Kongre üyeleri haftaya işbaşı yaptıklarında zorlu bir mesele onları bekliyor olacak. Florida’da bir liseye düzenlenen saldırı sonrası, silahlı şiddete karşı oluşan kamuoyu baskısı, Kongre’de de kendini hissettirecek. ABD’nin yasama organı silahlanma kontroluna karşı yıllardır harekete geçmedi.
14’ü öğrenci 17 kişinin ölümüyle sonuçlanan katliam sonrası Başkan Donald Trump da çelişkili mesajlar verdi. Saldırının ertesi günü kurbanların aileleri ve sınıf arkadaşlarına, bu saldırıları önleyinceye kadar durmayacakları sözü verirken, Ulusal Silah Birliği NRA’i Twitter’dan övdü.
Öğrenciler ise ülkenin dört bir yanında örgütlenerek, silah yasalarında değişiklik taleplerini siyasetçilere ve nüfuz sahibi kişilere duyuruyor. Kamuoyu yoklamaları yeni bir silah yasasına desteğin arttığını gösteriyor.
Virginia Üniversitesi Siyaset Merkezi’nden Larry Sabato’ya göre değişim bir şekilde başladı; ancak ilk aşamada sadece ateşli silah alımlarında geçmiş taraması yapılmasının yayılması gibi sınırlı reformların yasalaşması mümkün.
Sabato, “Bu öğrencilerin bir numaralı hedefi, saldırı silahlarının yasaklanması. Ama bunu yapamazsınız. Başkan Trump’ın, Kongre’deki Cumhuriyetçilerin, Ulusal Silah Birliği ile ters düşmesini bekleyemezsiniz. Böyle bir şey olamaz” diyor.
Yakın tarih de Sabato’nun bu görüşlerini doğrular nitelikte. Kongre ateşli silahlara yönelik dikkat çekici son sınırlamayı 1994’te yaptı. Federal hükümet 24 yıl önce, yarı otomatik silahları yasadışı ilan etti ve hüküm giymiş suçlular gibi bazı kişilerin silah sahibi olmasını yasakladı.
Saldırı silahları yasağı 2004’te kalktı. ABD tarihinin en kanlı 10 saldırısının yedisi de 2004’ten sonra düzenlendi. 2007’de 32 kişinin öldürüldüğü Virginia Teknik Üniversitesi saldırısı, 2012’de 26 kişinin öldürüldüğü ilkokul saldırısı, 2016’da 50 kişinin öldürüldüğü Orlando gece kulübü saldırısı ve 2017’de 59 kişinin yaşamını yitirdiği Las Vegas saldırısı, bunlardan bazıları.
Tüm bu saldırıların ardından silah kontrolü savunucuları ve kurbanların aileleri, Washington’dan bir eylem planı çağrısı yaptı. Kongre sessiz anmalar, saygı duruşları yaptı ama silahlanmaya sınırlama getirmedi.
20’si çocuk 26 kişinin öldüğü ilkokul saldırısı sonrası yaralarını sarmaya çalışan ABD’de 2013 başında bir girişim oldu. Senato, saldırı silahları yasasını yeniden ele alan ve sabıka kaydı kontrolunu genişleten bir tasarıyı gündemine aldı.
Ancak tasarı, Senato’da gerekli beşte üçlük desteği bulamadı. Kongre’nin bundan sonraki dikkat çekici tek faaliyeti ise geçen yıldı. O da Obama yönetiminin federal yetkililere, silah satışı için geçmiş taramasında sabıka kaydı dışında akıl hastalıklarını belirleme yetkisi veren düzenlemeyi engellemek oldu.
Her saldırı sonrası artan kamu öfkesinin zamanla söndüğünü söyleyen Larry Sabato ise Ulusal Silah Birliği NRA’in bu konuları erteleme konusunda işinin ehli olduğuna dikkat çekiyor ve ekliyor: “Böyle bir yasa düzenlemesinin Başkan’ın masasına kadar gelmesi çok uzun bir süreç.”
NRA Başkan Yardımcısı Wayne Lapierre, silahlanma özgürlüğünü güvence altına alan anayasal hakkı ortadan kaldırmaya yönelik çabalara tepki gösterdi.
LaPierre ayrıca, birliğin okulları daha güvenli yerler haline getirme amaçlı teklifini de tekrarladı. Öğretmenlerin ve idarecilerin silahlandırılmasını savunan LaPierre, “Şeytan aramızda dolaşıyor. Okullarımızı güçlendirmez ve çocuklarımızı korumazsak, tanrı yardımcımız olsun” dedi.
Başkan Trump, Adalet Bakanlığı’ndan yarı otomatik silahlara tam otomatik özellikler sağlayan ekipmanların yasaklanmasıyla ilgili düzenleme hazırlama emri verdi. Trump ayrıca, NRA’inki dahil başka tekliflere açık olduğunu da belirtti.
Federal ve yerel yetkililerle görüşmelerini sürdüren ABD Başkanı, öğretmenlere gizli silah taşıma yetkisi verilmesi önerisini yineledi. Trump, “Öğretmenlerin silah sahibi olmasını istemiyorum. Ancak aralarında silahlara ilgisi olan varsa böyle bir izin verilmesi ve okul binasında silahlı bir öğretmenin olduğunun bilinmesi caydırıcı olur” dedi.
Silah eğitimi alan öğretmenlere ikramiye verilmesini de dile getiren Trump, “silahtan arındırılmış bölgeler”e ise saldırganlar için çekici olacağı gerekçesiyle karşı çıktı. Trump’ın karşı çıktığı bir konu da, çocuklara ağır gelebileceği gerekçesiyle okullarda aktif silahlı saldırgan tatbikatları yapılması.
Trump, Ulusal Silah Birliği yetkililerini ise “yurtsever ve iyi insanlar” olarak tanımlayarak, “İnsanlar onları suçluyor ama NRA bir şeyler için harekete geçmeye hazır” dedi.
Öte yandan aralarında Cumhuriyetçilerin de bulunduğu bazı Senatörler gelecek hafta yenilenmiş bir silah tasarısı için bastıracaklarını açıkladı.
Cumhuriyetçi Senatör Pat Toomey, geçmiş ve sabıka kontrolleri için tekrar bir tasarı sunacak. Cumhuriyetçi Jeff Flake de Demokrat Dianne Feinstein ile birlikte yarı otomatik silah alma yaşını 18’den 21’e çekecek bir tasarı üzerinde çalışıyor.
