Washington'da yapılan Türk-Amerikan Konseyi 25’inci yıllık kongresinin ikinci gününde Amerikan hükümetinden iki önemli mesaj çıktı. İlki, Türkiye’nin PKK terör örgütü konusunda Amerika’dan beklentisiyle ilgili. Washington daha önceki açıklamalarında olduğu gibi, Irak’ın kuzeyindeki PKK varlığıyla ilgili olarak Irak hükümetini adres gösterdi.
Konu üzerinde söz alan Amerika Dışişleri Bakanı’nın Avrupa ve Avrasya’dan Sorumlu Yardımcılarından Matt Bryza, öncelikle Irak hükümetinin istikrarlı hale gelmesi ve “egemen olması” gerektiğini vurguladı. Konferansın savunma ve güvenlik konularıyla ilgili panelinde konuşan Bryza, PKK üyelerini tutuklama ve Irak içindeki faaliyetlerini engelleme görevinin Irak hükümetine ait olduğunu belirtti.
Türkiye, üç ay önce seçim yapılan Irak’ta hükümetin hala kurulamaması ve istikrarın sağlanamaması yüzünden, Amerika’dan, Irak’ta faaliyet gösteren PKK konusunda adım atmasını bekliyor ve zaman zaman resmi düzeyde bu isteğini dile getiriyor.
Ancak bu konuda önemli bir açıklama da, Amerika Savunma Bakanlığı’na bağlı Uluslararası Güvenlik Politikaları Dairesi’nde, Güney Avrupa biriminin yöneticisi olan Albay Albert Zaccor’dan geldi. Albay Zaccor, Türkiye’nin PKK konusundaki taleplerinin dikkate alındığını, ancak zaman zaman Irak’ta görevli Amerikalı komutanların görüşlerinin de dikkate alınması gerektiğini söyledi. Albay Zaccor, Amerikalı komutanların, PKK konusuna öncelik verdiğini, ancak ana önceliği Irak’taki direnişçilerle mücadele etmeye vermeleri gerektiğini belirtti.
Dışişleri Bakanlığı yetkilisi Bryza da bu konuda Iraklı Kürtlerin de dahil olduğu Irak hükümeti, Türk ve Amerikan hükümetleri konusunda üçlü komite toplantıları düzenlendiğini ve kendisinin Amerikan tarafına başkanlık ettiğini hatırlattı. Bryza, bu toplantılardaki amaçlarının, “söylemden öteye gitmek” olduğunu söyledi. Matt Bryza, PKK’nın Avrupa’daki faaliyetleri konusunda da Washington’un Avrupa hükümetleri nezdinde yaptığı girişimlerin başarılı sonuç verdiğini söyledi.
Toplantının öğleden sonraki bölümünde konuşan Genelkurmay Plan ve Prensipler Dairesi Başkanı Korgeneral Hilmi Akın Zorlu da, aynı konuya değinerek, Türkiye'nin Amerika'dan, Irak'taki yabancı milisleri silahsızlandırması beklentisini dile getirdi. Korgeneral Zorlu, Irak'ın toprak bütünlüğü ve siyasi istikrarının sağlanmasının, Kerkük'ün statüsünün belirlenmesinin, Irak'ın doğal zenginliklerinin Irak halkına adil bir şekilde paylaştırılmasınin ve militan örgütlerin dağıtılmasının Türkiye açısından önemini vurguladı.
Toplantıya katılan Amerikan Genelkurmayı'nın Stratejik Planlama ve Politika Dairesi Başkan Yardımcısı Koramiral William Sullivan, Irak ordusunun eğitilmesi planlarında bir yıl gecikme yaşandığını kaydederek, Irak'ta görev yapan komutanların direnişçilerle mücadeleye yoğunlaştığını, dikkatlerini PKK'ya çevirmeleri durumundaysa Irak'ın kuzeyinde istikrarın bozulabileceği uyarısında bulundu. Amerikalı askeri yetkili, "uygun zamanın gelmesi durumunda" PKK'ya karşı adımların atılacağı güvencesi verdi.
‘Karadeniz’de Askeri Güç Oluşturmak İstemiyoruz’
Amerikan hükümetinin verdiği mesajlardan biri de Amerika’nın Karadeniz bölgesindeki güvenlik işbirliği alanındaki girişimleriyle ilgiliydi. Son dönemde Amerika’nın Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü’nde gözlemci statüsü almak istemesi ve bunun dışında Akdeniz’de yaptığı gibi NATO operasyonlarını Karadeniz’e taşımak istemesi, bugünkü toplantılara da yansıdı.
Matt Bryza, Amerika’nın amacının Karadeniz’de bir askeri güç oluşturmak olmadığını söyledi ve Türkiye’nin bölgedeki liderlik çabalarını övdü. Amerika, geleceğin enerji koridoru olması öngürülen ve Karadeniz’e kıyı ve çevre ülkeleri kapsayan bölgede terörle mücadele, yasadışı sınır ticareti ve silahlanma gibi konularda, yeterli güvenlik sağlanamadığı görüşünde ve bu durum, konferansta da dile getirildi.
Matt Bryza da yaptığı açıklamada, Karadeniz’de bir “kara delik” görmediklerini, ancak amaçlarının böyle bir kara deliğin oluşmasını önlemek olduğunu söyledi. Pentagon’u temsilen konferansa katılan Albay Zaccor ise, bölgede Türkiye’nin liderliğinde güvenlik işbirliği alanında çok işler yapılabileceğini söyledi, bu konuda Amerika’nın ve NATO’nun danışmanlık hizmeti sağlayabileceğini belirtti.
Bu konu iki açıdan sorun oluşturuyor. Birincisi, Amerika’nın NATO operasyonlarının genişletilmesi kapsamında Karadeniz’e Boğazlar üzerinden askeri gemi göndermesi... Bu durum kesinlik kazanmasa da, 1936’da imzalanan Montrö Sözleşmesi, Karadeniz’le ilişkisi olmayan devletlerin Boğazlardan geçişi konusunda ciddi kısıtlamalar getiriyor. İkinci sorun ise Rusya’nın bölgesel güç olarak devre dışı bırakılması konusu.
Hikmet Çetin: ‘Afganistan Uluslararası Toplumun Sorumluluğu’
Türk-Amerikan Konseyi toplantılarına katılan Afganistan'daki NATO Sivil Temsilcisi, eski dışişleri bakanlarından ve eski Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı Hikmet Çetin, bu sabah katıldığı toplantıda Afganistan’daki durumu özetledi, Afganistan’da ilerleme kaydedildiğini belirtti, ancak uluslararası yardımın devam etmesi çağrısında bulundu. Hikmet Çetin, uluslararası toplumun Afganistan konusunda sorumlu olduğunu kaydetti.
