Avrupa Birliği, 22 yaşındaki Mahsa Amini'nin ahlak polisi nezaretinde hayatını kaybetmesinden sonra patlak veren protesto eylemlerini şiddet kullanarak bastıran İran'a karşı insan hakları ihlalleri nedeniyle yeni yaptırımlar getirme kararı üzerinde anlaştı.
Bazı AB bakanları ise Rusya'nın Ukrayna'da yürüttüğü savaşta Tahran’ın oynadığı rolün kanıtlanması üzerine bu meseleyle ilgili ayrı yaptırımlar da getirilmesi çağrısında bulundu.
AB bakanları, geçen ay başlayan protesto eylemlerinin bastırılmasında rol alan 11 İranlı'ya ve İran'daki 4 kuruma seyahat yasakları getirilmesi ve mal varlıklarının dondurulmasını içeren yaptırımların uygulanması kararı üzerinde anlaştı. AB yaptırımlarına maruz kalacak İranlılar arasında ahlak polisi şefi de bulunuyor.
AB dışişleri bakanları toplantısına katılmak üzere Lüksemburg'a gelen Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, gazetecilere yaptığı açıklamada, "Bugün kadınlara, gençlere ve erkeklere karşı işlenen canice suçları işleyenleri sorumlu tutmak için bir yaptırım paketi devreye sokacağız" dedi.
Baerbock, "Yaptırım listesinde yer alanlar arasında sözde ahlak polisi de var. Aslında işledikleri suçlara bakarsanız bunlara ‘ahlak polisi’ demek hatalı bir adlandırma" şeklinde konuştu.
Lüksemburg Dışişleri Bakanı Jean Asselborn da İran'a ek AB yaptırımlarının, Tahran'ın Ukrayna savaşında rol oynadığının kanıtlanması durumunda sadece birkaç kişinin adının kara listeye alınmasıyla kısıtlı olmayacağını söyledi.
AB toplantısına girişte gazetecilere konuşan Asselborn, "Bu mesele sadece birkaç kişiye yaptırım uygulanmasının dışına çıkacak" dedi.
Estonya Dışişleri Bakanı Urmas Reinsalu, Reuters haber ajansına yaptığı açıklamada, İran’ın Rusya’ya SİHA tedarikinin ele alınması ve buna bağlantılı yaptırımlar konusunda, "Yeni yaptırımların hemen hazırlanması gerektiğini düşünüyorum" dedi.
Estonyalı Bakan, Kiev’in İran yapımı SİHA’ların Rusya tarafından savaşta kullanıldığına ilişkin açıklamalarının ciddiye alınması gerektiğini, yaptırımların caydırıcı rol üstlenebileceğini belirtti.
Ukrayna, son haftalarda Rusya'nın İran yapımı Şahid-136 silahlı insansız hava araçlarıyla saldırı düzenlediğini bildirmişti. İran Rusya'ya SİHA tedarik ettiği iddialarını reddederken Rusya, konuya ilişkin açıklama yapmadı.
Danimarka Dışişleri Bakanı Jeppe Kofod, "Şu anda gördüğümüz, İran İHA'larının Kiev'in göbeğine düzenlenen saldırılarda kullanıldığı. Bu bir vahşettir" dedi ve AB'nin hem Rusya'ya SİHA tedariki, hem de ülke içindeki protestocuları bastırma girişimleri nedeniyle "somut adımlar" atmak zorunda olduğunu kaydetti.
İran'la 2015 yılında yapılan nükleer anlaşmanın tarafları olan Fransa ve Almanya, Rusya'nın İran yapımı SİHA kullanımıyla bağlantılı yeni yaptırımların gerekli olduğunu açıkça belirtti ve bu tür silah transferlerinin Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararını ihlal ettiğini vurguladı.
Bakanlar arasındaki görüşmelerin hazırlık aşamasıyla ilgilenen iki diplomata göre AB, İran'a yeni yaptırımların uygulanması konusunda ilerleme kararı alabilir. Ancak bugünkü toplantıdan ayrıntılı bir karar çıkması beklenmiyor.
AB Güvenlik ve Dış İlişkiler Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, toplantıya girişinde gazetecilere, "İran'ı Ukrayna savaşındaki rolüne ilişkin somut kanıtlar arayacağız" dedi ve Ukrayna Dışişleri Bakanı Dimitro Kuleba'nın da toplantıya katılacağını söyledi.
