasıl olacak da istihbarat örgütlerinin başındaki kişiler hizmet vermeye devam edebilecekler?” yorumunu yaptı.
Suudi savcı da başlattığı soruşturmada Veliaht Prens, soruşturma kapsamının dışında tutmuş buna karşın olayla ilgili 21 kişinin gözaltına alındığını, 11 kişi hakkında iddianame hazırlandığını, 5 kişi hakkında da idam cezasını istendiğini açıklamıştı.
Türk yetkililer de Kaşıkçı’nın işkence sonucu öldürüldüğünü ve cesedinin ortadan kaldırıldığı sonucuna vardıklarını açıkladı.
