Obama yönetiminin Türkiye’yi IŞİD’in milyonlarca dolarlık kaçak petrol gelirini kesme konusunda ikna etmeye çalıştığı ancak başarılı olamadığı bildiriliyor.
“New York Times” gazetesinin haberine göre Batılı istihbarat görevlileri IŞİD’in Irak’tan Türkiye’nin güney bölgelerine petrol sevkiyatı yaptığını saptadıklarını açıkladı.
Üs düzeyde bir yetkili, Cuma günü Pentagon'da bu konudaki yoğun tartışmalar olmasına rağmen Amerikan kuvvetlerinin şu ana kadar petrol tankerlerine saldırmadığını, ancak bunun bir seçenek olarak masada durduğunu söyledi.
Obama yönetimi sınırlarından kaçak petrol sevki ve yabancı militan girişini kontrol gücü bulunmadığında ısrar eden Türkiye’yi resmen eleştirmekten kaçınıyor.
Başkan Obama’nın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile yaptığı son görüşmeyi ”hassas” olarak niteleyen bir üst düzey yetkili, IŞİD ile mücadeleye her ülkenin kendisinin karar vereceğini söyledi.
Ancak kapalı kapılar ardında IŞİD’in operasyonlarını finanse etmek için büyük para toplama yeteneği yoğun tartışmalara neden oluyor. Türkiye’nin kaçak petrol ticaretini önlemeye yardımcı olmaması, Obama yönetiminin koalisyon kurma ve IŞİD’in mali kaynaklarını kurutma çabalarının güçlüğünü gösteriyor.
Uzmanlar IŞİD’in Irak ve Suriye’den yaptığı kaçak petrol sevkiyatını günde 1 ila 2 milyon dolar tahmin ediyor ediyor. Bu, küresel petrol piyasasında bir damla olmakla birlikte bir terör örgütü için büyük gelir oluşturuyor.
Washington'daki düşünce kuruluşlarından Heritage Vakfı Ortadoğu uzmanı James Phillips, IŞİD'i güçlendiren finans denkleminde petrolün en önemli gelir kaynağı olduğuna dikkati çekiyor. Irak'ta IŞİD'in kontrolundaki bölgede günde 25 ile 40 bin varil petrol çıkarılıyor.
James Phillips, Türk yetkililerin sınırdaki kaçakçılığa göz yumduğunu, önlemek için girişimde bulunmadığını belirtiyor ve bunun nedenini şöyle açıklıyor: "Karaborsada satılan düşük fiyatlı petrolden onlar da yararlanıyor. Eminim ki çok sayıda Türk bundan kazanç sağlıyor, bunlar arasında hükümet yetkililerinin bulunması da mümkün." Phillips, Birleşmiş Milletler'in yaptırımlarına rağmen Türkiye'nin Irak sınırının hiçbir zaman kapatılmadığını belirterek, "ve hiçbir zaman da kapatılmayacak" diyor.
Brookings Enstitüsü Doha Merkezi'ndeki misafir uzman ve Irak Enerji Enstitüsü Başkanı Luay el-Katip, bu petrolden sağlanan gelirin IŞİD'e karaborsada 1 milyon 200 milyon dolar kazandırdığını söylüyor. Bazı tahminlere göre IŞİD'in karaborsada petrolden kazancı günde 2 milyon dalara kadar çıkıyor. Ancak Amerikalı yetkililer rakamın bu kadar büyük olduğuna inanmıyor. Katip, "Türkiye bu karaborsa pazarının parçası haline geliyor ve IŞİD Türkiye'nin güney koridorunu oluşturuyor" diyor.
Washington'daki Uluslararası ve Stratejik Araştırmalar Merkezi (CSIS) üst düzey danışmanlarından Juan Zarate'ye göre, 'Türkiye bir çok açıdan bi koalisyon denkleminde 'çılgın kart'." Bir NATO üyesi olmasına rağmen uzmana göre Türkiye, Türkiye'nin IŞİD konusunda ABD'ye destek vermekten kaçınması ciddi bir hayal kırıklığına yolaçmış durumda ve IŞİD'i yenme konusunda bu ciddi bir tehlike ve zayıflık yaratıyor.
Türkiye Suudi Arabistan’daki toplantıda bölge ülkelerinin IŞİD ile mücadele taahhüdünde bulundukları ortak bildiriyi imzalamaktan kaçındı.
Gazeteye göre Türk yetkililer Amerikalı meslektaşlarına Irak’ta 49 Türk diplomat rehin tutulurken IŞİD’e karşı resmen karşı tavır alma riskine giremeyeceklerini söyledi.
Buna rağmen Obama yönetimi yetkilileri Türkiye’nin çalışırsa IŞİD’e nakit para akışını büyük ölçüde kesebileceğine inandıklarını söylüyor.
Üst düzeyde bir yetkili Cumartesi günü “Kaynaklarınızı ve saldırı gücünüzü seferber ederseniz bir kaçakçılık operasyonunu tümüyle ortadan kaldıramazsanız ama büyük ölçüde sekteye uğratırsınız” şeklinde konuştu.
Bir başka yetkili de kaçak petrol ve sınır güvenliği konusunu Erdoğan ve Türk yetkililerle önümüzdeki günlerde görüşmeye devam edeceklerini açıkladı.
