Dünya Sağlık Örgütü, kuş gribinden iki kişinin ölmesi üzerine Türkiye’ye uzman ekip gönderdi. Örgüt uzmanları virüsün kaynağını bulmaya çalışacak. Uzmanların, bulgularını, önümüzdeki 5 gün içinde açıklaması bekleniyor.
Yetkililer, Van’daki 14 ve 15 yaşındaki iki kardeşin H5N1 virüsünden öldüklerini açıkladı.
Türk sağlık yetkilileri, bölgede en az 8 kişinin hastaneye kaldırıldığını bildirdi. Yetkililer, geçen hafta bölgede ölü bulunan kuşlarda virüsün izlerine rastlandığını açıklamıştı.
Ölümcül H5N1 virüsü, son iki yıl içinde, Çin ve Güneydoğu Asya’da 70 kişinin ölümüne yol açmış bulunuyor.
Dünya Sağlık Örgütü Uyarıda Bulundu
Dünya Sağlık Örgütü, hastalığın insandan insan geçecek bir salgın biçimini almasının da ilk kez muhtemelen Asya’da görülebileceği uyarısında bulunuyor.
Son iki yılda H5N1 virüsü Asya’da 130’dan fazla insana geçti ve bunların yarısından fazlası hayatını kaybetti.
Şu ana kadar ölen insanların hemen hemen hepsi, hastalığı kümes hayvanlarından kaptı. Ancak Dünya Sağlık Örgütü, virüsün insandan insana bulaşacak şekilde bir mutasyon geçirmesinin ve belki de milyonlarca insanın ölümüne neden olmasının sadece bir zaman meselesi olduğunu belirtiyor.
Uzmanlar Asya ülkelerinin, virüsün kümes hayvanları arasında yayılmasını önleme kapasitesinin ve insanlar arasında çıkabilecek bir kuş gribi salgınına karşı hazırlıklı olmasının, bir salgının önlenmesi açısından en önemli sorun olduğunu vurguluyor.
Pek Çok Ülke Kuş Gribine Hazırlıklı Değil
Ancak Dünya Sağlık Örgütü’nün Asya sözcüsü Peter Cordingley, bölge ülkeleri arasında böyle bir duruma hazır olanların çok az olduğunu belirtiyor:
"Bütün Asya’da, kapsamlı bir plana sahip olan ülkelerin sayısı bir elin parmaklarını geçmez. Bazıları çok hazırlıklı, bazıları bu konuda bir ilerleme kaydediyor ama birçok ülkenin bir planı bile yok. Bunun nedeni de çok basit: bu işe ayıracak paraları yok.”
Singapur, Güney Kore ve Hong Kong kuş gribine hazırlık amacıyla kapsamlı bir plan hazırladı ve ilaç stoku yaptı. Endonezya ve Laos ise, kuş gribine karşı yeterli önlem alabilecek kaynaktan yoksun olan ülkeler arasında yer alıyor.
Asya’daki en önemli sorunlardan biri de, özellikle kırsal bölgelerde kümes hayvanları arasında rastlanan vakaların izlenmesi. Yoksul çiftçiler ya kuş gribinin yarattığı tehlikelerden habersiz ya da kümes hayvanlarının büyük miktarlarda imha edilmesi yaşamlarını etkileyeceği için rastlanan vakaları bildirmek konusunda isteksiz davranıyor. Birçok ülke, çiftçilerin uğrayacağı kayıpları tazmin edecek kaynaktan yoksun bulunuyor.
Dünya Sağlık Örgütü sözcüsü Cordingley, kuş gribinin insanlara bulaştığı vakaları izlemenin de yoksulluk nedeniyle çok zor olduğunu söylüyor.
"Kırsal bölgelere doğru gittikçe, insanlarda meydana gelen kuş gribi vakalarını izleme imkanımız azalıyor. Özellikle en yoksul kırsal bölgelerde... Buralarda birçok kişi, gribe benzeyen belirtiler gördüğü zaman doktora, hastaneye gitmiyor. Çünkü hastaneye giderlerse para harcanacak ve bu da aile bütçesini olumsuz etkileyecek. Bu da dünyanın büyük bir bölgesinde hastalığın seyrini takip etmeyi çok zorlaştırıyor.”
