İngiltere'nin Avrupa Birliği'nden çıkmasını destekleyenler, Brexit'in nihayet hayata geçmesini kutlamaya devam ediyor. İngiltere'nin Avrupa Birliği'nden çıkması için 27 yıldan uzun süredir kampanya yürüten Brexit Partisi lideri Nigel Farage, ”Kendi kendini yöneten, bağımsız ve normal bir ülke olmaya dönüyoruz. Popülizm zafer kazandı” dedi.
Brexit'i ”popülizmin küreselliğe karşı elde ettiği zafer” olarak tanımlayan Farage, ”Popülizmden hiç hazzetmeyebilirsiniz, ama size komik bir şey söyleyeyim mi? Popülizm çok popüler oldu” ifadesini kullandı.
Avrupa Birliği ülkelerinde yaşayan ancak Brexit nedeniyle Avrupa Birliği vatandaşlığını kaybedecek olan bir buçuk milyon İngiliz ise bu süreci adeta yas tutarak karşılıyor.
AB ülkelerinde yaşayan İngiltere vatandaşları tedirgin
Avrupa'daki çeşitli ülkelerde yaşayan İngilizler son dört yıldır, Brexit sonrasında hangi hakları ellerinde tutacaklarının, yaşadıkları ülkelerdeki kamu sağlık hizmeti programlarına erişimi, geçim kaynaklarını, hatta evlerini kaybedip kaybetmeyeceklerinin endişesi içindeydi.
Avrupa Birliği ülkelerinde yaşayan emekli İngilizler ise Haziran 2016'daki Brexit oylamasından bu yana İngiliz Sterlini’nin değer kaybetmesinden olumsuz etkilendi. 12 yıldır İtalya'nın Pisa kentinde yaşayan emekli İngiliz doktor Donald Law, Brexit süreci nedeniyle yıllık gelirinin yüzde 20'sini kaybettiğini söylüyor.
Brexit'in etkisi, geçiş sürecinin sona ereceği 31 Aralık'tan itibaren yabancı ülkelerde yaşayan İngiliz vatandaşlarını doğrudan ve hızla etkilemeye başlayacak.
Ancak Avrupa'daki başka ülkelerde yaşayan İngilizler, İngiltere dışında 15 yıldan uzun süre yaşayanların oy kullanmasını engelleyen yasa nedeniyle 2016'daki Brexit referandumunda oy kullanamamış, İngiltere dışında yaşayan sadece 200 bin İngiliz vatandaşı oy kullanmak için kayıt yaptırmıştı.
Yurtdışında yaşayan İngilizler ülkeleri tarafından terk edildiklerini hissediyor ve çoğunlukla Brexit müzakerelerine mesai harcayan İngiltere hükümetinin ve medyanın kendileriyle ilgillenmediğini düşünüyor.
İngiltere vatandaşları için AB'de ikamet ve çalışma kuralları değişiyor
İngiltere'da yaşayan 3 milyon Avrupa Birliği vatandaşı gibi yurtdışında yaşayan İngiliz vatandaşlarının da bundan böyle yaşadıkları ülkelerde ikamet hakkı elde etmek için yeniden başvuru yapması gerekecek. Ancak bunun sadece formaliteden ibaret olması, İngiltere'nin AB vatandaşlarına yönelik uygulamasının aksine İngiliz vatandaşlarının yaşadıkları Avrupa ülkelerine başvuru ödemesi yapmak zorunda kalmaması bekleniyor.
Brexit anlaşması uyarınca şu anda Avrupa Birliği ülkelerinde yaşayan ya da yıl sonuna kadar bu ülkelerden herhangi birine taşınacak olan İngilizler'in ikamet ve çalışmasına izin verilecek. Ancak bürokrasisi ağır işleyen ülkelerde yaşayan İngiliz vatandaşlarını zorlu bir süreç bekliyor. Örneğin Fransa ve İtalya, İngiliz vatandaşları açısından nasıl bir süreç işleyeceğine ilişkin ayrıntıları henüz açıklamadı.
Öte yandan Avrupa Birliği'nde yaşayan İngiliz vatandaşları, bundan böyle bazı haklardan mahrum kalacak. Örneğin İngilizler, ikamet ettikleri AB ülkelerinden ayrılıp başka bir AB ülkesine yerleşemeyecek.
Hareketlilik özgürlüğünü kaybetmek, AB ülkelerinde yaşayan İngilizler'in yüzde 80'ini oluşturan çalışma yaşındakiler ya da daha genç olanlar açısından ciddi etkileri olabilir. Uzmanlara göre bu İngiliz vatandaşları, işverenler açısından cazibelerini kaybedebilir.
Öte yandan İngiliz vatandaşlarının profesyonel ya da akademik yeterliliklerinin AB tarafından tanınıp tanınmayacağı konusu da henüz açıklığa kavuşmuş değil.
1992 tarihli Maastricht Anlaşması uyarınca AB vatandaşları, yaşadıkları AB ülkelerdeki yerel seçimlerde seçme ve seçilme haklarını kullanabiliyor. Oysa çifte vatandaşlık sahibi olmayan İngilizler, yaşadıkları AB ülkelerinde bundan böyle seçme ve seçilme hakkından mahrum bırakılacak.
