Irak’a komşu ülkelerin liderleri ABD ile Bağdat yönetimi arasındaki anlaşmazlığın barışçı yoldan çözümlenmesi için büyük çaba gösteriyor.
Başbakan Abdullah Gül Tahran ziyareti sırasında, çatışmanın Ortadoğu ve Arap ülkelerine, ciddi şekilde zarar vereceğini söyledi. Başbakan Gül aynı mesajı, bir günlüğüne gittiği Suudi Arabistan’da da verdi.
Irak’la çok ciddi anlaşmazlıkları bulunan İran da, Irak lideri Saddam Hüseyin’i devirme girişimine şiddetle karşı olduğunu bildirdi.
Mısır Cumhurbaşkanı Hüsnü Mübarek de Bağdat yönetimini Batı ile gerginliği azaltmak için daha çok çaba göstermeye çağırdı. Mubarek Irak’a girişileecek bir saldırının, felaket sonuçlar vereceğini söyledi ve Irak’ı silah denetçileriyle işbirliği yapmaya davet etti.
Bu arada Irak basını, Saddam Hüseyin’in, ülkeyi ziyaret eden Türk ticaret heyetine, silah denetçilerine yardımcı olduklarını ve sadece komşu ülkelerin ABD'yi saldırıdan vazgeçirebileceğini söylediğini duyurdu. Öte yandan Fas’da binlerce kişi, Irak’a saldırı hazırlıklarını protesto etti. Amerikan ve İsrail bayraklarının yakıldığı gösteride Başkan Bush, İngiltere Başbakanı Tony Blair ve İsrail Başbakanı Ariel Sharon aleyhine sloganlar atıldı.
Irak sorununa barışçı yollardan çözüm araşıyı çerçevesinde Suriye, Mısır, Ürdün ve Suudi Arabistan'ı ziyaret eden Başbakan Gül, bugün Suudi Arabistan’dan İran’a geçti.
Gül, Tahran’da, Cumhurbaşkanı 1. Yardımcısı Muhammed Rıza Arif ve daha sonra Cumhurbaşkanı Muhammed Hatemi’yle görüştü. Gül ve Hatemi, görüşmeden sonra Irak'ı Birleşmiş Milletler kararlarına uymaya çağırdılar. İki lider Irak’ın toprak bütünlüğünü desteklediklerini de vurguladı.
Dışişleri Bakanı Kemal Harrazi ile de görüşen Gül, daha sonra, Türkiye'nin Tahran Büyükelçiliği'nde temasları hakkında gazetecilere bilgi verdi.
Gül, Türkiye ile İran’ın, Bağdat hükümetinin Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararlarını şüpheye yol açmayacak şekilde uygulaması gerektiği görüşünü paylaştığını söyledi.
Görüşmelerde savaş çıkmaması için son ana kadar herşeyin denenmesi gerektiği kanaatine varıldığını belirten Gül, "Bu bölgede çıkacak muhtemel bir savaşın maliyetlerini yine bu ülkenin halkının ödeyeceği açıktır. Hepimizin kaygısı da budur" dedi.
Bu savaşı önlemek için herkesin sorumluluğu olduğuna dikkat çeken Gül, "Hepimiz gayret sarfetmeliyiz, en çok gayret de Irak tarafından sarfedilmelidir" diye konuştu.
Bu arada, Tahran’da, İngilizce yayınlanan "Tehran Times" gazetesi, üst düzey bir yetkilinin Gül’ün ziyaretiyle ilgili görüşlerine yer verdi.
İran Ulusal Güvenlik ve Dış Politika Kurulu üyesi Hamit Rıza Hacı Babayî, Gül’ün İran’ı ziyaretinin iki amacı olduğunu öne sürüyor. Birincisi, İslamcı AK Parti’nin Müslüman ülkelerle ilişkilerini artırma arzusu. İkinci ve daha önemli amacı ise, Türk hükümetinin Irak savaşı konusunda Amerika’nın baskısına karşı koyamadığını Müslüman ülkelere bildirmek istemesi.
Hamit Rıza Hacı Babayî, Türkiye’nin ABD’den gelen baskıya karşı koyacak durumda olmadığını ileri sürüyor. İranlı yetkili, "Tehran Times" gazetesine verdiği demeçte, “Ankara’da İslamcı bir hükümetin işbaşına gelmesi,Türk-İran ilişkilerinin genişlemesine yol açacaktır” diyor.
Suudi Arabistan’da, Kral Fahd, Veliaht Prens Abdullah ve Dışişleri Bakanı Saud El Faysal’la danışmalarda bulundu.
Gül, Suudi Arabistan’daki temaslarında daha çok Irak kirizi üzerinde durulduğunu söylemiş, “Bu krizin bir savaşa varmadan önlenebilmesi için, bölge ülkeleri olarak yapmamız gerekenleri konuştuk. Bu bölgenin ülkeleri olarak, bir savaş çıkması halinde en çok zararı bizlerin çekeceğinin farkındayız” demişti.