Avrupa Birliği, İran’ın dış ticaret, bankacılık ve enerji sektörünü hedef alan yeni yaptırımları onayladı.
Yaptırımlar, İran’ın petrol ve doğal gaz sanayilerine yatırımları kısıtlamayı amaçlıyor. Ayrıca İran’ın deniz ve hava nakliyat şirketleri kara listeye alınacak ve Avrupa Birliği bölgesinde faaliyet göstermeleri yasaklanacak.
Avrupa Birliğinin yeni yaptırımları, BM Güvenlik Konseyinin İran uranyum zenginleştirme çalışmalarını durdurmadığı için geçen ay kabul ettiği dördüncü tur yaptırımların ötesine geçiyor.
Yaptırımlar, birliğin resmi gazetesinden yayınlandıktan sonra önümüzdeki haftalarda yürürlüğe girecek.
İran’a havuç mu sopa mı uzatacağına uzun süre karar veremeyen Avrupa Birliği, son dönemde tercihini sopadan yana kullanmaya başladı. Brüksel’de bir araya gelen Avrupa Birliği dışişleri bakanlarının onayladıkları son yaptırım paketi de bu yaklaşımın göstergesi.
Avrupa Birliği'nin yaptırım paketi içerik olarak Birleşmiş Milletler’in yaptırımlarının önüne geçerken ABD’nin devreye soktuğu yaptırımlarla paralellik içeriyor.
Yaptırımların içine bakıldığında alınan önlemlerin İran’ı mali ve ticari açıdan vurmayı hedeflediğini söylemek mümkün. Hem sivil hem askeri kullanıma açık malzemelerin İran'a satışının yasaklanması; bankacılık, finans ve sigorta alanında faaliyet gösteren İran şirketlerine AB içinde yasak getirilmesi; petrol ve gaz alanında İran'a yatırımın engellenmesi, teknoloji transferinin durdurulması ve teknik desteğe son verilmesi paketin öne çıkan unsurlarını oluşturuyor.
Avrupa Birliği Dış Politika Yüksek Temsilcisi Catherine Ashton, paketin İran’ın nükleer programının yarattığı endişenin ürünü olduğunu söyledi. Ashton, paketi, “güçlü ve kapsamlı” olarak tanımlarken enerji de dahil olmak üzere tüm alanları kapsadığını ifade etti.
Petrol ve gaz alanında kaynak zengini bir ülke olan İran’ın rafine etme yeteneği ise oldukça düşük. Bu nedenle, kısa vadede aralarında Türkiye’nin de bulunduğu farklı ülkelere yönelerek sorun yaşama potansiyelini düşürebilecek olan İran’ın orta ve uzun vadede Avrupa Birliği’nin boşluğunu doldurması oldukça zor gözüküyor.
Avrupa Birliği’nin devreye soktuğu yaptırımlara çok sıcak bakmayan ülkelerden biri de Türkiye. Yaptırım yerine diyalog konusunda ısrar eden Ankara, süreçte hem Avrupa Birliği hem de Tahran’la olan yakın ilişkilerini kullanıyor. Ashton da Türkiye’yle ortak hedef için çalıştıklarını söyledi. Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu’yla görüştüğünü belirten Ashton, Avrupa Birliği açısından kilit ortaklardan biri olan Türkiye’yle yakın çalışma içinde olduklarını söyledi.
Brüksel’in yaptırımları Avrupa Birliği Resmi Gazetesi’nde yayımlandıktan sonra devreye girecek. Yaptırımların somut anlamda uygulanmaya başlanmasının ise bir kaç hafta alabileceği belirtiliyor.
