Avrupa Birliği küresel altyapıyı kuvvetlendirmek amacıyla 340 milyar dolarlık bir kaynak açıkladı. Uzmanlar bu adımın Çin’in bu yöndeki uluslararası girişimlerine rakip olmayı amaçladığını söylüyor.
Avrupa Birliği, Küresel Geçit Fonu olarak nitelediği kaynağın yüksek kalitede altyapı inşasına milyarlarca dolar sağlayacağını bildiriyor. Fon, fiber optik kablolar, yeni yollar, demiryolu projeleri ve yenilenebilir enerji için harcanacak. Özellikle de gelişmekte olan ülkeler için kullanılacak.
AB Komisyon Başkanı Ursula von der Leyen, “Örneğin temiz hidrojene yapacağımız yatırımı düşünün. Yenilenebilir enerjiye sahip dost ülkeler var. Hidrojen üretimi için rüzgar ve güneşi düşünün, bu hepimizin çıkarına ya da iki kıtayı birbirine bağlayan su altı kabloyu düşünün. Bunlar hepimizi ilgilendiren konular” şeklinde konuştu.
340 milyar dolarlık kaynak 2027’ye kadar bağıştan çok kredi şeklinde verilecek. Amaç yeteri kadar sağlık hizmeti yaratmak ve eğitime yatırım yapmak.
Ursula von der Leyen, “Demokratik, değer odaklı yaklaşımın en önemli sorunlara çözüm olabileceğini göstermek istiyoruz” diyor.
Uzmanlar bunun ayrıca jeopolitikle ilgili olduğunu da söylüyor.
Uluslararası siyaset profesörü Jonathan Holslag, “Temel amaç Çin’in girişimlerine, Çin’in yeni İpek Yolu girişimine yanıt vermek. Birçok Avrupa şirketi Çinli rakipleriyle yarış içinde. Ayrıca bazı ülkelerin Çin’in yörüngesine girdiğini görüyorlar” şeklinde konuşuyor.
Peki Avrupa’nın 340 milyar doları Çin’le rekabet için yeterli mi?
Jonathan Holslag, “Çin’in bugün denizaşırı krediler ve alacaklarında toplamda 1,5 trilyon dolarlık bir portföyü var” diyor.
Çin’in mali gücü geçtiğimiz günlerde Laos’ta şovdaydı. Vietnam 5,9 milyar dolarlık 1000 km uzunluğunda Çin’in Kunming bölgesiyle bağlantıyı sağlayan demiryolunu hizmete açtı. Projenin yüzde 60’ı Çin devlet kredileriyle karşılandı. Bazı uzmanlara göre Çin’den borç almanın riski tehlikeli sayılabilecek oranda büyük.
Güneydoğu Asya siyasetı uzmanı Greg Raymond, “Corona durumu demiryolundan para elde etmek için iyi bir yol değil ve bu daha fazla borç, daha az gelir ve daha az ihracat anlamına geliyor. Laos’taki ekonomik duruma baktığımda aldıkları ekonomik kararlar nedeniyle Çin’in yörüngesine daha fazla kaymakta olduklarını görüyorum” diyor.
Çin Avrupa’ya da yatırım yapıyor. Yunanistan’daki Pire limanını almak ve Balkan devletleri arasında ulaşımı finanse etmek de buna dahil. Pekin’in Avrupa’ya doğru ilerlemesini izleyen Avrupa Birliği şimdi alternatif öneriyor.
Avrupa, Küresel Geçit’in G-7’nin Build Back Better World olarak nitelenen ve Başkan Joe Biden tarafından Haziran ayındaki G-7 zirvesinde başlatılan altyapı kaynağıyla birlikte uygulanabileceğini savunuyor.
Jonathan Holslag, “Gelişmekte olan ülkelerin Avrupa kredilerine tutumunu görmemiz gerek. Sanırım farklı bağışçıları birbirlerine düşürecekler” şeklinde konuşuyor.
Çin, Avrupa’nın planlarına doğrudan yanıt vermiş değil. Bu ay başında Pekin, küresel altyapı konusunda birçok işbirliği potansiyeli olduğunu açıklamıştı.
