İbrahim Rugova, 2005 yılının Eylül ayında akciğer kanserine yakalandı. Almanya’da tedavi gören lider, Piriştine’ye döndüğünde, hastalığına rağmen, devlet başkanlığı görevinden ayrılmayacağını açıkladı.
Sırbistan’a bağlı Kosova özerk bölgesi, 1999 yılından bu yana Birleşmiş Milletler tarafından idare ediliyor. NATO, 1999 yılında, Sırp kuvvetlerinin baskısına uğrayan Kosovalı etnik Arnavutları korumak üzere eski Yugoslavya’ya hava operasyonu düzenlemişti. 78 gün süren hava operasyonu sonrasında, Sırpların kontrolündeki Yugoslavya hükümeti, Kosova’daki birliklerini geri çekmeyi kabul etmişti.
Piriştine Üniversitesi’nde edebiyat profesörü olarak görev yapan ve iyi bir edebiyat eleştirmeni olarak tanınan İbrahim Rugova, 1989 yılında siyasete atıldı. Aynı zamanda yazar olan Rugova’nın bu kararında, eski Yugoslavya Devlet Başkanı Slobodan Miloseviç’in, Kosova’ya daha önce tanınmış olan özerklik hakkını askıya alması etkili oldu. Rugova, siyasi hayatına 1989’da kurduğu Kosova Demokrasi Birliği’yle başladı. Birlik, halen Kosova’nın en büyük siyasi partisi durumunda.
1990’lı yılların başında New York Times gazetesinin Balkan ülkeleri muhabirliğini yapan David Binder, İbrahim Rugova’nın, bağımsız bir Kosova için verdiği mücadelenin daima hatırlanacağını söylüyor:
"Rugova, bitmek-tükenmek bilmeyen bir enerjiyle daima Kosova’nın bağımsızlığı için çalıştı."
İbrahim Rugova da 2005 yılında Amerika’nın Sesi’ni ziyaret ettiğinde Kosova’nın bağımsız bir ülke olmasını istediğini söylemişti.
Genç Arnavutlar, 1998 yılında, Rugova’nın Sırp yönetimine karşı izlediği pasif direnişe destek vermezken, Kosovalı lider, ayrılıkçı militan grup Kosova Kurtuluş Ordusu’yla bağlantılı siyasi partileri geride bırakarak iki kez seçimleri kazandı. Emekli diplomat Morton Abramowitz, Rugova’nın, her iki seçimde genç rakiplerine karşı kazandığı başarının, Kosovalı liderin siyasi zekasının kanıtı olduğunu söylüyor:
"Rugova, hem rakiplerinden daha iyi tanınıyordu, hem de siyasi partisi iyi bir örgütlenmeye gitmişti. Diğer partiler ise hem dağınıktı, hem de siyasi açıdan gelecek vaat etmiyordu."
İbrahim Rugova, Kosova’nın nihai statüsünü belirleyecek görüşmeler açısından kritik bir zamanda yaşamını yitirdi. Bu görüşmeler sonrasında Kosova’nın koşullu da olsa bağımsızlık kazanması bekleniyordu. Ancak Rugova’nın ölümüyle, Birleşmiş Milletler müzakerelerin Şubat ayına kadar askıya alındığını açıkladı.
