New York’taki, Eurasia Group adlı siyasi danışmanlık kuruluşu, 2006 yılında yaşanabilecek ve dünya için en riskli olarak gördüğü olayları yedi başlık altında bir rapor halinde yayınladı. Raporda İran’ın nükleer programı konusunda artan gerginlik listede ilk sırayı alırken, Rusya uluslararası terörizmin öncelikli hedefi olarak gösterildi.
İran
Raporda İran’ın nükleer programı konusunda artan gerginlik ilk sırada yer aldı. Amerika, İran'ın gizli bir nükleer program yürüttüğünü iddia ederken, Tahran yönetimi bu suçlamaları reddediyor ve barışçı amaçlarla bir nükleer program yürütmeye hakları bulunduğunu savunuyor.
Ancak son aylarda İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinecad’ın Amerika ve İsrail’e meydan okuması, Amerika’nın veya İsrail’in İran’ın nükleer tesislerine saldırıda bulunma ihtimali Eurasia Group’a göre 2006 yılının en riskli siyasi gelişmesi.
Eurasia Group uzmanlarından Willis Sparks raporu radyomuza değerlendirdi. Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu’yla Tahran yönetimi arasında Mart ayına kadar bir anlaşma olmazsa, İran’ın BM Güvenlik Konseyi’ne gönderileceğini belirten Sparks, Çin ve Rusya’nın enerji alım-satım konusunda Iran’a karşı uygulanacak her türlü yaptırımı veto edeceklerini daha önceden söylediklerini hatırlattı.
“Önümüzdeki 15 ay içinde diplomatik bir gelişme olmazsa Amerika’nın veya İsrail’in İran’ın yanlızca nükleer tessislerini hedefleyen ve bununla sınırlandırılan askeri hareket düzenlemesi ihtimalini yüzde 50 olarak görüyoruz” diyen Willis Sparks, şu anda İran’ın nükleer programından vazgeçmesi için hiçbir sebebi olamadığını belirtti.
Sparks, “Egemen bir devlete bomba attığıldığı zaman bunun sonuçlarını kestirmekse çok zor” dedi.
Çin
Eurasia Group’un risk listesinde ikinci sırada Çin var. Çin’in ekonomik büyümesinin Japonya’yı geçmesinin iki ülke arasında ticari ilişkilerin gerginleşmesine yol açabileceği siyasi gözlemcilerin tahmini.
Latin Amerika'da Sol
Latin Amerika’da solun güçlenmesi 2006’nın siyasi risklerinden bir diğeri. Petrol ülkesi olan Venezüella’nın lideri Hugo Chavez’in bölgede petro-diplomasi uygulaması uluslararası istikrarsızlıkta bir unsur olarak ön görülüyor.
Kürtler
Eurasia Group’un raporunda yılın en riskli siyasi gelişmelerinden bir diğeri de Kürtlerin Irak içerisinde güç kazanması olarak gösteriliyor.
Willis Sparks “Kürtlerin güç kazanmasını raporda risk olarak belirtmemizin sebebi, Türkiye’nin bağımsız bir Kürdistan’ın kurulmasına, Avrupa Birliği’yle müzakereler ne boyutta olursa olsun, izin vermeyeceği gerçeği” dedi. Sparks, 2006 Kasım'ında Irak’ta yapılacak valilik seçimlerinde Kürtlerin durumdan memnun kalmaması veya Sunnilerin Kerkük’ün durumuyla ilgili endişelerinin artması durumunda Kürt bölgesinde bağımsız bir Kürdistan isteğinin artacağını belirtti.
Türkiye
Avrupa Birliği içinde Türkiye’nin üyeliğini tamamen ortadan kaldırmak veya bunu geciktirmek isteyen güçlerin olduğunu belirten Sparks, Kıbrıs konusunun çıkmaza girmesinin bu imkanı sağlayacağını vurguladı. Willis Sparks, 2006’nın ortasında Kıbrıs konusuda Türkiye’nin AB ile bir tıkanıklık yaşaması ve buna eş zamanlı olarak Irak’ta Kürtlerin bağımsızlık isteğinin artmasının AKP yönetimini zor durumda bırakacağını söyledi.
“Eğer 2006’nın ortasına doğru işler Irak ve Kıbrıs konusunda iyi gitmese, Başbakan Erdoğan’ın AKP hükümetine bir koalisyon ortağı araması olanaklı gibi gözüküyor” diyen Willis Sparks, bunun da Türkiye’nin hem Irak hem de AB konusunda politika değiştirmesi anlamına gelebileceğini belirtti.
Kuş Gribi ve Terör
Eurasia Group’un risk listesinde 2006 yılının en tehlikeli olayları arasına kuş gribi salgını, Nijerya’daki siyasi iktidarsızlık ve küresel terörizm tehdidi de girdi.
11 Eylül terör saldırılarından sonra El Kaide’nin büyük güç kaybettiğini belirtten, Eurasia Group’u 2006 yılında uluslarası terörizmin en büyük hedefi olarak da Rusya’yı gösterdi.