Hazreti Muhammed’in karikatürlerinin yayımlanması nedeniyle yaşanan gerginliğin şiddet eylemlerine dönüşmesi Avrupa Birliği’ni harekete geçirdi. Dönem Başkanlığı’nı yürüten Avusturya aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 19 ülkeden oluşan bir liste hazırladı. Viyana, Avrupa Birliği adına yağptığı girişimle bu ülkelerden güvenlik önlemlerini artırmalarını talep etti.
Avrupa Birliği Dönem Başkanı Avusturya’nın Dışişleri Bakanı Ursula Plassnik, Müslümanlığın hakim din konumunda bulunduğu 19 ülkedeki büyükelçilerine, “bulundukları ülkelerin yetkili makamlarından Avrupa vatandaşlarının can ve mal güvenliğinin etkin şekilde sağlanmasını istemeleri” talimatını verdi. Plassnik, büyükelçilerine gönderdiği talimatta, “İslam ülkelerini rahatsız eden karikatürlerin yayımlanmasından sonra, birçok Müslüman ülkede Avrupa Birliği üyesi ülkelerin diplomatik temsilciliklerine karşı şiddet eylemlerine başvurulduğunu” anımsattı. Avusturya’nın girşiminde 19 ülkeye diplomatik ilişkilerle ilgili Viyana Konvansiyonu’ndan kaynaklanan yükümlülükleri de hatırlatıldı.
Avusturyalı yetkililer listenin oluşturulmasında “şiddet eylemleri olmuş ya da olma potansiyeli taşıyan” ülkelerin dikkate alınığını belirtiyorlar. Avusturya’nın Avrupa Birliği adına hazırlanan listesinde yer alan ülkeler ise Mısır, Cezayir, Etiyopya, İran, Ürdün, Endonezya, Kuveyt, Lübnan, Malezya, Fas, Umman, Pakistan, Suudi Arabistan, Suriye, Tunus, Türkiye, Birleşik Arap Emirlikleri, Filistin ve Libya.
Avusturya bu ülkeleri kendi vatandaşları açısından da “güvenlik riski yüksek bölge” olarak ilan etti. Avusturya Dışişleri Bakanlığı kendi vatandaşlarına çağrıda bulunarak bu ülkelere gidilmemesini tavsiye etti.
Avrupa Birliği Komisyonu da sözcüsü aracılığıyla tüm tarafları sakinleşmeye çağırdı. Komisyon’un, İslam dünyasını rahatsız eden karikatürler konusunda ortak tavır belirlemek için Dönem Başkanı Avusturya ve üye ülkelerle diyalog içinde olduğunu belirten Sözcü Johannes Lattenberger, fikir özgürlüğü ve fikir özgürlüğünün kısıtlanmasına ilişkin yaklaşımların, her üye ülkenin ulusal yasa ve tavırlarına göre belirlendiğini söyledi.
Komisyonu’nun, kültürler ve dinler arası diyaloga verdiği önem üzerinde duran Lattenberger, şiddet içeren tepkileri kınayan Birlik üyesi ülkelerle “dayanışma” içinde olduklarını ifade etti. Avrupa Konseyi Genel Sekreteri Terry Davis de karikatürlerin yasal sınrıları aşmasa bile etik sınırları aştığını söyledi.
