Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Dışişleri Komisyonu Başkanı Eskişehir Milletvekili Murat Mercan ve Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) Dış İlişkiler Başkan Yardımcısı ve ABD Dostluk Grubu Başkanı Çankırı Milletvekili Suat Kınıklıoğlu başkanlığında iki heyet Washington’daki temaslarına başladı.
<!-- IMAGE -->İktidar ve muhalefet partilerinden oluşan milletvekilleri oylamanın yapılacağı Temsilciler Meclisi Dışişleri Komisyonu Başkanı California Milletvekili Howard Berman dahil 15 Kongre üyesiyle görüşecek, Amerikan basını ve Washington’daki düşünce kuruluşlarıyla temaslarda bulunacak.
Türkiye’nin girişimlerini Murat Mercan anlatıyor: “Öncelikle Türk - Amerikan ilişkilerinin bugün geldiği boyut üzerinde duracağız. Aynı zamanda böyle bir tasarının Temsilciler Meclisi Komisyonu’ndan geçmesinin bu ilişkileri zedeleyeceğinin üzerinde duracağız. Bu tasarının bugün gündeme gelmesinin ne Amerika’nın çıkarlarına hizmet ettiğini, ne Türkiye’nin çıkarlarına hizmet ettiğini, ne Türk - Amerikan ilişkilerine katkıda bulunacağını, ne de aynı zamanda bölgedeki çabalara katkıda bulunacağı üzerinde açıklamalarda bulunacağız. Kafkaslar’da bugün gelinen nokta Türkiye ile Ermenistan arasındaki son dönemlerdeki yakınlaşma, aynı zamanda Kafkasların bütünündeki istikrar arayışları, Ortadoğu’da hem Irak bağlamında hem Afganistan - Pakistan bağlamında, hem İran bağlamında potansiyel iki ülke arasındaki ilişkilerin bugün geldiği nokta, bütün bunlar göz önüne alındığı zaman böyle bir tasarının gündeme gelmesinin doğru olmadığını, doğru olmayacağını ve iki ülkenin ilişkilerine son derece zarar vereceğini söyleyeceğiz.”
Ermeni soykırımı iddialarına ilişkin benzer bir tasarı en son 2007 yılında Dışişleri Komisyonu’nda onaylanmıştı. Mevcut Komisyon üyelerinden 23’ü 2007 yılında sunulan aynı tasarıya destek vermiş, 15’i ret oyu kullanmıştı.
252 sayılı tasarının herhangi bir yaptırım gücü yok, bağlayıcı değil. Tasarı, “Amerikan dış politikasının Ermeni soykırımına ilişkin duyarlılığı yansıtması” çağrısında bulunuyor. Bu tür tasarılar, Kongre üyelerinin görüş veya beklentilerini belirtmekten öteye gitmiyor. Bağlayıcı olmamasına rağmen tasarının Amerika gibi nüfuzlu bir ülkenin meclisinde kabul edilmesi halinde Ermeni iddialarını destekleyenler güç kazanmış olacak.
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) İstanbul Milletvekili Şükrü Elekdağ anlatıyor: “Karar tasarısı ve öngörülen soykırım meselesi esas itibariyle Türkiye ve Amerika için farklı anlam, farklı ağırlık taşıyor. Amerika için bu konu, esas itibariyle Amerika’daki bir azınlığı tatmin etmek ve onun oyunu almak için bir yaklaşımdır. Ama Türkiye için böyle marjinal bir konu değil bu. Türkiye için, bütün Türk halkının, bütün Türk kamuoyunun üstünde durduğu son derece hassas bir konu. O bakımdan bu farkı iyi görmesi lazım, Amerika’nın buna göre adım atması lazım. Bu konuları muhataplarımıza hatırlatacağız.”
Amerika Dışişleri Bakanı Hillary Clinton geçen hafta Türkiye - Ermenistan arasındaki yakınlaşmanın önemini vurgulamıştı ve söz konusu tasarıyı kastederek bu süreci saptıracak adımlardan kaçınılması gerektiğini ifade etmişti. Başkan Barack Obama da seçim kampanyası sırasında verdiği sözün aksine “soykırım” sözcüğünü kullanmamış ve Türkiye’yle Ermenistan arasındaki yakınlaşmaya dikkati çekmişti. Dolayısıyla Washington’da TBMM heyeti büyük olasılıkla Türkiye - Ermenistan sürecinin raydan çıkıp çıkmadığı sorusuyla karşılaşacak.
Murat Mercan şöyle diyor: “Protokollerin imzalanması bölgede topyekûn barış ve istikrar getirmeli. Protokoller bu amaca hizmet etmeli. Ve özellikle Ermenistan Anayasa Mahkemesi’nin aldığı kararın uluslararası hukukta ne anlama geldiği konusunda bir izaha ihtiyaç var. Şimdi bütün bunlar, bu endişeler varken bu protokolleri kendi komisyonumuzda gündeme alır ve bu protokollerin geçmemesi gibi bir sonuç ortaya çıkarsa, bu belki telafisi olmayacak bir sonuç olur. Bu nedenle gelişmeleri biraz daha bekleyip daha açıklığa çıkan hususlar olduktan sonra gündeme almayı ben daha uygun buluyorum.”
Perşembe günü Komisyon'da onaylanırsa, tasarının Temsilciler Meclisi Genel Kurulu’nun gündemine alınması için girişimler başlayacak. Daha önceki yıllarda olduğu gibi esas mücadele o zaman verilecek. Ancak milletvekilleri şimdiden Türkiye’nin tutumunu belli etmeye çalışıyor.
TBMM heyet üyeleri arasında AKP'den Dışişleri Komisyonu Başkanı Eskişehir Milletvekili Murat Mercan, Dış İlişkiler Başkan Yardımcısı ve ABD Dostluk Grubu Başkanı Çankırı Milletvekili Suat Kınıklıoğlu, İstanbul Milletvekili Nursuna Memecan, Mardin Milletvekili Cüneyt Yüksel, Sakarya Milletvekili Şaban Dişli, Kırşehir Milletvekili Abdullah Çalışkan; CHP İstanbul Milletvekili Şükrü Elekdağ; Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) İstanbul Milletvekili Mithat Melen var.
Haberi sağ üst köşedeki MP3 bağlantısına tıklayarak dinleyebilirsiniz.
