ABD askerlerinin hayatını kaybettiği saldırıdan İran’ın desteklediği grupları sorumlu tutan Biden yönetimi seçenekleri değerlendiriyor. ABD Başkanı Biden nasıl bir karşılık verileceği konusunda bir karar verdiğini söyledi; ancak ayrıntı vermedi.
VOA Türkçe’ye konuşan eski CENTCOM komutanı General Kenneth McKenzie, “Eğer biz bu tutumu tolere etmeyeceğimizi bildirecek kadar güçlü şekilde hareket etme cesaretini gösterirsek, İranlılar caydırılabilir ve militan grupları dizginleyebilir” diyor.
Amerikalı askeri yetkililere göre, Ortadoğu’daki ABD askerleri, İsrail ve Hamas arasındaki savaşın patlak verdiği Ekim ayından bu yana en az 165 saldırının hedefi oldu.
Ürdün’de Suriye sınırına yakın üsse yönelik, 3 ABD askerinin hayatını kaybettiği saldırının ardından Beyaz Saray daha güçlü bir karşılık verme baskısıyla karşı karşıya.
Biden: “Bu kişilere silah sağladığı için İran’ı sorumlu tutuyorum”
Başkan Biden bu bölgede faaliyet gösteren milis gruplara silah ve eğitim desteği verdiği için saldırıdan İran’ı sorumlu tuttuğunu söyledi. İranlı yetkililerse saldırının arkasında olmadıklarını iddia ediyor.
ABD Başkanı Biden Salı günü Florida’ya hareket etmeden önce saldırıya nasıl bir karşılık verileceği konusunda bir karar verip vermediğine ilişkin soruya “evet” yanıtını verdi. Ancak bunun önceki karşılıklardan nasıl farklı olabileceği konusunda ayrıntı paylaşmadı.
İran’ı sorumlu tutup tutmadığı yönündeki soruya, “Bunu yapan kişilere silahları onların sağlaması bakımından onları sorumlu tutuyorum” ifadelerini kullandı.
Saldırının İran’la doğrudan bağlantısının kurulup kurulmadığına ise “Bunu tartışacağız” yanıtını verdi. Başkan Biden, Ortadoğu’da daha geniş bir savaş istemediklerinin bir kez daha altını çizdi.
“Aşamalı ve birden fazla adımı kapsayan bir yaklaşım”
Başkan Biden’ın uçağında Florida yolunda gazetecilerin konuya ilişkin sorularını yanıtlayan Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Stratejik İletişim Koordinatörü John Kirby, “Burada yönlendirici ilke, bu grupların üslerimizdeki askerlerimize karşı kullanmak üzere sahip oldukları türden kabiliyetleri azaltmak. Bu, onların İran Devrim Muhafızları içindeki destekçilerine, bu saldırıların kabul edilebilir olmadığına ilişkin güçlü bir sinyal gönderiyor” dedi.
Kirby, “Uygun şekilde karşılık vereceğimizi bekleyebilirsiniz. Burada aşamalı bir yaklaşım görmeniz olası. Tek bir adım değil, muhtemelen birden fazla adım” diye konuştu.
Eski CENTCOM Komutanı: “Vereceğimiz yanıtın yalnızca Suriye ve Irak’la sınırlı tutmamız gerektiğini düşünmüyorum”
ABD ordusu şimdiye kadar Ortadoğu’daki bu saldırılara verdiği karşılıklarda, İran’ın desteklediği gruplara ait silah depolarını hedef almıştı.
Yemen’deki Husiler’in Kızıldeniz’de uluslararası deniz taşımacılığını hedef alan saldırılarının ardından da İngiltere ile birlikte verilen karşılıkta, Husiler’e ait yer altında bir depo ve füze kapasitesinin hedef alındığı belirtilmişti.
