Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice insan haklarına saygıyı, her ülkenin Amerika’yla ilişkisinin esası haline getireceğini söyledi.
Rice, bakanlığın tüm dünyada insan hakları ihlallerini önlemeyi öngören yıllık insan hakları raporunu açıklarken, her ülkenin kendi insanına davranışının, Amerika’nın o ülkeye uygulayacağı politikaya rehberlik edeceğini açıkladı. 300 sayfalık bu rapor, yine insan hakları alanında 28 Şubat’ta yayınlanan bir başka raporun devamı niteliği taşıyor.
Uluslararası Af Örgütü, Bush yönetiminin insan hakları alanında dünya çapında gösterdiği çabaları övüyor. Ancak örgüt Amerika’nın, terörist olabilecekleri gerekçesiyle yüzlerce kişiyi, haklarında suçlama iddiasında bulunmadan ve mahkeme önüne çıkartmadan Guantanamo üssünde hapiste tutmasının, insan hakları çalışmalarına gölge düşürdüğünü bildiriyor.
Dışişleri Bakanlığı’nın yıllık insan hakları raporunda Türkiye bölümünde hükümetin genel olarak insan haklarına saygı gösterdiği, bir çok alanda önemli düzelme kaydettiği ancak hala ciddi sorunlar bulunduğu belirtiliyor. Yıllık insan hakları raporu, Türk hükümetinin insan haklarının birçok alanında önemli gelişme gösterdiğini belirttikten sonra, devam eden ciddi sorunlar arasında, basın ve kişilerin ifade özgürlüklerinin sınırlanması ile azınlıkların dini haklarına saygı eksikliğine işaret ediyor.
Rapor, zaman zaman, kişilerin toplantı ve derneklere üye olma hakkının engellediğini, bazı siyasi partilerle liderlerinin faaliyetlerinin sınırlandığını belirtiyor. Raporda devamla şöyle deniyor: “İnsan Hakları örgütleri polisin işkence ve kötü muamelesini gösteren bir çok olay bildiriyor. Avrupa Birliği’ne üyelik için gereken Kopenhag Kriterleri’ne uymak üzere, hükümet işkenceyi, namus cinayetlerini önlemek, dernek kurma ve üye olma özgürlüğünü genişletmek üzere kapsamlı yasal reformlar benimsedi. Ancak bu reformların hükümetin gerçek uygulamaları üzerindeki etkisini görmek için henüz erken. Anayasa yargının bağımsızlığını öngörmekle birlikte, yargı bazen dış etkilere hedef oluyor.”
Raporda Amerika’nın insan haklarının çeşitli alanlarında ilerleme kaydedilebilmesi için hükümet ve hükümet dışı kuruluşlarla yaptığı çalışmalara da geniş yer veriliyor. Polis ve yargı uygulamaları, dini özgürlükler, ifade özgürlüğü, yönetim ahlakı, insan kaçakçılığı gibi alanlarla, zorunlu göçle ilgili olarak bakanlar, kamu görevlileri ve hükümet dışı kuruluşlarla sık sık temasta bulunulduğu da Raporda anlatılıyor. Tüm dini gruplara ifade özgürlüğü tanınmasının, hükümetten istendiği belirtilen raporda, Heybeliada Ruhban Okulunun açılması, Patrikhanenin ekümenik statüsünün tanınması ve vatandaş olmayanların din adamı olabilmesi için Türk hükümetine, Patrikhane’yle uzlaşma çağrısı yapılıyor.
