Galler’deki Newport kentinde yapılan Avrupa Birliği Dışişleri Bakanlarının resmi olmayan toplantısı Türkiye açısından önemli mesajlar içeriyor. Bunların ilkini Avrupa Birliği üyelerinin müzakerelerin 3 Ekim’de başlamasına yönelik bir itirazlarınının bulunmadığı oluşturuyor. İkincisi ise Türkiye’nin imzaladığı Ek Protokol’ün uygulanmasının Avrupa Birliği’nin kırmızı çizgi haline dönüşmesi.
Türkiye’yi yoğun bir şekilde tartışan Birlik dışişleri bakanları bu toplantıda Ankara’ya 3 Ekim’in sorgulanmadığını ve hiçbir ülkenin erteleme talep etmediğini net bir şekilde ilettiler. Türkiye konusunda en olumsuz görüşe sahip olan ülkeler bile bu olasılığı dışlamış gözüküyorlar. Müzakerelerin başlaması konusunda yeni bir şart koşulma eğilimi de bu toplantıda kabul görmeyen unsurlar arasında yer aldı.
Toplantının Türkiye açısından en önemli tartışmasını ise Ankara’nın Kıbrıs konusunda yayınladığı deklarasyona Avrupa Birliği’nin vereceği yanıt oluşturdu. Olası cevap deklarasyonunda protokolün tam ve üyeler arasında ayrım yapılmaksızın uygulanması, taşıma alanındakiler de dahil olmak üzere malların serbest dolaşımının önündeki engellerin kaldırılması, tam uygulama olmaması halinde ilgili müzakere başlıklarının açılmayacak olması gibi unsurlar öne çıkıyor.
Belgeye bakanlar tarafından nihai şekli verilmedi ve bu görev 7 Eylül’de Brüksel’de bir araya gelecek olan Avrupa Birliği Daimi Temsilciler Komitesi’ne bırakıldı. Komite bakanların üzerinde anlaştıkları genel hatları ele alarak metne şeklini verecekler.
Komiteye düşen bir başka önemli görevi ise müzakerelerde izlenecek yöntemleri belirleyen Müzakere Çerçevesi oluşturacak. Komite, bu belgeyi de önümüzdeki günlerde ele alacak. Dışişleri Bakanı Abdullah Gül, bu belgenin onayının 3 Ekim’e bırakılmaması konusunda mutabakat bulunduğunu söyledi.
Newport’tan çıkan mesajlar doğrultusunda Ankara ve Brüksel’i, iç politika güdüleriyle yapılan sert açıklamalara karşın 3 Ekim’e doğru yaklaştıran süreç henüz sapma belirtisi vermiyor. Eylül ayında yapılacak temas ve tartışmalar sürecin alacağı son hali belirleme açısından önemli olacak.