Kuş Gribini Önlemek İçin Para Aranıyor
Dünya Sağlık Örgütü ve Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü, Asya ülkelerinin yaşanan vakaları izlemesi ve bildirmesi için 260 milyon dolarlık bir yardımın gerektiğini belirtiyor.
Dünya Bankası ise hastalıktan etkilenen ülkelerin insanları ve hayvanları aşılaması, gerekli ilaçları alması ve çiftçilere tazminat ödemesi için önümüzdeki üç yıl içinde bir milyar dolara daha ihtiyaç duyacağı tahmininde bulunuyor.
Bu parayı toplayabilmek amacıyla bu ay sonunda Pekin’de bir bağış konferansı düzenlenecek.
Avustralya, Amerika ve Avrupa birliği Asya ülkelerinde kuş gribine karşı mücadeye destek vermek amacıyla mali yardımda bulunacaklarını açıkladı. Amerikan Sağlık bakanı ve Avrupa Komisyonunun sağlıktan sorumlu üyesi, geçen yıl kuş gribinden en fazla etkilenen ülkeleri ziyaret etti. Avrupa Birliği yetkilisi Markos Kipriyanu kuş gribiyle ilgili yardım çalışmaları hakkında şöyle konuşuyor:
"Hastalıktan etkilenen ülkelere yardım ettiğimizde sadece dayanışmada bulunmuyoruz aynı zamanda kendi güvenliğimize de yatırım yapmış oluyoruz.”
Kuş gribine karşı kendi başlarına mücadele edemeyeceklerini bilincine varan Asya ülkeleri de bölgesel işbirliği yönündeki çalışmalarını hızlandırdı.
Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği Örgütünün Kasım ayında Güney Kore’de yaptığı toplantıda, üye ülkeler vakaların gözlenmesi, teknik bilgi paylaşımı ve ortaya çıkan salgınların bildirilmesi konusunda anlaşmaya varıldı.
Kuş gribi, Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği ASEAN’ın da gündeminde. ASEAN Genel Sekreteri Ong Keng Yong, üye ülkeler arasındaki işbirliğinin giderek arttığını söylüyor.
"Sağlık hizmetleri, iletişim, tarım, maliye gibi alanlarda güçlerimizi birleştirdik. Sistemin mükemmelleşmesi zaman alacak ama en azından bir salgın ortaya çıktığında bundan haberdar olmak ve ilgili diğer bütün ülkeleri haberdar etmek anlamında sanırım etkin bir işleyiş oturtacağız.”
Sağlık uzmanları, insanlar arasında bir kuş gribi salgınının önlenmesinde en büyük sorumluluğun Çin’e düştüğünü düşünüyor. Çünkü Çin sadece dünyanın en kalabalık ülkesi değil aynı zamanda en fazla kümes hayvanına sahip olan ülke.
Çin’in üç yıl önceki SARS salgınını bütün dünyaya yayılıp sekiz yüzden fazla insanın ölümüne neden oluncaya kadar gizli tutmaya çalıştığını hatırlatan uzmanlar, şimdi de Pekin’in kuş gribi vakalarını ne ölçüde bildireceğini sorguluyor.
Uluslararası sağlık örgütleri, geçen yıl Çin’in kuş gribi vakalarıyla ilgili araştırmaları engellemesinden şikayet ediyordu. Ancak Ekim ayı ortasından bu yana Çin’de kümes hayvanları arasında 20’den fazla vakaya rastlanması Pekin’in kuş gribi konusunda daha şeffaf bir politika izlemesini sağladı.
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nün Roma’daki baş veterineri Joseph Domenech, Çin’in artık bir salgınla karşılaştığında daha etkin davrandığını söylüyor.
"Hemen harekete geçiyorlar. Riskli bölgelerde derhal karantina önlemleri alıyorlar, aşılama yapıyorlar.”
Ancak Dünya Sağlık Örgütü Çin’in hastalık kapan hayvanların doku örneklerini paylaşma konusunda hala işi ağırdan aldığını belirtiyor.
Asya Kalkınma Bankası, hastalığın insanlara da geçmesi durumunda bölge ekonomisinin büyük darbe yiyeceği uyarısında bulunuyor. Merkezi Manila’da bulunan banka, bir salgın hastalığın Asya’nın büyüme oranını sıfıra kadar düşürebileceğini, küresel ticaret hacminin de yüzde 14 oranında düşmesine neden olabileceğini vurguluyor.