ABD’nin Suriye-Ürdün sınırında 3 askerinin ölümü ve 34 askerinin yaralanmasıyla sonuçlanan son saldırıya verebileceği olası karşılıkları ve seçenekleri VOA Türkçe’ye değerlendiren eski ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı (CENTCOM) Komutanı Emekli General Kenneth McKenzie, “Davranışı değiştirmek istiyorsak, başka seçeneklere bakmamız gerekir’’ diyerek, şimdiye kadar atılan adımların caydırıcılığı sağlayamadığı ve misilleme harekatlarda İran ve bu gruplar için daha önemli yerlerin hedef alınması gerektiği görüşünü paylaştı.
2019 ile 2022 yılları arasında CENTCOM’un başında bulunan McKenzie, nasıl bir karşılık verileceği kararının başkana ait olduğunu söylemekle birlikte, “Vereceğimiz yanıtın yalnızca Suriye ve Irak’la sınırlı tutmamız gerektiğini düşünmüyorum” dedi.
İsrail ve Hamas arasında savaşın başladığı Ekim ayından bu yana bölgede yükselen gerilimi sınırlı tutma çabası içinde olan Biden yönetimi, artan saldırılara karşılık verirken savaşta yeni bir cephe açılmaması için hassas bir denge arayışında.
“Bu tutumu tolere etmeyeceğimizi bildirecek kadar güçlü şekilde hareket etme cesaretini gösterirsek, İranlılar caydırılabilir”
İran’ın amacının ABD’yi bölgeden çıkmaya zorlama amacını taşıdığını söyleyen eski CENTCOM Komutanı McKenzie, İsrail ve Hamas arasındaki savaş ve İran’ın bu amaçla yaptıkları arasında bir ayrım gözetilmesi gerektiğini düşünüyor.
ABD’yi bölgeden çıkarma arzusunun, Tahran'ın Gazze’deki savaş başlamadan önce de stratejik bir önceliği olduğunu ve bunun savaş sonrasında da devam edeceğini belirten McKenzie, “Eğer biz onlara bu devam eden tutumu tolere etmeyeceğimizi bildirecek kadar güçlü şekilde hareket etme cesaretini gösterirsek, İranlılar caydırılabilir ve militan grupları dizginleyebilir” diyor.
ABD Savunma Bakanlığı sözcü yardımcısı Sabrina Singh Pazartesi günü düzenlenen basın toplantısında, insansız hava aracıyla düzenlenen son saldırının Irak’ta İran destekli Kataib Hizbullah’ın (Hizbulllah Tugayları) izlerini taşıdığını söylemişti.
ABD bölgedeki askeri varlığını daha da güçlendirebilir mi?
Saldırı aynı zamanda Irak ve ABD arasında Irak’taki koalisyon ve ABD’nin askeri varlığının geleceğinin tartışılacağı çalışma grubu oluşturma kararı aldığı bir döneme rastladı.
ABD’nin Irak’ta 2500, Suriye’de 900 askeri bulunuyor. Bahreyn’de 9 bin, Kuveyt’te 13 bin, Katar’da da 8 bin askeri görev yapıyor. Ürdün, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri’nde de ABD askerinin olduğu biliniyor.
Peki son saldırılar ABD’nin bölgedeki askeri varlığını artırmasına yol açabilir mi?
İran Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani, 2020 yılında Irak’ta ABD’nin düzenlediği harekatta öldürüldüğünde CENTCOM Komutanı olan McKenzie, Irak Meclisi’nin bu harekattan sonra da ABD askerlerinin Irak’tan çıkması için bir karar kabul ettiğini hatırlattı.
Irak’ta ABD’nin askeri varlığının geleceğine Irak hükümetiyle ortak bir şekilde istişare edileceğini söyleyen McKenzie, “Faydalı bir mekanizma çünkü her iki ülkenin haklarına saygı gösteriyor. Irak’ın ülkedeki ABD varlığından yarar sağladığını anladığına inanıyorum. Önümüzdeki süreçte bu düzenlenecektir ancak bunun doğal olarak ciddi bir çekilme anlamına geldiğini düşünmüyorum” ifadelerini kullandı.
Forum