Uzun soluklu sorunlarını aşmakta zorlanan ve değerleri ile ilkeleri iç ve dış tehditlerle karşı karşıya olan Avrupa Birliği’nde yaşamsal kriz mesajlarının tavan yaptığı bir yıl olarak hatırlanacak bir yıl varsa o da 2016. Avrupa Birliği karşıtı akımların güçlerini belirgin şekilde artırdığı ve Brüksel’in durumu kontrol etmekte oldukça zorlandığı bir ortamda gelen 2017, Birlik açısından bilinmeyeni çok olan bir yıl olacak.
Avrupa Birliği için uluslararası politikada en önemli soru işaretlerinden birini yeni Amerikan yönetimi oluşturuyor. 20 Ocak’ta yönetimde olacak yeni ABD Başkanı Donald Trump’ın Avrupa Birliği’ne yönelik yaklaşımının tam olarak ne olacağının şu ana kadar verdiği mesajlardan tam olarak anlaşılamaması Brüksel açısından önemli bir sorun oluşturuyor. Avrupa Birliği kanadı ABD’yle geleneksel yakın ilişki konseptini 2017’de de sürdürmek istese de Washington’ın ilişkilerdeki derinliği aynen koruyup korumayacağı cevabı beklenen sorular arasında yer alıyor.
Batıya baktığında Trump’ın yarattığı soru işaretleriyle karşılaşan Avrupa Birliği, doğuda da Putin sorunu yaşıyor. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, önemli bir süredir ülkesinin uluslararası alandaki etkisini artırma amaçlı taktiksel bir yaklaşım içinde. Bu yaklaşımla elde edilen sonuçlara bakıldığında Putin’in başarısız olduğunu söylemek oldukça zor. Rusya, taktik yaklaşımına Avrupa Birliği’yle ilişkileri de dahil etmiş durumda. İlişkilerdeki olumsuzluk 2014’ten bu yana devam ediyor, iyileşme sinyali de yok. 2017 hem Moskova’nın Brüksel’e yönelik hamleleri hem de Avrupa Birliği’nin Rusya’ya yönelik yaptırımlarının geleceği açısından önemli olacak.
Türkiye ile varılan uzlaşı sonrasında belli düzeyde kontrol altına alınan, bu mutabakatın çökmesi halinde yine tavan yapma riski yüksek olan mülteci krizi ve IŞİD kaynaklı sorunlar da 2017’de Avrupa Birliği’nin göğüslemek zorunda kalacağı dış zorluklar arasında yer alacak.
Avrupa Birliği’nin 2017’de karşılaşacağı uluslararası sorunların yanı sıra iç kaynaklı sorunlar da önemli yer tutacak. Almanya, Fransa ve Hollanda 2017’de seçime gidecek. Almanya Başbakanı Angela Merkel’in bu göreve dördüncü kez talip olduğu seçimlerden zaferle çıkma ihtimali yüksek olsa da işinin bu kez diğer dönemlere oranla daha zor olacağı ortada.
Seçime gidecek bir başka ülke de Fransa. Merkez sağ ve aşırı sağ arasında geçmesi beklenen ilkbahardaki cumhurbaşkanlığı seçimlerinde gözler Cumhuriyetçiler’in adayı François Fillon’dan çok aşırı sağcı Ulusal Cephe’nin adayı Marine Le Pen’de olacak. İlk turu geçmesine kesin gözüyle bakılan Le Pen’in ikinci turda aynı başarıyı yakalaması beklenmiyor. Le Pen’in tahminleri boşa çıkaran bir başarıya imza atarak ikinci turdan da zaferle çıkması halinde sonuç sadece Fransa için siyasi deprem anlamına gelmekle kalmayıp Avrupa Birliği’nin geleceğinin ipinin çekildiği de anlamına gelecek.
Hollanda’da Avrupa Birliği’nin dikkat ve endişeyle izlediği isim ise Özgürlük Partisi lideri Geert Wilders. Özellikle İslam karşıtı yaklaşımıyla dikkat çeken Wilders’in ülkedeki koalisyon geleneği nedeniyle tek başına iktidar olması beklenmese de parlamentoda en fazla koltuğa sahip olma olasılığı hiç de düşük değil. Hollanda’nın, Avrupa Birliği’nden ayrılmak isteyen Wilders’i ‘kontrol altında tutup tutamayacağı’ 2017’de Brüksel’in yakın takibinde olacak.
Avrupa Birliği’ne 2016’nın mirası olan Brexit, 2017’de adımların hızlanacağı konular arasında yer alacak. İngiltere Başbakanı Theresa May’in en geç 31 Mart’a kadar beklenen resmi çıkış sürecini başlatma amaçlı mektubu, iki yıl sürmesi öngörülen boşanma sürecinin başlangıcı olacak. Boşanmanın dostane mi sancılı mı olacağını ise müzakereler belirleyecek.
İlke ve değerler konusunda Brüksel’e kafa tutan Polonya Cumhurbaşkanı Kaczynski ve aynı frekanstaki Macaristan Başbakanı Orban’ın 2017’de de benzer politikalarını sürdürmesi ve Avrupa Birliği açısından sorun yaratmaları bekleniyor. 2017’de Avrupa Birliği’nin dikkatle izleyeceği üyeleri arasında siyasi ve ekonomik açıdan ciddi sorun yaşayan İtalya da yer alacak.
