Dışişleri bakanı Condoleezza Rice’ın İran konusunda Avrupalı liderlerden aldığı destekten memnun olduğunu belirten Bush, dünyanın İran’a nükleer silah üretmemesi konusunda açık mesaj vermek için birlikte çalıştığını söyledi.
Amerika Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice, Brüksel’de NATO Dışişleri bakanları toplantısında yaptığı açıklamada İran’ın nükleer programıyla ilgili görüşmelerde ilerleme sağlanması için süre tanımadıklarını belirtti.
Washington’un üç Avrupa ülkesinin İran’la sürdürdüğü görüşmeleri yakından izlediğini bildiren Rice, Tahran’ı nükleer programının tümüyle denetlenmesine izin vermeye çağırdı. Amerika Dışişleri Bakanı, aksi halde Bush Yönetiminin konuyu Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne götüreceğini söyledi.
Condoleezza Rice, Irak savaşının yol açtığı görüş ayrılıklarının ardından NATO içinde yeniden birlik sağlanmasından memnunluk duyduğunu da belirtti.
NATO Genel sekreteri Jaap de Hoop Scheffer de aynı doğrultuda konuştu. Scheffer, ittifakın geçmişi geride bırakarak başarılı Irak seçimleri sonrası aynı yolda birleşme gereğini kavradığını söyledi.
Rice'ın Avrupa Gezisi Verimli Geçti
Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice’ın Avrupa turunun en önemli ayaklarından birini oluşturan Brüksel temasları, Washington açısından oldukça verimli geçti. Irak savaşı nedeniyle yaşanan fikir ayrılıkları hatta gerginlikler bir kenara itilmiş durumda. Hatta yaklaşım farklılıklarının belirgin olduğu konularda bile, taraflar son derece yumuşak bir söylem benimsemeyi tercih ettiler.
Rice’ın Brüksel’e gelmeden önce verdiği “İlişkilerimizde yeni bir sayfa açalım” mesajı da gerekli adrese ulaşmış durumda. Bunun rahatlığını yaşayan Rice, ilk kez katıldığı NATO Dışişleri Bakanları toplantısında bir başka önemli mesajı ise nükleer silah üretme kuşkusu yaratan İran’a gönderdi. Rice, İran’ın yerine getirmesi gereken uluslararası sorumlulukları bulunduğuna dikkat çekti ve bunların yerine getirilmemesi halinde atılacak başka adımlar olacağı uyarısında bulundu.
İran’a seslenerek “İranlılar Avrupa tarafından verilen fırsatı iyi kullanmalı” diyen Rice şu an diplomasinin deverede olduğunu söyledi. Bu sürecin ne kadar süreceğinin belirlenmediğini ancak İran konusunda Avrupa’yla son derece yakın temas ve danışma halinde olunduğunu belirten Rice, “Yakında işlerin nasıl gittiğine ilişkin bir fikir oluşur” diye konuştu.
İran’ın ne yapması gerektiğinin bilincinde olduğunu vurgulayan Rice, Tahran’ın gerekli adımları atmaması halinde Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi yaptırımlarının devreye girebileceğine dikkat çekti.
Irak konusunda ise gerek NATO dışişleri bakanları gerekse Avrupa Birliği yetkilileri Washington’la işbirliği içinde olacaklarına dair güvence verdiler. NATO katkısının Irak güvenlik güçlerinin eğitimi ya da mali katkı olarak belirlerken Avrupa Birliği de Irak’ın yeniden yapılandırılmasına katkıda bulunma eğiliminde.
Gündemde Çin de Vardı
Rice’ın üzerinde durduğu konulardan bir diğerini de Çin’e yönelik silah ambargosunun kaldırılması yönündeki adımlar oluşturdu. Rice, Washington’ın bu konudaki duyarlılıklarını insan hakları, bölgedeki silah dengesi ve teknoloji transferi olarak sıraladıktan sonra bu çekincelerin Avrupa tarafından anlaşılıdığını söyledi. Avrupa Birliği kanadı da bu yaklaşıma olumlu karşılık verdi.
Gelinen aşamada Rice’ın gezisinin 22 Şubat’ta Brüksel’de Avrupalı liderlerle biraraya gelecek olan Amerikan Başkanı George Bush’un ziyaretine önemli bir katkı yaptığı ortada. Rice’ın temasları sırasında verdiği mesajların Brüksel tarafından da olumlu algılanması ve bu mesajlara aynı olumlulukla karşılık verilmesi Bush’un işini çok daha kolaylaştırmış durumda. Rice’la görüşen Avrupa Birliği Komisyonu Başkanı Jose Manuel Barroso’nun “Avrupa Birliği ile Amerika Birleşik Devletleri’nin birlikte çalışması yaşamsal öneme sahip. Komisyon kendi adına tam bir işbirliği içinde olmaya hazır” şeklindeki sözleri de bunun bir kanıtı olarak algılanabilir.
